Ekonometryczne modelowanie popytu konsumpcyjnego na
podstawie danych dziennych
"Dotychczas modelowanie popytu w polskiej literaturze statystyczno-ekonometrycznej
bazowało na danych przekrojowych i przekrojowo-czasowych [...]. Książka Marcina
Blażejowskiego ma niewątpliwie nowatorski charakter na rynku polskim w zakresie
ekonometrycznego modelowania popytu konsumpcyjnego na podstawie danych dziennych [...].
Wyniki prezentowane w recenzowanej pracy są przykładem rzetelnie przeprowadzonych
badań, dociekliwości Autora, dbałości o wiarygodność i obiektywność
rezultatów".
Fragment recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Marka Walesiaka
Dr Marcin Błażejowski odbył w latach 2001-2005 studia doktoranckie
w zakresie ekonomii na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Mikołaja
Kopernika w Toruniu. W 2006 roku obronił dysertację „Ekonometryczne modelowanie popytu
konsumpcyjnego na podstawie danych dziennych" zgłoszoną do wyróżnienia, a której
fragmenty znajdują się w tej książce. Od 2006 roku pracuje jako adiunkt w Wyższej
Szkole Bankowej w Toruniu. Przez wiele lat pracował w firmie softwarowej, w której
zajmował się problematyką wdrażania rozwiązań informatycznych do analizy danych
sprzedażowych.
Spis treści:
Wstęp /9
Rozdział 1. Teoretyczne aspekty analizy popytu konsumpcyjnego /15
1.1. Rys historyczny modelowania popytu /15
1.2. Podstawy teoretyczne analizy popytu /21
1.2.1. Elementy teorii wyboru konsumenta /21
1.2.2. Popyt oraz funkcje popytu /24
1.3. Założenia ekonometrycznego modelowania popytu /30
1.4. Funkcje popytu na podstawie szeregów obserwacji dziennych /36
Rozdział 2. Ekonometryczne modele popytu konsumpcyjnego /40
2.1. Charakterystyka szeregów obserwacji dziennych /40
2.2. Analityczne funkcje popytu, ich charakterystyki oraz własności
/43
2.3. Definicje oraz metody wyznaczania elastyczności popytu / 48
2.3.1. Elastyczność popytu w punkcie /49
2.3.2. Różnicowa oraz łukowa elastyczność popytu /52
2.3.3. Elastyczność popytu według koncepcji metody pomiaru efektów
oddziaływania zmiennych /55
2.3.4. Definicja oraz wyznaczanie cenowej elastyczności opakowaniowej
/58
2.4. Specyfikacja modelu popytu według koncepcji dynamicznych modeli
zgodnych /61
2.4.1. Podstawowe informacje o metodologii dynamicznych modeli zgodnych
/61
2.4.2. Wybór postaci analitycznej dla potrzeb modelowania popytu na
podstawie danych dziennych /66
Rozdział 3. Modele „bąbli promocyjnych" /73
3.1. Charakterystyka zjawiska „bąbla promocyjnego" /73
3.2. Identyfikacja wystąpienia efektu „bąbla promocyjnego" /86
3.3. Modelowanie efektu „bąbla promocyjnego" /89
3.3.1. Modele odpowiedzi rynku oraz funkcje odpowiedzi impulsowych
/89
3.3.2. Model funkcji transferowej /93
3.4. Modele wielorównaniowe jako narzędzia opisu efektów promocyjnych
/98
3.4.1. Funkcje odpowiedzi impulsowych w modelach VAR /101
3.4.2. Modele strukturalne /107
Rozdział 4. Funkcje popytu oraz funkcje sprzedaży na przykładzie
proszków do prania /115
4.1. Przygotowanie danych empirycznych /115
4.2. Modele popytu dla wybranych marek proszków do prania /117
4.2.1. Empiryczne modele popytu /117
4.2.2. Wyznaczanie ocen elastyczności popytu w punkcie /127
4.2.3. Elastyczności cenowe zgodnie z koncepcją metody pomiaru efektów
oddziaływania zmiennych /133
4.2.4. Podsumowanie wyników przykładu empirycznego modelowania popytu
na podstawie danych dziennych dla rynku proszków do prania /135
4.3. Wielorównaniowe modele rynku oraz funkcje sprzedaży na
przykładzie rynku proszków do prania /137
4.3.1. Przykłady identyfikacji wystąpienia efektu „bąbla
promocyjnego" /138
4.3.2. Ekonometryczny model mikrorynku według metodologii wektorowej
autoregresji /140
4.3.3. Ekonometryczny model mikrorynku o równaniach współzależnych
na przykładzie proszków do prania /151
4.4. Porównanie wyników analizy elastyczności cenowych popytu na
podstawie modelowania jedno-i wielorównaniowego /171
4.4.1. Porównanie ilości wyznaczonych ocen elastyczności cenowych /
173
4.4.2. Porównanie znaków wyznaczonych ocen elastyczności cenowych
/175
4.4.3. Porównanie różnic w uzyskanych ocenach elastyczności cenowych
/176
Rozdział 5. Przykłady wykorzystania elastyczności cenowych oraz modeli
„bąbli promocyjnych" dla rynku proszków do prania /179
5.1. Funkcje odpowiedzi impulsowych wyprowadzone na podstawie
modelu VAR(3) /179
5.2. Analiza mnożnikowa oraz symulacje z ekonometrycznego modelu
mikrorynku o równaniach współzależnych /190
5.3. Budowa wariantowych prognoz sprzedaży na podstawie scenariuszy
akcji promocyjnych na przykładzie rynku proszków do prania /203
5.3.1. Scenariusze równoległych jednoczesnych promocji /203
5.3.2. Scenariusze równoległych promocji pojawiających się w różnych
okresach /209
Zakończenie /214
Dodatek A /222
A.l. Oznaczenia zmiennych uwzględnionych w poszczególnych modelach
/222
A.2. Oszacowane modele popytu /224
A.2.1. Modele popytu na analizowane proszki do prania sprzedawane w małych
opakowaniach /224
A.2.2. Modele popytu na analizowane proszki do prania sprzedawane w średnich
opakowaniach /226
A.3. Oszacowane równania modelu VAR(3) /227
A.3.1. Blok równań dla logarytmów ilości sprzedanych małych i średnich
opakowań analizowanych marek proszków do prania /227
A.3.2. Przebiegi funkcji odpowiedzi impulsowych dla impulsów z cen pozostałych
siedmiu marek proszków do prania /255
A.4. Pozostałe mnożniki dynamiczne dla impulsów pochodzących z cen
czterech marek o największym udziale w rynku /258
A.4.1. Scenariusz pierwszy: równoległe promocje dwóch marek proszków do
prania /258
A.4.2. Scenariusz drugi: równoległe promocje trzech marek proszków do
prania /261
A.4.3. Scenariusz trzeci: równoległe promocje czterech marek proszków do
prania /263
Dodatek B /264
B.l. Wpływ agregacji szeregów czasowych na oceny elastyczności cenowych
popytu /264
B. 1.1. Porównanie ocen elastyczności cenowych popytu uzyskanych z modeli
szacowanych na podstawie danych dziennych i tygodniowych /266
B.2. Analiza porównawcza wielorównaniowych modeli mikrorynku produktów
konsumpcyjnych dla danych tygodniowych i dziennych /271
B.2.1. Założenia scenariuszy do symulacji oraz uzyskane wyniki /273
Literatura /278
Spis tabel /286
Spis rysunków /289
Skorowidz /293
(Summary) /295
298 stron, B5, miękka oprawa
