Celem opracowania jest
przedstawienie najistotniejszych zagadnień związanych z zarządzaniem aktywami i
pasywami takimi jak: fundusze własne, wartości niematerialne i prawne, należności oraz
rezerwy celowe, a także rezerwy obowiązkowe.
Głównym celem publikacji,
jest sprostowanie powszechnie głoszonego poglądu o konieczności zwiększenia funduszy
własnych banków spółdzielczych w Polsce w świetle wymogów prawodawstwa unijnego oraz
zwrócenie uwagi, że na poziom funduszy własnych mają wpływ zmiany innych regulacji
bankowych.
Książka uwzględnia
specyfikę działalności banków spółdzielczych i obok wewnętrznych, często
technicznych aspektów zarządzania pozycjami bilansu, omawia także zewnętrzne
uwarunkowania działalności bankowej. Zagadnienia omówione w książce stawiają w nowym
świetle problemy związane z zarządzaniem aktywami i pasywami banków spółdzielczych.
Książka jest kierowana
zarówno do pracowników pionu finansowego sektora bankowego, jak i kadry kierowniczej
banków.
Małgorzata Zaleska jest
profesorem w Katedrze Bankowości Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Pełni funkcje:
kierownika Zakładu Regulacji Instytucjonalnych i Analiz Bankowych, kierownika Studium
Doktoranckiego oraz kierownika Podyplomowego Studium dla Analityków Bankowych. Posiada
bogaty dorobek naukowy w zakresie: zewnętrznych i wewnętrznych regulacji
ostrożnościowych, ograniczających ryzyko bankowe, dostosowania przepisów polskiego
prawa bankowego do prawodawstwa Unii Europejskiej, oceny kondycji ekonomiczno-finansowej
banków i przedsiębiorstw.
Spis treści
Wprowadzenie
1. Zewnętrzne
uwarunkowania działalności banków spółdzielczych w Polsce i ich wpływ na wyniki
finansowe
1.1. Przemiany w światowym
systemie finansowym a niezbędne przedsięwzięcia banków spółdzielczych w Polsce
1.2. Uwarunkowania działalności banków spółdzielczych w Polsce oraz ich wpływ na
możliwość bankructwa banku
1.3. Wybrane wielkości makroekonomiczne oraz parametry rynku finansowego i ich wpływ na
warunki działalności bankowej w Polsce
1.4. Prawne uwarunkowania zarządzania aktywami i pasywami banku spółdzielczego
1.4.1. Zmiany w zakresie regulacji prawnych i ich wpływ na warunki działalności
bankowej
1.4.1.1. Zmiany w ustawie Prawo bankowe
1.4.1.2. Zmiany w ustawie o rachunkowości
1.4.1.3. Inne zmiany w przepisach prawnych o randze ustawy
1.4.1.4. Zmiany w regulacjach Komisji Nadzoru Bankowego
1.4.2. Kierunki zmian w zakresie regulacji bankowych i ich ocena
1.4.2.1. Proponowane zmiany przepisów ustawy Prawo bankowe
1.4.2.2. Kierunek zmian wyznaczany przez Komitet Bazylejski
1.4.2.3. Planowane zmiany w sprawozdawczości bankowej
1.4.3. Koszty i ryzyko wprowadzania oraz stosowania regulacji bankowych
1.5. Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora banków spółdzielczych na tle wyników
polskiego sektora bankowego
1.5.1. Zatrudnienie w polskim sektorze bankowym, ze szczególnym uwzględnieniem sektora
banków spółdzielczych
1.5.2. Analiza niektórych wielkości i wskaźników finansowych sektora banków
spółdzielczych w Polsce na tle sektora bankowego
2. Elementy zarządzania
wybranymi pozycjami bilansu banku spółdzielczego
2.1. Rachunkowość
fundamentem procesu zarządzania aktywami i pasywami banku spółdzielczego
2.1.1. Istota rachunkowości
2.1.2. Funkcje rachunkowości
2.1.3. Zakres rachunkowości
