Jakub de Molay
Zmierzch templariuszy
Każdy wie, jaki był tragiczny koniec templariuszy – jednego z najpotężniejszych
zakonów rycerskich, którego proces, zapoczątkowany przez Filipa Pięknego w 1307 roku,
do dziś jest tematem wielu legend i przedmiotem kontrowersji. Nieco mniej znana jest
jednak historia Jakuba de Molay, ostatniego wielkiego mistrza zakonu, który zakończył
życie na stosie po tym, jak odmówił wyrzeczenia się swojej wspólnoty.
Wybrany na przywódcę templariuszy w 1292 roku musiał zmierzyć się z upadkiem
państw krzyżowców po zdobyciu Akki przez Mameluków. Przebywając na Cyprze, gdzie
wycofali się chrześcijanie, usiłował prowadzić walkę o odzyskanie Jerozolimy,
opierając się przy tym na sojuszu z Mongołami. Niestety, jego strategia za-wiodła, a
wielkie marzenie zostało pogrzebane. Wezwany do Francji przez papieża Klemensa V, aby
przedyskutować projekty krucjaty i połączenia templariuszy z joannitami, Jakub de Molay
wpadł w pułapkę intryg, które go przerosły i zadały ostateczny cios jego zakonowi.
Alain Demurger, wykorzystując nieznane i nieopublikowane dotychczas dokumenty, w
poprawionym i uzupełnionym wydaniu swojej książki ponownie przybliża karierę postaci
mało znanej i niejednokrotnie błędnie osądzanej, jednak niepozbawionej charakteru i
ambicji.
Korygując niektóre daty i informacje, dotąd powszechnie uważane za prawdziwe,
autor stawia w nowym świetle kwestię odpowiedzialności wielkiego mistrza za przebieg
procesu templariuszy i kierujące nim pobudki.
Słowo wstępne tłumacza i redaktora / 13
Wstęp / 15
1. 1250: młodość Jakuba de Molay / 21
Narodziny: gdzie i kiedy? / 21
1240–1260: sytuacja na świecie za czasów młodości
Jakuba de Molay / 27
Ludwik IX i Ziemia Święta / 32
Krucjata Ludwika IX / 34
Ludwik IX – opiekun Ziemi Świętej / 38
Ludwik IX i templariusze / 41
2. 1265: Jakub de Molay, szeregowy templariusz / 47
Zakon templariuszy w 1265 roku / 47
Przyjęcie do zakonu / 51
Wyjazd na Wschód / 57
Ziemia Święta wobec Bajbarsa / 60
Frankowie ze Wschodu i Mongołowie / 60
Bajbars i Frankowie / 62
3. 1273: Tomasz Bérard i Wilhelm de Beaujeu.
Dwaj mistrzowie, dwie wizje zakonu? / 67
Tomasz Berard – reformator / 67
Wilhelm de Beaujeu – zuchwały / 69
Człowiek Andegawenów / 75
Zwolennik niezależności zakonu / 76
Zwolennik sojuszu z Mamelukami / 78
Niejednoznaczna polityka / 85
Kariera zakonna Jakuba de Molay za czasów wielkich mistrzów Tomasza Berarda i Wilhelma
de Beaujeu / 88
4. 1292: wielki mistrz zakonu templariuszy / 93
Z Akki na Cypr / 93
Tybald Gaudin i przeniesienie siedziby zakonu na Cypr / 101
Wybór Jakuba de Molay / 107
Otto de Grandson i sieć powiązań z hrabstwem
Burgundii /117
5. 1293: podróż na Zachód / 121
Przejęcie władzy / 121
Obrona Cypru i Armenii / 124
Podroż na Zachód – chronologia i trasa / 129
Podroż na Zachód – cele / 135
Sprawy lokalne i regionalne / 136
„Pomoc dla Ziemi Świętej” / 138
Reforma zakonu? / 142
6. 1300: Ruad / 151
Interwencja w Armenii w 1299 roku? / 151
Strategia sojuszu z Mongołami w praktyce / 156
Templariusze na wyspie Ruad / 164
7. 1303: na Cyprze / 173
Jakub de Molay i Henryk II Cypryjski / 173
Templariusze na Cyprze za czasów Jakuba de Molay / 180
Sieć konwentów templariuszy / 184
Pielgrzymi i goście, czyli działalność szpitalna templariuszy / 189
Zarządzane zakonem z Cypru: wybór Jakuba de Molay? / 192
Nominacja Exemena (Szymona) de Lenda na urząd mistrza Aragonii / 202
Zasada niezależności zakonu / 206
8. 1306: projekty i problemy / 211
Jaka krucjata w jakim celu? / 212
Połączenie zakonów / 218
Tworzenie projektów i konsultacje / 224
9. 1307: w sidłach króla Francji / 231
Pogłoski / 232
Jakub de Molay i Filip Piękny / 238
Sprawa skarbnika templariuszy / 240
Jakub de Molay i Hugo de Pairaud / 248
Decyzja króla / 253
10. 1309: wydostać się z pułapki / 257
Najważniejsze etapy procesu / 257
Przesłuchania Jakuba de Molay / 266
Obrona wielkiego mistrza / 276
11. 1314: stos / 285
Cztery lata milczenia / 285
Wyrok bez procesu / 287
Stos / 290
Legenda templariuszy czy Jakuba de Molay? / 294
Klątwa / 296
Jakub de Molay – bohater XIX wieku / 298
Zakończenie. Portret Jakuba de Molay / 303
Życie / 304
Portret / 309
Odpowiedzialność Jakuba de Molay / 317
Aneksy
Korpus listów Jakuba de Molay / 329
Jakub de Molay i templariusze w De Casibus Giovanniego Boccaccia
(1363–1364) / 338
Ówcześni papieże / 342
Drzewa genealogiczne / 343
Kalendarium / 347
Wykaz skrótów / 357
Przypisy / 359
Bibliografia / 397
Źródła pisane / 397
Źródła drukowane / 398
Literatura / 402
Indeks osób / 413
428 stron, Format: 14.5x22.5cm, oprawa miękka
