W największym skrócie - jest to książka o neoliberalnym (antykeynesowskim)
typie polityki gospodarczej i o antyetatystyczym typie transformacji gospodarki, które
zastosowano w wyjątkowo radykalnej formie i wyjątkowo konsekwentnie w Chile po 1973 r.,
a następnie podjęto w wielu krajach w Ameryce Łacińskiej i w Europie
Środkowo-Wschodniej. Ale nie tylko. W książce jest też mowa o środowisku
kształtowania i realizacji polityki ekonomicznej, jej uwarunkowaniach instytucjonalnych
rozumianych jako reguły wzajemnego oddziaływania między państwem a podmiotami
gospodarczymi. Jest to historia o ekonomistach, którzy z pojęcia "polityki
ekonomicznej" chcieli usunąć "politykę", a potem przywrócili jej
należne znaczenie. Polityka ekonomiczna jest polityczna, ponieważ wpływa nie tylko na
wykorzystanie zasobów w celu wytworzenia użytecznych dóbr, lecz także na dystrybucję
bogactwa i dochodu w społeczeństwie. Dlatego jej zrozumienie wymaga znajomości układu
sił między głównymi grupami interesów. W tej historii jest zatem również mowa o
zmianach koalicji społecznych, które konkurują o podział dochodu, wywierając wpływ
na redystrybucyjne efekty polityki gospodarczej i stanowiąc zarazem, obok wiedzy
ekonomicznej, jeden z czynników kształtujących tę politykę. Mowa jest też o zmianach
instytucji politycznych - zmianach w strukturze państwa i w innych instytucjach (komisje,
zespoły doradców itp.), które składają się na system wzajemnego oddziaływania
między państwem a koalicjami właścicieli kapitału oraz innymi koalicjami
społecznymi. Oprócz instytucji politycznych podmiotem zainteresowania w tej książce
są również instytucje rządzące podziałem dochodu i dostępem do zasobów, a w
szczególności te reguły, które - w celu zagwarantowania interesu wspólnego -
ograniczają naciski grup interesu na państwo. Ewolucja programów gospodarczych
przedstawiona jest jako wypadkowa idei i wiedzy ekonomicznej, grupowych interesów
materialnych, dążeń do utrzymania bądź zdobycia władzy oraz okoliczności
zewnętrznych.
Z rozpatrywanej w takim ujęciu historii ewolucji chilijskiego neoliberalizmu widać
wyraźnie, jakie znaczenie dla konsekwencji i skuteczności w polityce gospodarczej,
które przekładają się na stabilizację i trwały wzrost, mają umiejętności
negocjacji i osiągania kompromisu przez rząd i głównych aktorów społecznych.
Ekonomiczny neoliberalizm jest "obudowany" środkami koniecznymi do zachowania
polityki zachowania politycznej stabilności; opiera się na z natury zmiennym układzie
sił między państwem a rynkiem. Gospodarczy awans państwa, także kształtowanego
według reguł neoliberalnych, nie może się obyć bez organizowania się jednostek i ich
dojrzewania w ramach oraganizacji oraz bez przyswojenia sobie sztuki dochodzenia do
konsensusu obejmującego szerokie warstwy społeczeństwa,a nie tylko wąski krąg
technokratów, którzy "posiedli wiedzę".
Sprawy zasygnalizowane wyżej znajdują rozwinięcie w kolejnych rozdziałach
książki. W rozdziale I pokrótce przedstawiono dziedzictwo intelektualne oraz dorobek
debaty, która w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych stała się kolejnym etapem
rozwoju ekonomii politycznej i instytucjonalnej. Rozdział ten jest istotny dla wykazania,
że dobór materiału w następującej po nim zasadniczej części, czyli w studium
przypadku, wynika z perspektywy analizy instytucjonalnej oraz służy sprecyzowaniu
weryfikowanej w dalszych partiach książki hipotezy.
268 stron, miękka oprawa