Fenomen telewizji
Interpretacje socjologiczne i kulturowe
Pani dr Małgorzata Bogunia-Borowska przyzwyczaiła swoich czytelników do tego, że
prowadzi bardzo rzetelny i wiarygodny wywód naukowy, a jednocześnie ujmuje go w
atrakcyjnej formie językowej. W przypadku jej kolejnej autorskiej książki,
zatytułowanej Fenomen telewizji. Interpretacje socjologiczne i kulturowe, przypuszczenia
te uzyskują nie tylko potwierdzenie, ale zrealizowane są na najwyższym poziomie.
W tej książce czytelnik odnajdzie ponadto bardzo atrakcyjną prezentację
skomplikowanej problematyki najnowszej humanistyki. Autorka jest ze wszech miar
kompetentna w zakresie dyskutowanej przez nią metodologii, jak również bardzo sprawnie
oraz z niebanalnym pomysłem prezentuje koncepcje analityczne.
Z recenzji prof. dr. hab. Wiesława Godzica
Fenomen telewizji. Interpretacje socjologiczne i kulturowe to opracowanie z pewnością
bardzo wartościowe.
Autorka poddaje refleksji interpretacyjnej fenomen telewizji z wielu perspektyw
badawczych, uzyskując interesujące i wartościowe efekty poznawcze.
Z jednej strony telewizja traktowana jest tutaj jako swoiste zwierciadło, w którym
odbijają się wyraziście ważne zjawiska i tendencje społeczne, a z drugiej strony sama
instytucja telewizji zostaje potraktowana jako czynnik stymulujący i podtrzymujący wiele
symptomatycznych wydarzeń i tendencji charakterystycznych dla naszej współczesności.
Książkę Pani dr Małgorzaty Boguni-Borowskiej z pewnością należy oceniać z
perspektywy wieloletniego programu badawczego, konsekwentnie realizowanego w Instytucie
Socjologii UJ i dotyczącego problematyki socjologii codzienności. Kolejne tomy (...)
poświęcone tym kwestiom stanowią cenny dorobek naukowy.
Z recenzji prof. dr. hab. Eugeniusza Wilka
Małgorzata Bogunia-Borowska - adiunkt w Zakładzie Socjologii
Teoretycznej Instytutu Socjologii UJ. Absolwentka Wydziału Zarządzania i Komunikacji
Społecznej oraz Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W obszarze jej
zainteresowań znajduje się socjologia codzienności oraz zagadnienia socjologii
wizualnej, w szczególności zaś kultura mediów. Specjalizuje się w tematyce
współczesnych przemian kulturowych i cywilizacyjnych. Stypendystka Fundacji na rzecz
Nauki Polskiej i wielokrotna stypendystka rządu Republiki Włoskiej. Jej najnowsza,
współredagowana z Piotrem Sztompką, książka to obszerna antologia
Fotospołeczeństwo, wydana przez Wydawnictwo Znak.
Spis treści:
Wprowadzenie – Społeczno-kulturowa refleksja nad telewizją – telewizja w trakcie
zmian
11
Rozdział 1. Rzeczywistość telewizyjnych dyskursów – fenomenologia
telewizyjnego medium
Realność świata i rzeczywistość telewizyjna 15
Popularne dyskursy telewizyjne 26telewiyji
Dyskurs rywalizacji 30
Dyskurs stylu życia 30
Dyskurs autoreferencyjny 30
Dyskurs scientyfi kacyjny 31
Dyskurs deliberatywny 31
Dyskurs rozrywki 32
Rozdział 2 – Transformacja telewizji – telemorfoza oraz status telewizji
Telewizja jako element medialnego systemu 37
Przyspieszony rozwój mediów 38
Innowacyjność produktów technologicznych 38
Telemorfoza od analogu do digitalizacji 39
Produkcja treści medialnych 41
Hipertrofia i ekspansja telewizyjnych ekranów 47
Projekt
AppleTV i
GoogleTV 49
Telewizja fantomowa 52
Koncepcje telewizyjne –
Mobile TV, Personal TV, Social TV, MyTV 55
System medialny i społeczeństwo – zyski i straty 58
Rozdział 3 – Self-Television – autoreferencyjna natura telewizji
Status ponowoczesnej telewizji 61
Telewizyjna narracja w dobie postmodernizmu 66
Metatelewizyjna narracja i autoreferencyjna natura współczesnej telewizji 69
Sfera publiczna i prywatna oraz obszar sceny i kulis 79
Self-Television – refleksja nad ponowoczesną telewizją 83
Rozdział 4 – Telewizja śniadaniowa – koncepcja telewizji bezpośredniego
przekazu
Koncepcja telewizji bezpośredniego przekazu 85
Metody podtrzymywania statusu telewizji bezpośredniego przekazu 88
Codzienność z telewizją śniadaniową 91
Charakterystyka programu telewizji śniadaniowej 92
Struktura programu 92
Projekt programu – cykle tematyczne i poruszane zagadnienia 93
Znaczenie czasu 95
Aranżacja i sceneria przestrzeni 96
Atmosfera i styl 97
Postacie telewizji śniadaniowej 99
Rola i znaczenie prezenterów 99
Popularni goście 100
Ważni eksperci 101
Producenci i realizatorzy 102
Zwyczajni ludzie 102
Autopromocja produktów telewizyjnych w porannych widowiskach
telewizyjnych 104
Rozdział 5 – Telewizja rozrywkowa – rozrywkowa koncepcja telewizji
Imitowanie kulturowych wzorów 107
Rozrywka – informacja 110
Rozrywka – polityka 115
Rozrywka – demokracja 121
Rozrywka – edukacja 129
Rozrywka – kwestie społeczne 135
Rozrywka – sport 140
Rozrywka – talenty i osobowości telewizyjne 147
Przyszłość telewizyjnej rozrywki 149
Rozdział 6 – Teleporadnictwo – kultywacja i znaczenie zmian w życiu
indywidualnym oraz społecznym
Afirmacja zmian 151
Teleporadnictwo – zmiana jako wartość społeczna i kulturowa 152
Diety i zdrowe odżywianie 153
Organizacja i porządek w domu 155
Pielęgnacja urody i stylu 157
Rodzina i wychowywanie dzieci 161
Telemetamorfozy – apoteoza ekstremalnych przemian 164
Właściwości ekstremalnych przemian 170
Przemiana jako sukces 172
Bajkowe przemiany w codziennym życiu 175
Rozdział 7 – Teleinterwencjonizm – wizualizacja i inscenizacja problematyki
społecznej i instytucjonalnej
Problematyka społeczna i obyczajowa na początku lat dziewięćdziesiątych 183
Teleinterwencjonizm – rozwój i znaczenie zjawiska 186
Teleinterwencjonizm – problematyka społeczna i obyczajowa 190
Interwencje – w sprawie pomocy 190
Interwencje – zdarzenia kryminalne 191
Interwencje – kwestie rodzinne 192
Interwencje – ostrzeżenia 193
Interwencje – naruszenie systemu aksjonormatywnego, w tym obyczajów 193
Interwencje – wadliwe funkcjonowanie instytucji 194
Kontrola i rozwój tematyki interwencyjnej 196
Kryzys zaufania i kryzys relacji międzyludzkich 199
Zjawisko pseudointerwencjonizmu 202
Rozdział 8 – Telesocjonewsy – wyjaśnianie i interpretacja rzeczywistości
Lęki, strachy i absurdy życia codziennego 211
Paradoksy życia społecznego – perspektywa telewizyjnego medium 214
Społeczeństwo w zwierciadle TV 218
Rozdział 9 – Teleświat medyczny – medykalizacja codzienności i
diagnozowanie stanu organizmu społecznego
Popularność seriali medycznych 221
Serial medyczny jako metafora życia społecznego 225
„MASH” jako sposób rozliczenia wojennych traum 225
„Szpital Brytania” jako krytyka społeczna państwa brytyjskiego 226
„Na dobre i na złe” – mitologizacja i idealizacja szpitala 227
„Daleko od noszy”, czyli polski szpital w krzywym zwierciadle – parodia polskiej
rzeczywistości 230
„Ostry dyżur”, czyli charakterystyka amerykańskiego społeczeństwa 232
„Chirurdzy”, czyli szpital jako miejsce społecznej rywalizacji 237
„Hoży doktorzy” – satyra na amerykańską rzeczywistość szpitalną 240
„Dr House” – propaganda sukcesu amerykańskich rozwiązań systemowych 241
Dokumentalne opowieści szpitalne – realizm medycznych opowieści 245
Medykalizacja codziennego życia – czyli jak ryzykować i kontrolować rzeczywistość
246
Rozdział 10 – Telekulinaria – popularyzacja gotowania w telewizji
Popularność tematyki kulinarnej 251
Rewolucyjno-transformacyjny obszar kultury kulinarnej 254
Klasowo-ideologiczny obszar kultury kulinarnej 258
Poradnikowo-zdrowotny obszar kultury kulinarnej 262
Kulturowo-tożsamościowy obszar kultury kulinarnej 266
Podróżniczo-turystyczny obszar kultury kulinarnej 269
Codzienno-rywalizacyjny obszar kultury kulinarnej 272
Społeczno-kulturowe funkcje programów kulinarnych 274
Rozdział 11 – Telewizyjni bohaterowie Kasia i Tomek – negocjacyjny styl
życia w kulturze konsumpcyjnej
Negocjacyjny charakter kultury konsumpcyjnej 277
Kasia i Tomek w trakcie kulturowych negocjacji 280
Kobiecość i męskość w serialu „Kasia i Tomek” 284
Telewizyjne pokolenie „Magdy M.” – style życia reprezentantów pokolenia
trzydziestolatków
Refleksyjny projekt własnego życia na przykładzie bohaterów serialu „Magda M.” 289
Single w wielkim mieście 297
Magda M. – singielka w wielkim mieście 300
Zakończenie - Telewizja w metaforach codzienności – społeczny i kulturowy
fenomen telewizji
Metafora lustra 308
Metafora okna 309
Metafora szkoły 310
Metafora obrazu 312
Metafora mapy 313
Bibliografia 315
336 stron, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka