Czas i opowieść to po La Métaphore vive kolejna książka, która bada
podstawowe zjawisko semantycznej innowacji. Owa innowacja, podobnie jak metafora,
polega na wytwarzaniu nowej stosowności sensu za pośrednictwem niestosownej atrybucji.
Tak jak opowieść, innowacja to wymyślanie intrygi – cele, przyczyny, przypadki
zostają połączone w czasową jedność pełnej i skończonej akcji. Narracja zadaje
filozoficzne pytanie o stosunki między czasem opowieści a czasem życia i rzeczywistego
działania. Do tej wielkiej dyskusji zaproszono kilka dyscyplin. Są to przede wszystkim:
fenomenologia czasu, historiografia i teoria fikcyjnej opowieści.
Intryga i historyczna opowieść przedstawia twierdzenie Paula Ricoeura, uściślane we
wszystkich trzech tomach Czasu i opowieści, że opowieść mieści w sobie trzy
mimetyczne związki: z czasem czynu i życiowego doświadczenia, z czasem właściwym
budowaniu intrygi oraz z czasem lektury. Książka poddaje ten schemat próbie historii.
Paul Ricoeur (1913–2005)
Filozof, autor znakomitych dzieł, poświęcił swoją refleksję analizie podmiotu, jego
działania i jego stosunku do czasu (Czas i opowieść, wyd. oryg. 1983, 1984, 1985) oraz
nawiązał trwały dialog z psychoanalizą, lingwistyką, strukturalizmem, a także z
teoriami społecznymi i politycznymi (L’Idéologie et l’Utopie, 1997). Odnowił
również poszukiwania egzegetyczne i biblijne (Myśleć biblijnie, 1998, wyd. pol. 2003;
Lectures 3, 1994).
312 stron, B5, oprawa miękka