Problem długu publicznego jest na trwałe wpisany w rzeczywistość gospodarczą. Czy
i kiedy rząd powinien emitować dług publiczny? Jakie są granice zaciągania
zobowiązań? Jaki poziom długu jest dopuszczalny?
Te ważne pytania są często zadawane przez ekonomistów i polityków. W praktyce nie
istnieją na nie proste i uniwersalne odpowiedzi. Ilość i różnorodność czynników,
które są brane pod uwagę sprawiają, że dług publiczny jest interesującym i pełnym
wyzwań obszarem badań i analiz. Niniejsza książka, obok tradycyjnego spojrzenia na
dług jako instrument finansowania potrzeb pożyczkowych, proponuje analizę tego zjawiska
z punktu widzenia celów, których finansowaniu służy jego emisja. To właśnie dobór
celów emisji długu w istotnym stopniu decyduje o tym, czy dług publiczny stanowi
ciężar, czy też jest czynnikiem zwiekszającym szanse dynamicznego i zrównoważonego
rozwoju gospodarczego.
Poruszono w niej ciekawy, choć znajdujący się dotychczas poza głównym nurtem
zainteresowań ekonomistów problem modeli długu publicznego. Przyjęte kryteria
podziału na model ewolucyjny i model transformacyjny stanowią użyteczne narzędzie do
pełniejszego zrozumienia wystepujących między krajami różnic w poziomie zadłużenia.
Myślą przewodnią książki jest próba odpowiedzi na pytanie o charakter długu
publicznego w Polsce. Analiza czynników determinujących jego ewolucję od
początku transformacji wskazuje na wystepowanie zjawiska zwanego wewnętrzną logiką
długu. Prowadzi również do wniosku, że proces akumulacji długu publicznego zachodził
niezależnie od orientacji politycznej ugrupowań sprawujących władzę.
Spis treści
Wprowadzenie
Rozdział 1. Definicja i ekonomiczne znaczenie długu publicznego
1.1. Dług publiczny w teorii ekonomii
1.2. Główne cele emisji długu i czynniki warunkujące poziom zadłużenia kraju
1.2.1. Główne cele emisji długu
1.2.2. Główne czynniki warunkujące poziom zadłużenia kraju
1.3. Definicja długu publicznego i problemy związane z jego pomiarem
Rozdział 2. Bezpieczny poziom długu w teorii i praktyce
2.1. Teoretyczne i praktyczne spojrzenie na równowagę fiskalną
2.2. Zasady i sposób analizy równowagi fiskalnej w Unii Europejskiej i w
Międzynarodowym Funduszu Walutowym
2.2.1. Równowaga fiskalna w Unii Europejskiej
2.2.2. Równowaga fiskalna w analizach Międzynarodowego Funduszu Walutowego
Rozdział 3. Modele długu publicznego
3.1. Model ewolucyjny długu publicznego
3.2. Model transformacyjny długu publicznego
3.2.1. Model długu publicznego w warunkach transformacji gospodarczej
3.2.2. Model integracyjny
3.3. Porównanie modelu ewolucyjnego i modelu transformacyjnego długu publicznego
Rozdział 4. Dług publiczny w Polsce
4.1. Główne kierunki zmian w gospodarce i finansach publicznych wpływające na
ewolucję długu publicznego
4.1.1. Zmiany w sferze instytucjonalnej i w otoczeniu makroekonomicznym
4.1.2. Główne kierunki polityki fiskalnej i zmiany w sektorze finansów publicznych
4.1.3. Problem nierównowagi fiskalnej
4.2. Ewolucja długu publicznego i główne czynniki wpływające na jego poziom
Rozdział 5. Dług publiczny a równowaga fiskalna w Polsce - próba oceny
5.1. Ocena zjawiska długu publicznego w Polsce
5.2. Poziom długu i równowaga fiskalna w Polsce wobec innych krajów członkowskich Unii
Europejskiej
5.2.1. Wynik i dług sektora instytucji rządowych i samorządowych
5.2.2. Równowaga fiskalna
Podsumowanie
Aneks
A.1. Dane statystyczne
A.2. Dług jednostek sektora finansów publicznych poza Skarbem Państwa
A.3. Uwagi dotyczące zmian w sposobie prezentacji danych
Bibliografia
214 stron, B5, miękka oprawa
