Rozwój idei społeczeństwa obywatelskiego w Atenach w wieku VI i V przed Chrystusem
Niniejsze studium należy traktować jako wprowadzenie do lektury tekstów, mające
ułatwić odczytanie i zrozumienie poglądów starożytnych na sprawy państwa i miejsce
obywatela w społeczeństwie demokratycznym.
Intencją Autora jest również wskazać na trwałe wartości, jakie tkwią w kulturze
świata starożytnej Grecji, czego przykładem może być treść Powszechnej Deklaracji
Praw Człowieka, o której mówię w związku z mową Peryklesa. Istotną częścią
opracowania są teksty autorów greckich (przedstawione w przekładach różnych
tłumaczy), które pozwolą Czytelnikowi samodzielnie poznać ich poglądy i sformułować
własną opinię na temat poruszanych zagadnień. Dla ułatwienia śledzenia wywodów
Autor podaje referencje do tekstów oznaczonych literą T (Testimonium - świadectwo),
wraz z cyfrą odnoszącą się do kolejnego autora, a jego teksty zostały oznaczone
kolejnymi małymi literami. Nie wszystkie zamieszczone teksty zostały wspomniane we
wprowadzeniu, zamieszczono je, aby głębiej i szerzej pokazać poruszaną tu
problematykę.
Autor ma nadzieję, że doświadczenia Greków w polityce uświadomią, że
społeczeństwo obywatelskie nie jest tworem samoistnym. Jego realizacja wymaga bowiem
ogromnego wysiłku intelektualnego, a przede wszystkim zrozumienia potrzeby poświęcenia
i przysposobienia obywateli do życia w społeczeństwie obywatelskim.
WPROWADZENIE:
Wstęp;
U progu kształtowania społeczeństwa obywatelskiego (Społeczno-moralne refleksje
Hezjoda
Demokratyczne reformy Solona zaczynem społeczeństwa obywatelskiego);
Zagrożenie perskie źródłem poczucia tożsamości kulturowej i obywatelskiej
odpowiedzialności;
W poszukiwaniu najlepszego ustroju i obywatelskiego ideału;
Wezwanie do budowania społeczeństwa obywatelskiego;
Ideał demokratycznego ustroju i wzór obywatelskich powinności w mowie Peryklesa;
Refleksje końcowe.
WYBÓR TEKSTÓW:
Arystoteles: U źródeł ateńskiej demokracji;
Homer: Sposób życia Kyklopów zaprzeczeniem obywatelskiej
wspólnoty;
Hezjod: Degradacja rodu ludzkiego i wynikające stąd zagrożenie dla
państwa;
Solon: Do siebie samego
Ateńczykom ku rozwadze
Przeciw pogoni za złotem
Sprawozdanie z działalności
Odpowiedź na narzekania
Odpowiedź na krytykę
Sprawozdanie męża stanu
W obronie własnej;
Ajschylos: Pieśń greckich obrońców
Hymn na cześć wolności
Charakterystyka systemu politycznego Greków;
Herodot: Omówienie trzech form politycznego ustroju
Wolność obywatelska źródłem politycznej potęgi
Charakterystyka Persów i Greków
O świadomości państwowej Ateńczyków;
Eurypides: Dyskusja na temat najlepszego ustroju - pochwała
demokracji
Znaczenie ziemi ojczystej dla obywatela
Gotowość poświęcenia dla ojczyzny;
Protagoras: Mit Protagorasa o pochodzeniu życia społecznego
Dzielność obywatelska cechą każdego człowieka-obywatela według wykładu
Protagorasa;
Tukidydes: Peryklesa pochwała demokracji ateńskiej
Zachęta Peryklesa do obrony wolności Aten
Możliwość swobodnej publicznej wypowiedzi gwarancją właściwego kierowania
państwem
Demoralizacja społeczeństwa jako skutek wojny; Platon:
Poglądy Sokratesa na służbę obywatelską
W obronie prawa;
Arystoteles: Faleas z Chalcedonu.
253 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka