English version

Książki:

• polskie
podział tematyczny
 
• anglojęzyczne
podział tematyczny
 
Newsletter:

• Zamów informacje o nowościach z wybranego tematu
 
Informacje:

• o księgarni

• koszty wysyłki

• kontakt

• Cookies na stronie

Szukasz podpowiedzi? Nie znasz tytułu? Pomożemy Ci, napisz! Podaj adres e-mail: możesz też zadzwonić +48 512 994 090

Niniejsza publikacja została oparta na wynikach projektu badawczego wykonanego w ramach umowy zawartej z Komitetem Badań Naukowych, zakończonego w marcu 2004 r.

Jako cel projektu przyjęto opracowanie, na podstawie badań sytuacji w kraju i zagranicą, rozwiązań umożliwiających skuteczniejsze konkurowanie jednostek zaplecza badawczo-rozwojowego w Polsce z jednostkami innych krajów, w warunkach integracji z Unią Europejską. Zaproponowane rozwiązania dotyczą: form organizacyjno-prawnych prowadzenia badań i prac rozwojowych oraz współpracy z podmiotami gospodarczymi, sposobów reorganizacji i przekształceń własnościowych jednostek badawczo-rozwojowych oraz uwarunkowań formalno-prawnych zarządzania, finansowania i restrukturyzacji jednostek sfery badawczo-rozwojowej.

Główną przesłanką, która skłoniła autorów do podjęcia tematu, był utrzymujący się od wielu lat zły stan sektora badawczo-rozwojowego w Polsce, przejawiający się w szczególności ograniczeniem zakresu działalności i zmniejszeniem potencjału badawczego, słabą kondycją finansową jednostek oraz niedostosowaniem form organizacyjno-prawnych do warunków konkurencji w gospodarce rynkowej.

Równocześnie, bliska perspektywa oficjalnego wejścia jednostek krajowych do Europejskiej Przestrzeni Badawczej wyznaczyła pilną potrzebę dostosowania ich działalności do reguł obowiązujących w Unii Europejskiej. W podejmowaniu przedsięwzięć dostosowawczych brakowało dotychczas wyraźnego postępu, pomimo wprowadzenia bardziej sprzyjających ku temu rozwiązań prawnych w następstwie nowelizacji ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych.

Opublikowanie wyników badań jest uzasadnione potrzebą rozwinięcia działań inspirujących i przygotowujących merytoryczne kierownictwo jednostek zaplecza B+R do podejmowania przekształceń podnoszących konkurencyjność jednostek.

Zakresem podmiotowym opracowania objęto jednostki całej sfery badań i rozwoju, z ukierunkowaniem określonych fragmentów na zagadnienia państwowych jednostek badawczo-rozwojowych. Obszerniej zakres podmiotowy został przedstawiony w pierwszym rozdziale publikacji.

W zakresie przedmiotowym wykonanych prac uwzględniono następujące zagadnienia:

- porównanie potencjału badawczego oraz rozwiązań instytucjonalnych w zakresie organizacji, zarządzania i finansowania działalności sektora badawczo-rozwojowego w wybranych krajach Unii Europejskiej i OECD oraz w Polsce,

- szczegółową analizę potencjału badawczego, kondycji ekonomicznej oraz działalności krajowych jednostek badawczo-rozwojowych,

- rozpoznanie i ocenę uwarunkowań funkcjonowania sfery badawczo-rozwojowej w Polsce, w tym stanu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki oraz rozwiązań polityki naukowo-technicznej,

- problemy współpracy naukowo-badawczej i rozwodowej Polski z Unią Europejską wraz z oceną przygotowania Polski do realizacji 6 Programu Ramowego,

- ocenę kierunków strategii restrukturyzacji sfery badawczo-rozwojowej i działań rządu w świetle dokumentów rządowych i resortowych,

- rozpoznanie, ocenę i próbę modyfikacji procedur przekształceń organizacyjnych i własnościowych jednostek badawczo-rozwojowych.

Badaniami otoczenia międzynarodowego objęto dotychczasowe 15 krajów członkowskich Unii Europejskiej oraz 13 krajów kandydujących, z których 10 uzyskało status członków Unii. Ponadto dokonano porównań potencjału badawczego Unii Europejskiej jako całości z potencjałem USA i Japonii. Dla szczegółowego porównania rozwiązań instytucjonalnych wybrano trzy kraje UE różniące się podstawami systemu administracyjnego, to jest: RFN, Francję i Wielką Brytanię.

