English version

• polskie
podział tematyczny
 
• anglojęzyczne
podział tematyczny
 
Newsletter:

• Zamów informacje o nowościach z wybranego tematu
 
Informacje:

• o księgarni

• koszty wysyłki

• kontakt

• Cookies na stronie

Baskowie

Powstawanie współczesnego narodu

Nacjonalizm nie jest przypadkowym zrywem, który pojawia się znikąd. Stanowi racjonalną i naturalną odpowiedź na zmiany społeczne, ekonomiczne i polityczne, które zachodzą dookoła nas całkowicie przemieniając rzeczywistość, która nas otacza. Takiego zdania jest autorka tej książki, która opowiada o powstaniu nacjonalizmu baskijskiego, jednego z najgorętszych nacjonalizmów europejskich. Głównym tematem książki jest proces powstawania współczesnego narodu, rozwój nacjonalizmu baskijskiego i kształtowanie się tożsamości narodowej Basków.

Autorka przenosi nas w czasy końca XIX wieku i pokazuje, w jaki sposób modernizacja doprowadziła do rozwoju baskijskiej ideologii narodowej.

Podstawowym znaczenie miał według niej proces industrializacji, który nie tylko warunkował zmianę społeczną i stanowił impuls dla powstania baskijskiego ruchu i ideologii nacjonalistycznej, lecz także wpłynął na kształt wyobrażeń wspólnoty narodowej. Baskijski nacjonalizm okazuje się więc tworem nowoczesnym i wbrew temu, co zwykło się sądzić, wcale nie całkowicie opozycyjnym wobec industrializacji. Nacjonalizm ten w rzeczywistości szybko „unarodowił” ideę postępu i rozwoju ekonomicznego, czyniąc z nich swoiste zasoby narodowe. Tym samym, pozostając pod przemożnym wpływem ideologii tradycjonalizmu dokonał niezwykłego i najbardziej bodaj dystynktywnego dla siebie połączenia pierwiastków tradycji i nowoczesności.

W książce „poznajemy tło historyczne i kulturowe, z którego narodził się baskijski nacjonalizm, śledzimy rozwój procesów modernizacyjnych w aspekcie gospodarczym, politycznym i społecznym, zapoznajemy się ze szczególnymi przykładami modernistycznych ruchów społecznych, jak też z dyskusjami toczonymi przez zwolenników różnych orientacji wobec nowoczesności. Autorka ukazuje rozwój nacjonalizmu jako zjawiska o charakterze kulturowym, politycznym i społecznym, ale szczególną uwagę przywiązuje do ekonomicznego wymiaru modernizacji – na tym niewątpliwie polega jej oryginalny, twórczy wkład do wiedzy teoretycznej na temat nacjonalizmu i tożsamości narodowej. (…)
Jest to nie tylko monografia nacjonalizmu baskijskiego w historycznej perspektywie (…) ma ona także istotny wymiar ogólniejszy, jest ważnym wkładem do naszej wiedzy nie tylko o baskijskim nacjonalizmie, ale o nacjonalizmie, narodzie i tożsamości narodowej w ogóle.

Z recenzji prof. dra hab. Zdzisława Macha

Joanna Orzechowska-Wacławska jest ekonomistką i socjolożka. Od 2005 roku związana z Instytutem Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zajmuje się kwestiami tożsamości narodowej i nacjonalizmu. Jest ekspertem w zakresie problematyki baskijskiej.

Podziękowania  9
Wprowadzenie  11

1. Historia, tradycja i fueros  17
Oryginalność języka  18
Pierwotna niezależność  19
System foralny i jego znaczenie  23

2. Modernizacja i zmiana: przejście do epoki industrializmu 29
Polityka, społeczeństwo i modernizacja: ku centralizacji władzy i homogenizacji kultury   31
Gospodarka i społeczeństwo: baskijska industrializacja z końca XIX wieku  51

3. Karlizm: ruch o charakterze prenarodowym  79
Ideowe podstawy karlizmu  81
Karlizm jako ruch społeczny  90
Prenarodowy charakter karlizmu  98

4. Ku jedności baskijskiej: polityczne i kulturowe znaczenie foralizmu 101
Polityczny wymiar foralizmu  102
Działalność kulturalna foralistów  109
Wspólnotowość Basków w pracach foralistów  115

5. Powstanie nacjonalizmu baskijskiego: Sabino Arana i jego charyzmatyczne przywództwo 125
Pierwotna socjalizacja – tradycja i religia jako fundamenty wychowania  128
Nawrócenie na nacjonalizm  133
Początki aktywności politycznej Sabino Arany  137
Piśmiennictwo  141
Etapy rozwoju Aranowskiej idelogii narodowej  142
Charyzmatyczne przywództwo Sabino Arany  148

6. Ideologia nacjonalizmu: Baskowie jako naród 153
Vizcayczycy i Baskowie  154
Rasa i naród  157
Od Euskal Herria do Euskadi  165
Granice w idelogii Sabino Arany  169
Obcy, czyli „maketo”  172
JEL: religia i tradycja zamknięte w ideologii  175
Wewnętrzny antagonizm: wznoszenie granicy etnicznej  176
Antagonizm zewnętrzny: pierwotna suwerenność i fueros  182
Kilka uwag terminologicznych  189

7. Pierwsi nacjonaliści  193
Tożsamość nacjonalistyczna i narodowa  194
Kilka słów o metodzie  195
Uczestnictwo w wyborach prowincjonalnych  200
Pierwsze gazety nacjonalistyczne  206
Mityngi i pierwsze organizacje narodowe  213
Płeć i pierwszy nacjonalizm  232

8. Nacjonalizm i inne -izmy  235
Nacjonalizm i tradycjonalizm  237
Nacjonalizm i kapitalizm  243
Nacjonalizm i socjalizm  245
Nacjonalizm i modernizm: tytułem podsumowania  247

Bibliografia  251
Wykaz tabel  259
Indeks nazwisk  261

266 stron, Format: 16.0x23.5cm, oprawa miękka