2.1.4. Podstawowe zasady rachunkowości
2.1.5. Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych
2.2. Fundusze własne banków jako źródło finansowania i element absorpcji strat
2.2.1. Kapitały a fundusze własne w bankach
2.2.1.1. Kapitały własne banków
2.2.1.2. Fundusze własne banków
2.2.1.2.1. Znaczenie funduszy własnych w bankach
2.2.1.2.2. Fundusze własne banków według prawodawstwa unijnego
2.2.1.2.2.1. Konstrukcja funduszy własnych banków według przepisów unijnych
2.2.1.2.2.2. Wysokość funduszy własnych banków według przepisów unijnych
2.2.1.2.2.3. Rozwiązania stosowane w poszczególnych krajach unijnych w zakresie wymogów
dotyczących funduszy własnych banków spółdzielczych - wybrane przykłady i
zagadnienia
2.2.1.2.3. Fundusze własne banków według prawodawstwa polskiego
2.2.1.2.3.1. Konstrukcja funduszy własnych banków według prawodawstwa polskiego
2.2.1.2.3.2. Ocena konstrukcji funduszy własnych banku w Polsce
2.2.1.2.3.3. Wymagania i poziom funduszy własnych w bankach działających w Polsce
2.2.2. Wpływ zmiany wysokości funduszy własnych na sytuację banków spółdzielczych
działających w Polsce
2.2.2.1. Zwiększanie funduszy własnych w bankach spółdzielczych w wyniku obejmowania
wzajemnych udziałów
2.2.2.2. Prawno-ekonomiczne konsekwencje zwiększania funduszy własnych banków w wyniku
nabywania wzajemnych udziałów
2.2.2.3. Zamiana akcji banków zrzeszających na akcje Banku Polskiej Spółdzielczości
SA i jej wpływ na sytuację ekonomiczno-finansową banków spółdzielczych
2.3. Wartości niematerialne i prawne jako istotna pozycja w dobie rozwoju technologii
informatycznych i telekomunikacyjnych w bankach
2.3.1. Istota wartości niematerialnych i prawnych oraz ich części składowych
2.3.1.1. Pojęcie wartości niematerialnych i prawnych
2.3.1.2. Części składowe wartości niematerialnych i prawnych - niektóre zagadnienia
2.3.1.2.1. Wartość firmy
2.3.1.2.2. Koszty zakończonych prac rozwojowych
2.3.2. Kształtowanie się wartości niematerialnych i prawnych w polskim sektorze banków
spółdzielczych
2.3.3. Wpływ wielkości wartości niematerialnych i prawnych na wysokość funduszy
własnych, a pośrednio na wysokość współczynnika wypłacalności w bankach
spółdzielczych działających w Polsce
2.4. Należności bankowe jako podstawowa pozycja aktywów i rezerwy z nimi związane
2.4.1. Definicja i klasyfikacja należności w polskim prawodawstwie
2.4.2. Zasady tworzenia rezerw celowych na należności
2.4.2.1. Zasady tworzenia rezerw celowych w systemach światowych
2.4.2.2. Zasady tworzenia rezerw celowych na należności według polskiego prawodawstwa
2.4.3. Analiza jakości należności w sektorze banków spółdzielczych w Polsce
2.4.4. Wpływ jakości należności na sytuację ekonomiczno-finansową banku
spółdzielczego działającego w Polsce
2.5. Rezerwa obowiązkowa jako instrument polityki pieniężnej wpływający na warunki
działalności bankowej
2.5.1. Istota rezerwy obowiązkowej - wpływ na podaż pieniądza i rentowność banków
2.5.2. Europejskie standardy w zakresie rezerwy obowiązkowej
2.5.3. Polskie standardy w zakresie rezerwy obowiązkowej
3. Ocena sytuacji
ekonomiczno-finansowej banku spółdzielczego
3.1. Istota oceny
ekonomiczno-finansowej sektora bankowego i poszczególnych banków
3.2. Analiza wskaźnikowa jako podstawowa metoda oceny oparta na czynnikach mierzalnych
(analiza ilościowa)
3.2.1. Wskaźniki wypłacalności
