- W niniejszej publikacji omówiono instytucję papieru wartościowego -
klasyczną konstrukcję prawa cywilnego, będącą jednocześnie centralnym pojęciem w
prawie rynku kapitałowego.
- W książce zaprezentowano istotę tradycyjnego papieru wartościowego, a
następnie - po przedstawieniu ewolucji sposobów racjonalizacji masowego obrotu prawami z
papierów wartościowych, w szczególności dematerializacji obrotu i dematerializacji
papierów wartościowych - przeanalizowano aktualność klasycznego pojęcia papieru
wartościowego wobec przemian dokonujących się w organizacji obrotu.
Analiza została przeprowadzona na podstawie krajowej i zagranicznej literatury,
poświęconej zarówno tradycyjnym papierom wartościowym, jak również problematyce
dematerializacji. Uwzględniono także inicjatywy unifikacyjne zmierzające do
wypracowania międzynarodowo uznawanych zasad masowego obrotu papierami wartościowymi na
rynku kapitałowym.
- Konkluzją jest wniosek o jedności prawa papierów wartościowych dokumentowych
i zdematerializowanych oraz o koncepcyjnej ciągłości pojęcia papieru wartościowego
tradycyjnego i zdematerializowanego.
- Książka jest adresowana do osób zajmujących się prawem papierów wartościowych -
zarówno przedstawicieli środowisk akademickich, jak i praktyków oraz do osób
uczestniczących w pracach legislacyjnych w tym zakresie.
Spis treści:
Wykaz skrótów
str. 13
Akty prawne
str. 13
Periodyki i publikatory
str. 15
Organy orzekające
str. 16
Wprowadzenie
str. 17
1. Cel badawczy - założenia ogólne
str. 17
2. Funkcje i właściwości papierów wartościowych
str. 19
3. Wynik i znaczenie rozważań funkcjonalnych
str. 24
4. Zakres podstawowych wyłączeń
str. 29
Część I
Pojęcie papieru wartościowego w ujęciu klasycznym
Rozdział I
Ustalenia wstępne
str. 35
1. Zakres i cel rozważań
str. 35
2. Tło historyczno-porównawcze
str. 38
Rozdział II
Analiza poglądów w perspektywie historyczno-porównawczej
str. 43
1. Kierunki początkowych analiz doktrynalnych
str. 43
2. Dogmat inkorporacji i teoria własnościowa
str. 46
3. Koncepcja brunnerowska
str. 48
4. Koncepcja pozoru prawnego
str. 51
5. Teoria obiegowości. Problem papieru imiennego
str. 56
6. Koncepcja "klauzul dokumentowych"
str. 59
7. Nowsze kierunki poszukiwań doktrynalnych
str. 68
Rozdział III
Analiza poglądów doktryny polskiej
str. 75
1. Specyfika polskiej doktryny prawa papierów wartościowych
str. 75
2. Wokół wąskiego i szerokiego rozumienia papieru wartościowego
str. 77
3. Kodeksowa regulacja papierów wartościowych
str. 78
4. Próby nowego podejścia - recepcja koncepcji "klauzul dokumentowych"
str. 84
5. Propozycja typologicznego ujęcia papieru wartościowego
str. 89
6. Doktryna tradycyjnego papieru wartościowego wobec dematerializacji
str. 93
7. Podsumowanie
str. 95
Rozdział IV
Propozycja własnej koncepcji papieru wartościowego
str. 96
1. Potrzeba poszukiwań ogólnej koncepcji papieru wartościowego
str. 96
2. Ustalenia wstępne i porządkujące
str. 99
2.1. Dokument
str. 100
2.2. Prawo podmiotowe
str. 104
2.3. Wpływ dokumentu na funkcjonowanie prawa ("związek między prawem a
dokumentem")
str. 107
3. Wpływ sposobu identyfikacji (ujawnienia prawa) na zasady przenoszenia prawa jako
wyróżnik papieru wartościowego
str. 109
4. Problem prymatu funkcji "legitymacyjnej" i "obiegowej"
str. 116
5. "Legitymacja formalna" a pojęcie papieru wartościowego
str. 119
6. Znaczenie i przydatność teorii własnościowej
str. 128
6.1. Uwagi ogólne
