Dostęp do rynku i konkurencja w transporcie lotniczym w UE i regulacjach krajowych na
tle przemian globalnych
Publikacja jako pierwsza na rynku ukazuje dwie płaszczyzny regulacji dostępu do
rynku transportu lotniczego i prawa konkurencji, ze szczególnym uwzględnieniem
skomplikowanego prawa i polityki Unii Europejskiej.
Książka – poza celami naukowymi polegającymi na przeprowadzeniu określonych tez
(istotnych z punktu widzenia zainteresowania środowiska naukowego) – ma walor
usystematyzowanej prezentacji wiedzy nt. obowiązujących regulacji przydatnych dla
wszystkich uczestników tego rynku.
Praca została podzielona na dwie części dotyczące kolejno:
- analizy systemu regulacji dostępu do rynku lotniczych przewozów międzynarodowych oraz
działań zmierzających do obalenia restryktywnego charakteru systemu;
- rozwiązań przyjętych przez Unię Europejską w zakresie dostępu do rynku i
konkurencji, zarówno na podstawie przepisów unijnych, jak i umów zawieranych z państwami
spoza Unii.
Nowym problemem omówionym w publikacji jest Brexit, którego skutki z pewnością
będą miały wpływ na dostęp do rynku lotniczych przewozów międzynarodowych. Autorka
sformułowała ponadto wnioski de lege ferenda i podjęła próbę oceny realności
przyjęcia stosownych wielostronnych rozwiązań.
Książka zainteresuje zarówno osoby zawodowo związane z rynkiem transportu
lotniczego, jak i przedstawicieli zawodów prawniczych, którzy w swojej praktyce spotykają
się z kwestiami dotyczącymi regulacji prawnych tego rynku, a także przedstawicieli
środowiska naukowego chcących zgłębić prezentowaną tematykę.
Wykaz skrótów
Wstęp
Część pierwsza PRAWO OGRANICZAJĄCE DOSTĘP DO RYNKU I KONKURENCJĘ W
SKALI GLOBALNEJ
Rozdział I
Ogólna charakterystyka systemu chicagowsko-bilateralnego
1. Wprowadzenie
2. Konwencja chicagowska i wynikające z niej ograniczenia
3. Służby powietrzne i linie lotnicze oraz adresaci ograniczonych praw
4. Ograniczone znaczenie dodatkowych układów chicagowskich
5. Ograniczone i przejściowe znaczenie niektórych układów regionalnych dotyczących
służb nieregularnych
6. Dwustronne umowy lotnicze jako główne źródło ograniczeń
7. Prawo krajowe definiujące dodatkowe ograniczenia w zgodzie z prawem międzynarodowym
8. Regulacyjne uprawnienia IATA nadane przez państwa
9. Znaczenie porozumień przewoźników lotniczych
10. Podsumowanie
Rozdział II
Typowe ograniczenia dostępu do rynku i konkurencji
1. Wprowadzenie
2. Rodzaje ograniczeń
2.1. Zróżnicowanie praw dostępu do rynku według ICAO
2.2. Umowne określenie tras i punktów lądowania
2.3. Określenie wolności lotniczych
2.4. Prawa operacyjne w znaczeniu wąskim (definiowane na podstawie umów bilateralnych)
2.5. Ograniczenia dotyczące liczby i narodowości przewoźników (ewentualnie statków
powietrznych)
2.6. Ograniczenia zdolności przewozowej
2.7. Regulacja taryf lotniczych
2.8. Obowiązek zawierania porozumień przez przewoźników oraz korzystania z innych usług
pomocniczych
2.9. Prawa pomocnicze określające ramy prawne prowadzenia działalności handlowej
3. Różne formy dyskryminacji flag częściowo łagodzone klauzulami o równym
traktowaniu
4. Podsumowanie
Rozdział III
Usuwanie i omijanie restrykcji oraz związana z tym regulacja wzrastającej
konkurencji
1. Wprowadzenie
2. Liberalizacja dostępu do rynku na poziomie międzynarodowym
2.1. Działania PICAO i ICAO
2.2. MALIAT - wielostronna umowa o liberalizacji transportu lotniczego
2.3. Włączenie usług sektora lotniczego w struktury GATS
3. Deregulacje krajowe i ich znaczenie w kontekście liberalizacji międzynarodowych
przewozów lotniczych
3.1. Deregulacja amerykańska
3.2. Deregulacja chilijska i australijska
3.3. Trendy liberalizacyjne w Europie
