Kryzys na rynkach finansowych, który rozpoczął się w 2007 r.
przyczynił się do najpoważniejszego załamania globalnej gospodarki w ostatnich
dekadach. Doprowadził on do paraliżu światowego systemu finansowego oraz głębokich
spadków cen wielu aktywów. W kolejnej fazie kryzysu byliśmy świadkami specyficznych
sprzężeń zwrotnych pomiędzy rynkami finansowymi a sferą realną gospodarki. Świat
ogarnęła recesja.
Próby ratowania kurczących się gospodarek podjęły ośrodki władzy
makroekonomicznej. Gigantyczne deficyty budżetowe, rekordowo niskie stopy procentowe
banków centralnych, a także setki miliardów dolarów wpompowanych do systemu bankowego
są wyrazem niespotykanej dotąd skali reakcji ze strony polityki gospodarczej na zjawiska
kryzysowe. Kwestia na ile skuteczna okaże się ta pomoc i jakie będą jej konsekwencje
długookresowe dla gospodarki pozostaje przedmiotem badań i sporów wśród ekonomistów.
Celem niniejszej książki jest nie tylko wzbogacenie wiedzy na temat aktualnych
problemów gospodarki znajdującej się w fazie kryzysu, ale także zwrócenie uwagi
polityków, ustawodawców i mene- dżerów na te kwestie, z nadzieją na uwzględnienie
ich w dyskusjach nad wdrożeniem nowych rozwiązań w polityce gospodarczej.
Spis treści:
Wprowadzenie 9
Część 1
Finanse publiczne w warunkach kryzysu
1. Zmiany regulacji podatkowych jako element rządowego programu antykryzysowego
– Sławomir Antkiewicz, Monika Parusińska
15
1.1. „Plan Stabilności i Rozwoju – wzmocnienie gospodarki Polski wobec
światowego kryzysu finansowego”
16
1.2. Zmiany w podatkach dochodowych w ramach Planu Stabilności i
Rozwoju 17
1.2.1. Zmiana definicji małego podatnika 17
1.2.2. Koszty prac rozwojowych 19
1.2.3. Jednorazowa amortyzacja 21
1.3. Przewidywane konsekwencje wprowadzonych zmian 23
Streszczenie/Summary 24
Bibliografia 27
2. Financial and economic crisis and its impact on public budgets
– Marta Orviska, Juraj Nemec 29
2.1. Macroeconomic and social „packages” 30
2.2. The impacts of the crisis on the national public budget 32
2.3. The crisis and main public services 37
Summary 39
Bibliography 39
3. Związek wzrostu gospodarczego i deficytu sektora finansów publicznych
– Iwona Wojciechowska-Toruńska 41
3.1. Teoretyczne związki wzrostu gospodarczego i deficytu sektora
publicznego 42
3.2. Polskie badania dotyczące związku wzrostu gospodarczego z deficytem
państwa 43
3.3. Zależność wzrostu gospodarczego i deficytu budżetowego w krajach
europejskich 44
3.4. Związek PKB i deficytu sektora publicznego w Polsce 47
Streszczenie/Summary 50
Bibliografia 52
4. Formuła partnerstwa publiczno-prywatnego w warunkach kryzysowych
– Anna Górczyńska, Krzysztof Szczepaniak
53
4.1. Przejawy kryzysu gospodarczego 54
4.2. Inwestycje komunalne w infrastrukturę a kryzys gospodarczy 56
4.3. Nowe uregulowania PPP w Polsce 57
4.4. Perspektywy wykorzystania partnerstwa publiczno-prywatnego w warunkach
kryzysu 59
Streszczenie/Summary 65
Bibliografia 66
5. Rola – w dobie kryzysu – wydawanych przez samorządowe organy podatkowe
indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego
– Kalina Kunowska 69
5.1. Wydawanie indywidualnych interpretacji z zakresu prawa podatkowego
– obowiązek czy przywilej? 71
5.2. Czy istnieje konflikt interesów? 73
5.3. Wnioski de lege ferenda 73
Streszczenie/Summary 74
References 76
6. Wspieranie środkami unijnymi innowacji w Polsce w perspektywie
finansowej 2007-2013 na przykładzie regionu kujawsko-pomorskiego
– Jan Adamiak 79
6.1. Polityka wspierania innowacji przez Unię Europejską w świetle
Strategii Lizbońskiej 80
6.2. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka jako element wspierania