str. 128
6.2. Papiery na okaziciela
str. 131
6.3. Papiery na zlecenie
str. 135
6.4. Papiery imienne
str. 137
6.5. Wnioski
str. 138
Rozdział V
Wpływ mechanizmu identyfikacji uprawnionego na zasady obrotu prawem - analiza dla
poszczególnych kategorii papieru wartościowego
str. 141
1. Uwagi wstępne
str. 141
2. Papiery wartościowe imienne
str. 142
2.1. Uwagi wstępne
str. 142
2.2. Identyfikacja uprawnionego z papieru imiennego
str. 143
2.3. Przeniesienie praw z papieru imiennego - modyfikacja prawnego reżimu przelewu
str. 145
2.4. Wnioski
str. 154
3. Papiery wartościowe na zlecenie
str. 155
3.1. Uwagi ogólne
str. 155
3.2. Identyfikacja uprawnionego - legitymacyjna funkcja indosu
str. 157
3.3. Alienacja praw - przenośna funkcja indosu
str. 162
3.4. Wnioski
str. 165
4. Papiery wartościowe na okaziciela
str. 167
4.1. Uwagi wstępne
str. 167
4.2. Identyfikacja uprawnionego - publikacyjna funkcja władania dokumentem
str. 168
4.3. Przeniesienie praw
str. 169
4.4. Wnioski
str. 174
5. Podsumowanie
str. 175
Rozdział VI
Ochrona zaufania co do istnienia i treści prawa dokumentowego oraz co do braku
zarzutów osobistych (papiery wartościowe "wiary publicznej" - "prawa
skrypturalne")
str. 178
1. Uwagi wstępne
str. 178
2. Dwa warianty nabycia ex fide bona i wyłączenie zarzutów osobistych - potrzeba
rozróżnienia
str. 179
3. Wyłączenie zarzutów
str. 184
3.1. Wyłączenie zarzutów jako konsekwencja ukształtowania reżimu przeniesienia praw
str. 184
3.2. Zasadność wyróżnienia papierów "abstrakcyjnych" i "kauzalnych
str. 193
4. Kreacyjne (pierwotne) nabycie ex fide bona
str. 197
4.1. Charakter prawa a kreacyjny skutek nabycia
str. 197
4.2. Przydatność podziału papierów wartościowych na konstytutywne i deklaratywne
str. 202
5. Podsumowanie
str. 204
Rozdział VII
Papiery wartościowe a znaki legitymacyjne
str. 206
1. Uwagi ogólne
str. 206
2. Poglądy doktryny
str. 209
3. Kryterium rozróżnienia znaków legitymacyjnych i papierów wartościowych - własna
koncepcja
str. 212
3.1. Brak modyfikacji zasad przenoszenia prawa w przypadku znaków legitymacyjnych
str. 212
3.2. Znaki legitymacyjne wskazujące w swej treści uprawnionego ("imienne znaki
legitymacyjne")
str. 215
3.2.1. Proste papiery prezentacyjne
str. 215
3.2.2. Papier imienny z klauzulą na okaziciela
str. 216
3.2.3. Problem kwalifikacji świadectw depozytowych
str. 220
3.2.4. Karty kredytowe i płatnicze
str. 226
3.3. Znaki legitymacyjne niewskazujące w swej treści uprawnionego ("znaki
legitymacyjne na okaziciela")
str. 227
3.3.1. Stosowanie przepisów o przelewie do praw stwierdzonych znakami na okaziciela
str. 227
3.3.2. Prosta a podwójna klauzula legitymacyjna - problem "dokumentów i znaków
życia codziennego"
str. 231
4. Wnioski dotyczące pojęcia znaków legitymacyjnych
str. 236
Rozdział VIII
Nietypowe przypadki papierów wartościowych
str. 238
1. Uwagi wstępne
str. 238
2. Papiery wartościowe a dodatkowe rejestry uprawnień
str. 240
2.1. Modele zależności między dokumentem a rejestrem
str. 240
2.2. Rejestr uprawnień a definicyjna cecha papieru wartościowego
str. 243
3. Akcja imienna jako papier wartościowy
str. 247
3.1. Uwagi wstępne
str. 247
3.2. Sposób identyfikacji uprawnionego - posiadanie akcji a wpis
do księgi akcyjnej
str. 248
3.3. Liberalizacja przesłanek przeniesienia - "wydanie" a "przeniesienie
posiadania"
str. 255
3.4. Regulacja akcji imiennej jako prototyp "prywatnej
dematerializacji obrotu"