4. Regulacja dostępu do rynku na poziomie regionalnym i grupowym
4.1. Porozumienie Trans-Tasman jako przykład liberalizacji przewozów międzynarodowych
wyprzedzającej deregulacje krajowe
4.2. Działania liberalizacyjne państw tzw. Paktu Andyjskiego
4.3. Porozumienie ACAC
4.4. Konsekwencje decyzji Jamusukro na rynku przewozów afrykańskich
4.5. Regulacja w dostępie do rynku przewozów lotniczych państw ASEAN
Rozdział IV
Reforma regulacyjna w dostępie do rynku przewozów lotniczych państw UE
1. Wprowadzenie
2. Skutki wyroku Nouvelles Frontieres dla kształtowania się reguł konkurencji w
sektorze lotniczym
3. Pierwszy pakiet liberalizacyjny - pierwsze elementy liberalizacji i zasad konkurencji w
przewozach lotniczych
4. Koncepcja przewoźnika wspólnotowego i ułatwianie dostępu do rynku dla nowych
przewoźników - filary II pakietu liberalizacyjnego i dalsze zaostrzanie prawa
konkurencji
5. Trzeci pakiet liberalizacyjny znoszący ograniczenia w dostępie do rynku przewozów
wewnątrzunijnych i dalsze działania wspólnotowe dostosowujące reguły konkurencji do
zmieniającej się struktury rynku
6. Podsumowanie
Część druga DOSTĘP DO RYNKU I KONKURENCJA W PRAWIE I UMOWACH UE
Rozdział V
Zasady wykonywania przewozów lotniczych w UE
1. Wprowadzenie
2. Zasady dostępu do rynku. Zasady ogólne
3. Koncesjonowanie i status prawny przewoźników unijnych
4. Zasady wykonywania przewozów w ramach UE
4.1. Stosowanie rozporządzenia 1008/2008 do lotów wykonywanych pomiędzy UE a państwami
trzecimi
4.2. Sposoby świadczenia usług przewozu lotniczego
4.3. Wykonywanie obowiązku użyteczności publicznej
4.4. Dostęp przewoźników państw trzecich do rynku przewozów wewnątrzunijnych
5. Szczególne aspekty związane z wykonywaniem przewozów lotniczych w UE
5.1. Dostęp do infrastruktury lotniskowej - zarządzanie slotami
5.2. Dostęp do usług naziemnych
5.3. Zasady korzystania ze skomputeryzowanych systemów rezerwacyjnych
6. Podsumowanie
Rozdział VI
Prawo konkurencji w transporcie lotniczym
1. Wprowadzenie
2. Zakaz porozumień ograniczających konkurencję w transporcie lotniczym
3. Zakaz nadużywania pozycji dominującej
4. Wyłączenia spod zakazów antykonkurencyjnych
4.1. Szczególne traktowanie porozumień aliansowych
4.2. Kontrola koncentracji w sektorze lotniczym
5. Zasady przyznawania pomocy publicznej
5.1. Pomoc na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw
5.2. Pomoc na rozpoczęcie działalności
5.3. Zastosowanie art. 107 ust. 2 lit. a) i b) TFUE do usług transportu lotniczego
5.4. Zasady wykonywania PSO według prawa konkurencji
6. Ochrona przewoźników unijnych przed subsydiowaniem i nieuczciwymi praktykami cenowymi
przewoźników z państw trzecich
7. Rodzaje praktyk i porozumień akceptowalnych z punktu widzenia prawa konkurencji
7.1. Porozumienia dopuszczone na podstawie przepisów prawnych i umów międzynarodowych
7.2. Porozumienia dozwolone wynikające z oceny porozumień antykonkurencyjnych
8. Podsumowanie
Rozdział VII
Kształtowanie polityki transportowej UE w relacjach z państwami trzecimi
1. Wprowadzenie
2. Kształtowanie zasad konkurencji w relacjach z państwami trzecimi
3. Podział kompetencji pomiędzy UE a państwa członkowskie w kwestii regulacji przewozów
z państwami trzecimi
4. Sposoby liberalizacji przewozów lotniczych pomiędzy UE a państwami trzecimi
4.1. Umowy otwartego nieba
4.2. Koncepcja Wspólnego Obszaru Lotniczego (CAA)
4.3. Brexit - możliwe scenariusze regulacji dostępu do rynku i prawa konkurencji
4.4. Partykularyzm i protekcjonizm jako obiektywna przeszkoda w harmonizacji przepisów
znoszących ograniczenia w dostępie do rynku
5. Podsumowanie
Wnioski końcowe
Dokumenty źródłowe i bibliografia
366 stron, Format: 15.0x20.9, oprawa twarda