3.2.1.1. Współczynnik wypłacalności
3.2.1.2. Wskaźnik pokrycia strat przez fundusze/kapitały własne
3.2.1.3. Inne wskaźniki wypłacalności (pokrycia)
3.2.2. Wskaźniki efektywności/rentowności
3.2.2.1. Wskaźnik rentowności obrotu (ROŚ - return on sale)
3.2.2.2. Wskaźnik rentowności aktywów (ROA - return on assets)
3.2.2.3. Wskaźnik rentowności funduszy/kapitałów własnych (ROE - return on equity)
3.2.2.4. Dekompozycja wskaźników rentowności
3.2.2.5. Inne wskaźniki efektywności
3.2.3. Wskaźniki jakości aktywów i zobowiązań pozabilansowych
3.2.3.1. Wskaźnik jakości należności
3.2.3.2. Inne wskaźniki jakości
3.3. Ocena banku w oparciu o czynniki niemierzalne (analiza jakościowa)
3.3.1. Czynnik ludzki w procesie zarządzania bankiem
3.3.2. Audyt wewnętrzny w banku
3.3.3. Pozycja konkurencyjna banku
3.3.4. Kanały dystrybucji produktów i usług bankowych
3.3.5. System komunikacji w banku
3.3.6. Zestaw danych niemierzalnych do oceny banku - propozycja
3.4. Wpływ jakości usług na efektywność finansową banku
3.5. Systemy wczesnego ostrzegania identyfikujące trudności ekonomiczno-finansowe banku
3.6. Systemy oceny banków spółdzielczych w Polsce - propozycja
3.6.1. System do oceny zagrożenia upadłością banków spółdzielczych działających w
Polsce
3.6.2. System do selekcji banków spółdzielczych działających w Polsce o
dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej (banków spółdzielczych wypłacalnych)
3.6.3. System do oceny tendencji zmian sytuacji ekonomiczno-finansowej banków
spółdzielczych działających w Polsce
4. Ryzyko w działalności
banku spółdzielczego - wybrane aspekty
4.1. Ryzyko bankowe -
zagadnienia wprowadzające
4.2. Ryzyko kredytowe
4.2.1. Wprowadzenie do ryzyka kredytowego
4.2.2. Badanie zdolności kredytowej
4.2.3. Ryzyko kredytowania wybranych grup klientów
4.2.3.1. Ryzyko kredytowania osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej
4.2.3.2. Ryzyko związane z kredytowaniem gospodarstw rolnych
4.2.3.3. Ryzyko kredytowania małych i średnich przedsiębiorstw
4.2.3.3.1. Polityka banków działających w Polsce w stosunku do małych i średnich
przedsiębiorstw
4.2.3.3.2. Metody punktowe w ocenie kredytobiorców z sektora małych przedsiębiorstw
4.2.3.3.3. Zastosowanie systemów wczesnego ostrzegania do prognozowania upadłości
kredytobiorców z sektora małych i średnich przedsiębiorstw
4.2.3.3.3.1. Wprowadzenie do systemów wczesnego ostrzegania dla przedsiębiorstw
4.2.3.3.3.2. System wczesnego ostrzegania P. Weibela
4.2.3.3.3.3. System wczesnego ostrzegania G. Weinricha
4.2.3.3.3.4. System wczesnego ostrzegania G. L. V. Springate'a
4.2.3.3.3.5. System wczesnego ostrzegania J. Fulmera
4.2.4. Prawne uwarunkowania działalności kredytowej banków
4.2.5. Zarządzanie ryzykiem kredytowym w niektórych unijnych systemach bankowości
spółdzielczej
4.3. Ryzyko płynności
4.3.1. Wprowadzenie do ryzyka płynności
4.3.2. Metody pomiaru ryzyka płynności
4.3.3. Zarządzanie ryzykiem płynności
4.3.4. Zarządzanie ryzykiem płynności w niektórych unijnych systemach bankowości
spółdzielczej
4.4. Ryzyko stopy procentowej
4.4.1. Wprowadzenie do ryzyka stopy procentowej
4.4.2. Metody pomiaru ryzyka stopy procentowej
4.4.3. Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej
4.5. Ryzyko w bankowości elektronicznej
Zakończenie
Bibliografia
Spis tabel i schematów
296 stron, miękka oprawa
