Kilkadziesiąt ostatnich lat ukazuje nam niezwykłą dynamikę przemian
systemów społeczno-kulturowych świata kręgu euroamerykańskiego (choć przecież
pamiętać należy, iż różnorodne zmiany współczesnego świata wykraczają ową
kulturowo-geograficzną przestrzeń).
Rzecz jasna zmiany te dotyczą w pierwszym rzędzie w sposób najbardziej
widoczny i najłatwiej obserwowalny różnorodnych przemian ładu
polityczno-ekonomicznego. W wielu przypadkach mówić możemy o poszerzaniu się wolności
obywatelskich, a ogólniej, wolności jednostkowych związanych z samostanowieniem.
Sytuacja ta dotyczy również i grup społecznych.
Jeszcze do niedawna w bliskim nam kręgu kulturowym zasadnicze zręby
mechanizmów współdecydujących o naszych tożsamościach (jednostkowych, społecznych,
jak i kulturowych) oraz współdefiniujących naszą przynależność zbiorową w sensie
ogólniejszym opierały się na wielu istotnych rozstrzygnięciach związanych z
religijnym wymiarem kultury. Religia funkcjonująca i jako swoistego rodzaju ideologia
poznawcza w jej tradycyjnym, społecznym umocowaniu wyposażona była w moc silnego
dookreślania tego, kim jesteśmy - dla siebie i dla innych (zarówno tych bliskich, jak i
„innych" czy „obcych"). We współczesnym jednak świecie, na wielu jego
obszarach, religia tracić zaczęła na znaczeniu w sposób, w jaki określały to
tradycyjnie uprawiane nauki społeczne. Zmienia się w jakimś sensie jej miejsce w
kulturze, a jej moc oddziaływania i opisywania świata słabnie w wyraźnych kontekstach
zbiorowych, przenosząc się do kontekstów bardziej zindywidualizowanych,
sprywatyzowanych.
Spis treści:
Grażyna Woroniecka, Paweł Załęcki, Wprowadzenie
część pierwsza
Emigracja, imigracja i tożsamość
Ewa Nowicka, Powrót do domu czy emigracja? Co się dzieje z tożsamością?
Tomasz Marciniak, Ormianie. "Polskie pokolenie 1,5"
Renata Włoch, "Laicite' nie podlega negocjacjom"? Republikański model
integracji muzułmańskich imigrantów we Francji
część druga
Dylematy identyfikacji etnicznych i narodowych
Ewa Michna, Pomiędzy tradycją a współczesnością. Ewolucja konstruktów
tożsamościowych karpatorusińskich liderów etnicznych
Cezary Obracht-Prondzyński, "Nie ma Kaszub bez Polonii"? Dylematy
tożsamościowe Kaszubów
Monika Mazurek, Tożsamość przestrzenna jako wyznacznik zakorzenienia wśród
mieszkańców współczesnych Kaszub
Jerzy Kuniewski, Kobieta z Kaszub wobec akcesji Polski do Unii Europejskiej
Izabella Bukraba-Rylska, "Chłop potęgą jest... "i trendy, czyli o
niejawnej tożsamości Polaków
Lucyna Stetkiewicz, Muzyka a tożsamość narodowa. Niewdzięczny przypadek
Ryszarda Wagnera i jego tetralogii o Nibelungach
część trzecia
Jaźń, płeć, rynek i konwencja. Między odniesieniem normatywnym a
porównawczym
Anna Horolets, Powaga i tożsamość
Bogna Dowgialło, Moda a tożsamość
Marcin Jewdokimow, Mieszkanie jako propozycja tożsamościowa (do kupienia). Nowe
aspekty polskiej kultury mieszkaniowej
Małgorzata Bieńkowska-Ptasznik, Problem tożsamości płci w świetle badań nad
transseksualizmem
bibliografia
222 stron, oprawa miękka