Przy realizacji prac zostały przyjęte, jako główne, następujące metody:

- władzy statystycznej, wykorzystującej krajowe i zagraniczne źródła danych,

- analizy finansowej, wykorzystującej dane statystyczne oraz wyniki międzyresortowych badań ankietowych,

- analizy prawnej norm regulujących tworzenie, funkcjonowanie i finansowanie jednostek sfery B+R oraz ich otoczenia gospodarczego i administracyjnego,

- analizy źródeł literatury krajowej i zagranicznej, zawierających wyniki innych badań.

W rozdziałach 1, 5, 6 i 7 zostały wykorzystane materiały przygotowane do pracy doktorskiej Zdzisławy Okrasy pt. Potrzeby zmian dostosowawczych w polskich jednostkach badawczo-rozwoj owych do obecnych warunków gospodarczych oraz sfery B+R w Unii Europejskiej (tytuł roboczy).

Jako rezultaty wykonanych prac, ujętych w 11 rozdziałach i podsumowaniu, można wskazać:

1) Ustalenie różnic i określenie dystansu dzielącego rozwój zaplecza B+R w dotychczasowych krajach Unii Europejskiej i w Polsce oraz sformułowanie warunków zmniejszenia tego dystansu.

2) Określenie tendencji w kształtowaniu się międzynarodowej działalności B+R w warunkach globalizacji oraz sformułowanie wynikających stąd wniosków dla Polski.

3) Przedstawienie szans i zagrożeń związanych z uczestnictwem Polski w zintegrowanych badaniach unijnych oraz wniosków dotyczących podejmowania przez krajowe jednostki priorytetowych tematów badawczych 6 Programu Ramowego.

4) Zaproponowanie kierunków wewnętrznych zmian dostosowujących organizację i zarządzanie jednostkami sfery badawczo-rozwojowej oraz form ich współpracy z przemysłem, do obecnych potrzeb gospodarki.

5) Dokonanie "inwentaryzacji" możliwych sposobów reorganizacji i przekształceń własnościowych jednostek badawczo-rozwojowych, z określeniem przydatności poszczególnych sposobów oraz przedstawienie szczegółowych procedur przekształceń, możliwych do praktycznego stosowania.

6) Sformułowanie wniosków i propozycji dotyczących zmian regulacji prawnych, sprzyjających rozwojowi jednostek sfery B+R, podejmowaniu przedsięwzięć reorganizacji i prywatyzacji jednostek, rozszerzaniu współpracy z przemysłem oraz zbliżających funkcjonowanie jednostek B+R do rozwiązań przyjętych w UE.

Wymienione rezultaty prac mogą znaleźć praktyczne zastosowanie w procesach przekształceń organizacyjnych i własnościowych placówek badawczych, dostosowujących te jednostki do roli, jaką powinny pełnić w gospodarce innowacyjnej. Istotnym aspektem wyników badań przedstawionych w publikacji jest również popularyzowanie wiedzy na temat funkcjonowania sfery badawczo-rozwojowej w krajach UE i OECD.

Publikacja została przygotowana przez zespół w składzie: dr Sławomir Wiankowski (kierownik tematu), mgr Zdzisława Okrasa, dr Mieczysław Boguta, dr inż. Lech Borowicz i mgr inż. Jarosław Borzęcki. Autorzy posiadają wieloletnie doświadczenie w kierowaniu projektami badawczymi i prowadzeniu prac w dziedzinie badania, analizowania i usprawniania funkcjonowania jednostek sfery badawczo-rozwojowej. Prace te były wykonywane dla potrzeb organów rządowych oraz konkretnych jednostek badawczo-rozwojowych. Rezultaty prac były publikowane w książkach i czasopismach oraz zostały wykorzystane do szkolenia kadry kierowniczej JBR.

Wiedza i doświadczenie autorów, wynikające z licznych prac oraz kontaktów z kierownictwem JBR i pracownikami nauki, zostały uwzględnione w niniejszej publikacji.

316 stron