Region a tożsamości transgraniczne
Literatura. miejsca. Translokacje
Relacje transgraniczne stanowią jeden z istotnych parametrów regionalności jako
takiej. W obrębie regionów, które w warunkach polskich w większości są pograniczami,
intensyfikują się i nawarstwiają, zwłaszcza w epoce globalizmu i migracji, procesy
rozregulowujące homogeniczny porządek w sferze tożsamości i kultury, a granica staje
się integralnym elementem doświadczenia codzienności. Literatura regionalna, zapisująca
wielorakie konstrukcje „światów pogranicza”, jest z jednej strony dokumentacją tych
zjawisk, z drugiej – formą praktykowania transgraniczności kulturowej. Badania
regionalistyczne, prowadzone pod tym kątem, pokazują tożsamość kształtującą się w
polu oddziaływania wielu etnosów, religii oraz kultur, uwikłaną w skomplikowane układy
narodowościowe, etniczne, wyznaniowe, językowe itp., którą można rozpatrywać zarówno
w perspektywie jednostkowej (indywidualnych biografii pisarzy), jak i zbiorowej (społeczności
regionalnych) z uwzględnieniem przemian historyczno-społecznych. Takie właśnie
nachylenie patronuje rozważaniom zawartym w tej książce. Problematyka artykułów
zebranych w czwartym tomie serii Nowy regionalizm w badaniach literackich orientuje na
podmiotowo traktowane społeczności lokalne oraz obecne w nich translokacje i
transgresje, a wpisując się we współczesny dyskurs tożsamości, otwiera na frapujące
związki literatury, geografii i biografii.
Małgorzata Mikołajczak, Katarzyna Sawicka-Mierzyńska,
Danuta Zawadzka
Transgraniczność w literackich badaniach regionalnych – wprowadzenie do tematu
SYNTEZY, ROZPOZNANIA, POSTULATY
Elżbieta Rybicka
Transgraniczność w kulturze a tożsamości regionalne
Andrzej Sadowski
Kształtowanie się tożsamości transnarodowych na wschodnim pograniczu RP na przykładzie
białoruskiej mniejszości narodowej
Elżbieta Dąbrowicz
Migracje regionalne jako problem biografistyki naukowej. Wstępne rozpoznania
Małgorzata Mikołajczak
Do czego literaturze regionalnej potrzebny jest Niemiec? (Na przykładzie twórczości
lubuskiej)
Magdalena Roszczynialska
Tustelanie, szkopyrtocy i kuferkorze – warianty tożsamości między Olzą i Ostrawicą
(w polskim dyskursie narodowym i poza nim)
Danuta Zawadzka
O byciu przemieszczanym. „Tutejszość” podlaska w perspektywie transgranicznej
Z PERSPEKTYWY HISTORYCZNEJ
Adela Kuik-Kalinowska
Pomorze jako przestrzeń transgraniczna w dyskursie polskim. Wyznaczniki problematyki
Aleksander Fieduta
Zając między armiami: Białorusin jako tożsamość w czasach Puszkina i Mickiewicza
Monika Bednarczuk
Imperialne konteksty hybrydyczności kulturowej: casus Bułharyna
Tadeusz Bujnicki
Obraz Wileńszczyzny w powieściach „kresowych”
Violetta Julkowska
Dekonstrukcja mitu Kresów jako współczesna perspektywa interpretacyjna tekstów
historycznych Karola Szajnochy
AUTO/ETNO/BIOGRAFIE I TOŻSAMOŚĆ
Grzegorz Czerwiński
Regionalna czy transgraniczna? Tożsamość w literaturze polskich, białoruskich i
litewskich Tatarów
Dariusz Skórczewski
Nawrócony na islam. O paradoksalnych implikacjach pewnej „transgranicznej” konwersji
Kornelia Ćwiklak
„Wszystkie drogi prowadzą do dzieciństwa”. Pożegnanie z Górnym Śląskiem w Podróży
w krainę dzieciństwa Horsta Bienka
Małgorzata Zduniak-Wiktorowicz
„Po matce Kresy, po ojcu Galicja, po rodzicach Szczecin”. Bohaterowie polskiej i
niemieckiej prozy oraz ich autoetnografie (na przykładzie twórczości Brygidy Helbig i
Hansa-Ulricha Treichela)
Monika Barwińska
Uwikłani w historię – zmagania bohaterów z tożsamością w powieści Große, kleine
Schwester Petera Härtlinga
Elżbieta Dutka
Śląskie „Alpy” i „Himalaje”. O transgranicznej biografii i niejednorodnym
krajobrazie regionu
Daniel Kalinowski
Słuszna wojna na Pomorzu. Augustyn Necel i pisarstwo zaangażowane
Anna Sobiecka
Tożsamość transgraniczna. Wariant teatralny
MIEJSCA I TRANSLOKACJE
Wojciech Browarny
Łużyce Wschodnie w polskich pracach krajoznawczych i prasie regionalnej po 1970 roku
(zarys dziejów pojęcia)
Małgorzata Czabańska-Rosada
Konfrontacja z polskością utraconego heimatu na podstawie wspomnień byłych niemieckich
mieszkańców Landkreis Meseritz (powiatu międzyrzeckiego)
Kinga Siewior
Z Heinzendorfu do Zdarzyc. Heterotopia początku w twórczości Henryka Worcella
Kamila Gieba
Transgraniczność i atopia w prozie Zygmunta Trziszki
Arkadiusz Kalin
Tożsamości transgraniczne w prozie migracyjnej i osiedleńczej – na przykładzie twórczości
Zygmunta Trziszki
Anna Sakowicz
Mała ojczyzna w twórczości Alaksieja Karpiuka
Halina Twaranowicz
Jerzy Wołkowycki – działacz i pisarz: geneza białoruskiego ruchu literackiego w
Polsce
Anna Nosek
Literacka mapa Podlasia w zakresie twórczości dla dzieci
GRANICE: TRANZYTY I TRANSLOKACJE
Jan Galant
Paszport, pieczątka i cło. O podróżowaniu i przekraczaniu granic w utworach Andrzeja
Stasiuka
Zbigniew Chojnowski
Przekraczanie granic w poezji kręgu borussiańskiego
Mirosława Szott
Martwa natura jako transgraniczny krajobraz w twórczości Krzysztofa Fedorowicza
Renata Makarska
Kochanka Norwida i Krooa, krooa – hybrydyczna twórczość pisarzy wielojęzycznych
(Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki i Radek Fridrich)
Joanna Szydłowska
Pamiętane, mówione, zapisane, czyli warmińskie losy w trylogii Edwarda Cyfusa ...a życie
toczy się dalej. Rzecz o wykorzystaniu narracji mówionych
Katarzyna Taborska
Tożsamościowa literatura z mowy („Teksty” Anny Zielińskiej)
Indeks nazwisk
568 stron, Format: 23.6x15.0, Format: 23.6x15.0