str. 256
Rozdział IX
Podsumowanie
str. 261
Część II
Dematerializacja a klasyczna teoria papierów wartościowych
Rozdział I
Uwagi wstępne i terminologiczne
str. 267
1. Cel i zakres analiz - problem przydatności ogólnej teorii
papieru wartościowego w sferze papierów zdematerializowanych
str. 267
2. Kwestie pojęciowe
str. 267
2.1. Dematerializacja obrotu (immobilizacja papierów Wartościowych)
str. 267
2.2. Dematerializacja papierów wartościowych
str. 268
2.3. Papier wartościowy a "prawo wartościowe"
str. 270
2.4. Papier wartościowy a instrument finansowy
str. 272
2.5. Pojęcie papieru wartościowego w art. 3 pkt 1 u.o.i.f
str. 277
Rozdział II
Ewolucja dematerializacji - uwagi historyczno-porównawcze
str. 280
1. Uwagi wstępne
str. 280
2. Uzasadnienie dematerializacji obrotu i dematerializacji papierów wartościowych
str. 282
3. Modele immobilizacji i dematerializacji w ujęciu historycznym i porównawczym
str. 282
3.1. Uwagi wstępne
str. 282
3.2. Sammelverwahrung - zbiorcze przechowywanie papierów wartościowych
str. 286
3.3. Odcinki zbiorowe i zbiorcze
str. 293
3.4. Rezygnacja z postaci dokumentowej - dematerializacja sensu stricto
str. 301
3.5. Podsumowanie rozważań porównawczych
str. 308
4. Immobilizacja i dematerializacja papierów wartościowych w Polsce
str. 310
4.1. Uwagi wstępne
str. 310
4.2. Ustawa z 1991 roku
str. 311
4.3. Ustawa z 1997 roku
str. 314
4.4. Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi
str. 316
4.5. Dematerializacja papierów wartościowych w innych aktach prawnych
str. 319
4.6. Podsumowanie
str. 321
Rozdział III
Analiza prawna poszczególnych modeli - kluczowe zagadnienia
str. 323
1. Uzasadnienie wyboru zagadnień - perspektywa porównawcza.
str. 323
1.1. Uwagi wstępne
str. 323
1.2. Katalog wyłączeń
str. 324
1.2.1. Problemy własności podzielonej i sytuacji prawnej pośredników. Koncepcje
powiernicze
str. 324
1.2.2. Jedno- albo wielopoziomowość systemu depozytowego
str. 327
1.2.3. Zagadnienia kolizyjnoprawne
str. 328
1.3. Szkic i uzasadnienie dalszych rozważań
str. 329
2. Podstawowy problem teoretyczny i praktyczny - potrzeba szczególnego reżimu obrotu
str. 331
3. Próby uzasadnienia szczególnych zasad masowego obrotu prawami z papierów
wartościowych na rynku kapitałowym
str. 336
3.1. Stosowanie zasad prawnorzeczowych
str. 336
3.1.1. Immobilizacja pojedynczych papierów wartościowych
str. 336
3.1.1.1. Nabycie od nieuprawnionego
str. 336
3.1.1.2. Wyłączenie ekscepcji
str. 339
3.1.2. Immobilizacja odcinka zbiorczego
str. 340
3.1.2.1. Nabycie od nieuprawnionego
str. 340
3.1.2.2. Wyłączenie ekscepcji
str. 341
3.1.3. Rzeczowe (materialne) pojmowanie zapisu księgowego
str. 343
3.2. Zapis na rachunku a wydanie dokumentu
str. 344
3.3. Autonomiczny reżim alienacji praw z "papierów wartościowych
Rejestrowych"
str. 346
3.4. Jednoznaczność identyfikacji uprawnionego i gwarancje instytucjonalne jako
uzasadnienie szczególnych zasad obrotu - "przezwyciężenie teorii
inkorporacji"
str. 348
3.5. Inne koncepcje
str. 351
3.6. Podsumowanie
str. 352
Rozdział IV
Autonomiczny reżim przenoszenia praw z papierów zdematerializowanych
str. 354
1. Uwagi wstępne
str. 354
2. Aspekty ochrony obrotu w reżimie przenoszenia praw z papierów zdematerializowanych
str. 360
2.1. Sposób ukształtowania mechanizmu alienacji a ochrona obrotu
str. 360
2.2. Nabycie od nieuprawnionego
str. 367
2.3. Wyłączenie zarzutów
str. 381
2.4. Podsumowanie. Wnioski de lege ferenda w zakresie reżimu przenoszenia praw
str. 384
3. Kategoria "papierów wartościowych rejestrowych"
str. 386
3.1. Autonomiczność mechanizmu identyfikacji uprawnionego i alienacji praw - osobna
kategoria papierów wartościowych
str. 386
3.2. Kwestia podziału papierów zdematerializowanych na imienne i na okaziciela
str. 389
3.3. Quasi-realny czy konsensualny charakter przeniesienia
str. 393
3.4. Wnioski. Postulaty de lege ferenda dotyczące regulacji "papierów
wartościowych rejestrowych"
str. 396
Rozdział V
Definicja papieru wartościowego wobec zjawiska immobilizacji i dematerializacji -
wnioski i implikacje
str. 399
1. Uwagi wstępne. Znaczenie celu badawczego
str. 399
2. Przydatność łącznika między postacią tradycyjną
a zdematerializowaną
str. 400
3. Wnioski w zakresie stanowiska wobec dematerializacji
str. 401
3.1. Dematerializacja - obecny stan regulacji
str. 401
3.2. Docelowy model regulacji
str. 403
3.3. Dematerializacja akcji
str. 407
3.4. Immobilizacja papierów wartościowych
str. 411
Zakończenie
str. 415
1. Jedność prawa papierów wartościowych jako szczególnego reżimu przenoszenia praw
str. 415
2. Potencjalne znaczenie ogólnej (kodeksowej) regulacji papierów wartościowych
str. 417
3. Znaczenie zasady numerus clausus papierów wartościowych
str. 419
4. Numerus clausus papierów wartościowych a prawo rynku kapitałowego
str. 426
Bibliografia i wykaz ważniejszej literatury przedmiotu
str. 431
452 strony,A5, oprawa miękka