innowacji w Polsce 81
6.3. Wspieranie rozwoju innowacji w ramach programu operacyjnego
Kapitał Ludzki 2007-2013 83
6.4. Rola regionalnej strategii innowacji w unowocześnianiu gospodarki
na przykładzie województwa
kujawsko-pomorskiego 84
6.5. Wsparcie unijne rozwoju innowacji w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa
Kujawsko-Pomorskiego 86
Streszczenie/Summary 88
Bibliografia 90
7. Ile nas kosztują ubezpieczenia emerytalne? – Tomasz
Sowiński 91
7.1. Rodzaje systemów emerytalnych 91
7.2. Składka ubezpieczeniowa podstawowym źródłem przychodu funduszu
emerytalnego 92
7.2.1. Charakter składki ubezpieczeniowej 93
7.2.2. Składka czy podatek? 95
7.2.3. Metody gromadzenia funduszu ubezpieczeniowego
95
7.3. Dochody i wydatki FUS 98
Streszczenie/Summary 101
Bibliografia 103
Część 2
Polityka makroekonomiczna w warunkach kryzysu
8. Reakcja Narodowego Banku Polskiego na kryzys w polskim systemie bankowym
– Michał Pronobis 107
8.1. Rynek międzybankowy w Polsce bezpośrednio po upadku Lehman
Brothers 108
8.2. Wsparcie dla rynku ze strony NBP – „pakiet zaufania” 110
8.3. Polski sektor bankowy w obliczu kryzysu gospodarczego 115
Streszczenie/Summary 119
Bibliografia 120
9. Kryzys finansowy i metody jego przezwyciężania na przykładzie
niemieckich pakietów ratunkowych
– Joanna Żabińska 121
9.1. Formy zaangażowania państwa w rozwiązywanie problemów z płynnością
i wypłacalnością sektora
finansowego 122
9.2. Podobieństwa i specyfika pakietu ratunkowego Niemiec 123
Streszczenie/Summary 129
Bibliografia 130
10. Polityka stabilizacyjna Wielkiej Brytanii w warunkach kryzysu i jej
konsekwencje
po roku 2010 – Magdalena Maria
Kowalska 131
10.1. Policy-mix „spokojnych czasów” i w warunkach kryzysu 132
10.2. Przejawy kryzysu w Wielkiej Brytanii: wybrane wskaźniki 134
10.3. Brytyjska polityka gospodarcza w obliczu kryzysu 137
10.3.1. Pakiety ratunkowe dla banków 137
10.3.2. Impulsy fiskalne 140
10.3.3. Agresywna polityka pieniężna 141
10.4. Wpływ zastosowanych narzędzi na gospodarkę Wielkiej Brytanii po roku
2010 144
Streszczenie/Summary 149
Bibliografia 152
11. Polityka monetarna Europejskiego Banku Centralnego w warunkach kryzysów
finansowych i malejącej presji inflacyjnej
– Tadeusz Miruszewski 153
11.1. Procesy inflacyjne w strefie euro a polityka monetarna EBC po 2007
r. 154
11.2. Dezinflacja w strefie euro w 2009 r. – pierwsze próby diagnozy
159
Streszczenie/Summary 161
Bibliografia 164
12. Ekonomiczna rola państwa w okresach dekoniunktury na wybranych przykładach
kryzysów finansowych
– Krzysztof Koj, Marzena
Krigar-Koj 165
Streszczenie/Summary 173
Bibliografia 176
13. Inwestycje publiczne jako sposób przeciwdziałania spowolnieniu rozwoju
polskiej gospodarki
– Tomasz Landsberg 179
13.1. Podstawy teoretyczne badań nad zjawiskiem wpychania i wypychania
kapitału 179
13.1.1. Model neoklasyczny 179
13.1.2. Model keynesowski 181
13.1.3. Ujęcia szkoły ricardiańskiej 183
13.1.4. Przegląd technik i wyników analiz empirycznych hipotezy
wypychania 186
13.2. Wypychanie czy wpychanie – badania dla Polski 188
Streszczenie/Summary 191
Bibliografia 194
Część 3
Funkcjonowanie gospodarki w warunkach kryzysu
14. Kryzys subprime i kryzys azjatycki – analiza porównawcza
– Michał Jurek, Paweł
Marszałek 197
14.1. Przyczyny i przebieg kryzysu subprime 198
14.2. Makroekonomiczne przesłanki wybuchu kryzysu azjatyckiego i kryzysu
na amerykańskim rynku kredytów
subprime 204
14.3. Mikroekonomiczne przesłanki wybuchu kryzysu azjatyckiego
i kryzysu subprime 207
Streszczenie/Summary 209
Bibliografia 213
15. Recesja w Irlandii. Skutek światowego kryzysu czy naturalny cykl
koniunkturalny?
