Unia Europejska jest ugrupowaniem państw rozwiniętych, zainteresowanych
zrównoważonym rozwojem ludzkości, w tym postępem w krajach rozwijających się.
Dlatego też przez ostatnie pół wieku procesowi integracji europejskiej towarzyszyło
stopniowe kształtowanie się europejskiej polityki rozwojowej, rozumianej jako
całościowej koncepcji wspierania przez UE rozwoju krajów słabiej rozwiniętych. W
planowaniu i realizacji tej polityki uczestniczyły zarówno poszczególne państwa
członkowskie Wspólnot Europejskich (a następnie Unii Europejskiej), jak i instytucje
wspólnotowe. Wraz z pogłębianiem integracji i kolejnymi etapami rozszerzenia,
zjednoczona Europa w coraz większym stopniu angażowała się w rozwiązywanie problemów
rozwojowych państw Południa, obejmując programami i projektami pomocowymi rosnącą
liczbę krajów należących do uboższej części świata. Jednocześnie zacieśnieniu
ulegała współpraca między krajowymi i wspólnotowymi instytucjami odpowiedzialnymi za
przekazywanie pomocy dla zagranicy.
W 2004 r. Polska została przyjęta w poczet członków Unii. Dla naszego kraju było to
równoznaczne ze wzięciem na siebie większej odpowiedzialności za sprawy globalne, w
tym za problemy biedy, głodu, chorób czy degradacji środowiska naturalnego w krajach
rozwijających się. Polska pomoc rozwojowa, dotychczas niezwykle skromna, uległa
zwiększeniu, m.in. na skutek kontrybucji do budżetu pomocowego UE. Nasza administracja
rządowa została włączona do procesu podejmowania decyzji w bardzo skomplikowanych
kwestiach wiążących się z poprawą bytu ludności w odległych regionach świata.
Wreszcie polskie organizacje pozarządowe uzyskały możliwość współpracy z
organizacjami pozarządowymi innych państw członkowskich przy realizacji projektów
pomocowych w krajach rozwijających się.
Celem książki jest ukazanie genezy, ewolucji oraz bieżących wyzwań
stojących przed polityką rozwojową i pomocą rozwojową rozszerzonej Unii Europejskiej.
Publikacja adresowana jest w pierwszej kolejności do studentów nauk ekonomicznych i
politologicznych, do osób zaangażowanych w realizację projektów i programów
pomocowych w różnych częściach świata, oraz do wszystkich Czytelników
zainteresowanych rozwojem globalnym, pomocą dla krajów rozwijających się i integracją
europejską.
Paweł Bagiński - doktor nauk ekonomicznych, politolog. Absolwent
Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego i studiów doktoranckich
w Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. W latach
2000-2007 pracownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych, współtwórca polskiego programu
pomocy rozwojowej. Od 2008 r. główny specjalista w Narodowym Banku Polskim, ekspert
Global Development Research Group oraz wykładowca akademicki. Jest współautorem (z K.
Czaplicką i J. Szczycińskim) pierwszej polskiej monografii poświęconej współpracy
rozwojowej pt. „Międzynarodowa współpraca na rzecz rozwoju” oraz autorem kilkunastu
artykułów naukowych i publicystycznych nt. pomocy rozwojowej.
Spis treści:
Wprowadzenie
Wykaz najczęściej używanych skrótów
Rozdział 1
Globalne uwarunkowania europejskiej polityki rozwojowej
1.1.Pomoc rozwojowa, polityka rozwojowa i współpraca na rzecz rozwoju - kwestie
pojęciowe
1.2.Kształtowanie się międzynarodowej współpracy na rzecz rozwoju w okresie
"zimnej wojny" i w latach 90. XX w
1.3.Nowe partnerstwo na rzecz rozwoju u progu XXI w
1.4.Kluczowe wyzwania dla współpracy na rzecz rozwoju na początku XXI w.
Rozdział 2
Geneza i ewolucja europejskiej polityki rozwojowej
2.1.Powstanie i rozbudowa programów pomocy rozwojowej państw europejskich.
2.2.Wpływ procesu rozszerzenia na politykę rozwojową Wspólnoty Europejskiej
2.3.Ewolucja zaangażowania Wspólnoty Europejskiej w sprawy rozwoju krajów rozwijających
się
2.4.Konsekwencje powstania Unii Europejskiej dla europejskiej polityki rozwojowej
2.5.Przyjęcie Konsensusu Europejskiego w sprawie Rozwoju i jego znaczenie dla
europejskiej polityki rozwojowej
Rozdział 3
Zróżnicowanie programów pomocy rozwojowej państw członkowskich Unii
Europejskiej
3.1. Zróżnicowanie w zakresie wielkości pomocy
3.2. Zróżnicowanie w zakresie kierunków i priorytetów polityki rozwojowej
3.3.Zróżnicowanie w zakresie struktur organizacyjnych odpowiadających za przekazywanie
pomocy rozwojowej
Rozdział 4
Program pomocy rozwojowej Wspólnoty Europejskiej
4.1. Istota programu pomocy rozwojowej Wspólnoty Europejskiej
4.2. Wielkość pomocy rozwojowej Wspólnoty Europejskiej i jej dynamika
4.3.Kierunki geograficzne i priorytetowe dziedziny pomocy rozwojowej Wspólnoty
Europejskiej
4.4. Zarządzanie programem pomocy rozwojowej Wspólnoty Europejskiej
4.4.1. Reforma pomocy rozwojowej Wspólnoty Europejskiej
4.4.2. Podejmowanie decyzji i podział kompetencji w zakresie pomocy rozwojowej Wspólnoty
Europejskiej
4.5.W kierunku spójności polityki na rzecz rozwoju: Pomoc rozwojowa a inne dziedziny
działalności Wspólnoty Europejskiej
Rozdział 5
Skuteczność pomocy rozwojowej Unii Europejskiej - wyzwania przyszłości
5.1. Skuteczność pomocy rozwojowej Unii Europejskiej - zarys zagadnienia
5.2.Inicjatywy na rzecz zwiększenia skuteczności pomocy rozwojowej podejmowane na forum
Unii Europejskiej
5.3. Kluczowe wymiary skuteczności pomocy rozwojowej UE - Koncepcja "4 C"
5.4. Pożądane kierunki reformy polityki i pomocy rozwojowej Unii Europejskiej
Zakończenie
Bibliografia
137 stron, B5, oprawa miękka