– Dariusz Graj 217
15.1. Wzrost gospodarczy i cykl koniunkturalny Irlandii 218
15.2. Neutralna stopa bezrobocia i luka Okuna 220
15.3. Przyczyny zakłócenia naturalnego cyklu koniunkturalnego 222
15.4. Skutki oddziaływania silnego strumienia zasilania zewnętrznego
224
15.5. Konwergencja realna a międzynarodowa konkurencyjność 225
15.6. Światowy kryzys finansowy a gospodarka Irlandii 226
15.7. Polityka gospodarcza w roku 2008 228
Streszczenie/Summary 231
Bibliografia 232
16. Uwarunkowania rozwoju budownictwa mieszkaniowego w Polsce w okresie
dekoniunktury – lekcja z globalnego kryzysu
– Anna Szelągowska 235
16.1. Stan budownictwa mieszkaniowego w Polsce po 1990 roku 235
16.2. Determinanty rozwoju inwestycji mieszkaniowych w pierwszej dekadzie
XXI wieku 237
16.3. Światowy kryzys finansowy a finansowanie polskiego mieszkalnictwa
241
16.4. Perspektywy rozwoju mieszkalnictwa w fazie spowolnienia
gospodarczego 243
Streszczenie/Summary 245
Bibliografia 247
17. Podstawy funkcjonowania systemu „Social security” w Stanach Zjednoczonych
– Piotr Pisarewicz 249
17.1. Social security system – zagadnienia ogólne 249
17.2. Finansowanie systemu 250
17.3. Nabycie praw do świadczeń emerytalnych 251
17.4. Wcześniejsza emerytura 253
17.5. Pobieranie świadczeń emerytalnych a aktywność zawodowa 253
17.6. Wysokość świadczeń emerytalnych a ich opodatkowanie 253
Streszczenie/Summary 254
Bibliografia 256
18. Przegląd i wstępna ocena teoretycznych stanowisk dotyczących źródeł
globalnego kryzysu gospodarczego
– Adam P. Balcerzak 257
18.1. Przyczyny i przebieg globalnego kryzysu gospodarczego 258
18.2. Polityka monetarna Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych jako stymulator
bąbli spekulacyjnych
259
18.3. Nieefektywność działań państwa w zakresie kreowania ładu instytucjonalnego
na innowacyjnych zglobalizowanych rynkach
finansowych 265
Streszczenie/Summary 269
Bibliografia 272
19. The Evolutionary Description of Agents Interaction in Different
Hierarchic Economic Structures
– Vladimir Chaplygin, Oleg Sukharev, Sergey
Shmanyov 275
19.1. Intrafirm agents' intercommunications by means of investment flows
286
19.2. Evolution Model of Intellectual and Material Economy 291
20. Kredyt bankowy jako stymulator wzrostu gospodarczego – Marek
Stefański 297
20.1. Przyczyny i formy ograniczania akcji kredytowej przez banki 298
20.2. Popyt przedsiębiorców na kredyt bankowy 301
Streszczenie/Summary 307
Bibliografia 309
310 stron , B5, oprawa miękka
