Prasa jako medium edukacyjne
Kulturowe reprezentacje raka piersi w czasopismach kobiecych
Książka Edyty Zierkiewicz to dojrzałe i wielostronne studium dotyczące ważnego
społecznie i bardzo interesującego naukowo fenomenu edukacyjnej funkcji prasy (i szerzej
kultury) popularnej, w recenzowanej pracy badane na przykładzie konstruowania dyskursu
choroby (rak piersi)
. Analizy autorki są wielostronne, interdyscyplinarne, a mimo to udało jej się
zachować wyraźną i bardzo klarowną formę narracji pozwalającą na niezakłóconą i
niemal linearną, systematycznie prowadzoną przez strukturę tekstu lekturę. (…) Jest
to ważne i poznawczo bardzo interesujące studium dyskursu medialnego jako dyskursu
pedagogicznego, informacyjnie i interpretacyjne „gęste od znaczeń” i otwierające
wiele nowych perspektyw badawczych.
Prof. dr hab. Tomasz Szkudlarek, Uniwersytet Gdański
Wstęp 9
Rozdział 1. Teoretyczne ramy analizy prasy kobiecej 13
1.1. Konstruktywizm społeczny i teoria reprezentacji – uzasadnienie wyboru
podejścia teoretycznego do badań nad przekazami medialnymi 14
1.2. Media w dyskursie pedagogicznym. Edukacyjny potencjał mediów
24
1.3. Prasa kobieca w perspektywie edukacyjnej 28
1.4. Promocja zdrowia i medyczna edu-rozrywka w przestrzeni popularnych czasopism i
innych mass mediach 41
Rozdział 2. Ramowanie problematyki zdrowotnej w czasopismach kobiecych jako
perspektywa metodologiczna. Założenia badań własnych 55
2.1. Definiowanie ramowania w obrębie nauk społecznych 55
2.2. Organizacja badań własnych 72
2.2.1. Charakterystyka materiału empirycznego 74
2.2.2. Cel, przedmiot i pytania badawcze 78
2.2.3. Przebieg badań własnych 79
Rozdział 3. Spoglądanie na chorobę przez pryzmat nauki jako główny sposób
ramowania raka piersi w artykułach medycznych w prasie kobiecej 91
3.1. Epidemia, artefakt czy moda Krytyczne komentarze na temat liczby
prasowych doniesień dotyczących raka piersi 92
3.2. Rak piersi jako jednostka chorobowa. Medyczne wizerunki schorzenia
102
3.2.1. Definiowanie zagrożenia: niegroźne guzki w piersi a rak 107
3.2.2. Płeć żeńska jako główny czynnik ryzyka 113
3.2.3. Reprezentacje badań mammograficznych w prasie kobiecej 120
3.2.4. Mastektomia – najlepszy sposób (ka)leczenia kobiet 139
3.2.5. Rekonstrukcja piersi czy kobiecości 150
Rozdział 4. Społeczne światy raka piersi. Konstruowanie wizerunków lekarzy i
ich potencjalnych pacjentek w artykułach medycznych 159
4.1. Reprezentacje ekspertów ds. zdrowia kobiet 160
4.2. Strategia zwiększania edukacyjnego oddziaływania mediów, czyli znane osoby
jako rzecznicy choroby 170
4.3. Zdrowe kobiety w obliczu zagrożenia 174
4.3.1. Między upełnomocnieniem aktywnej pacjentki a krytyką (ogółu) kobiet
177
4.3.2. Piękne i/bo zdrowe – ramowanie raka piersi na fotografiach prasowych
192
Rozdział 5. Doświadczanie raka. Osobiste narracje choroby versus produkty
medialne 201
5.1. Definiowanie (auto)patografii 205
5.2. „Prawda” osobista i legitymizacje „prawdziwości” w osobistych
opowieściach 210
5.3. Nurt pseudobiograficzny w prasie kobiecej 214
5.3.1. Definiowanie patografii prasowych 215
5.3.2. Rola i znaczenie patografii publikowanych w czasopismach 220
5.3.2.1. Rozwój gatunku w mediach amerykańskich Rys historyczny 221
5.3.2.2. Tendencje w obrębie polskich historii z życia Amazonek 228
Rozdział 6. „Wizerunek jako choroba”. Ramowanie raka piersi jako
indywidualnego doświadczenia w prasie kobiecej 233
6.1. Osobisty kryzys w reportażach z życia zwykłych Amazonek na tle porównawczym
235
6.2. Narracja restytucji – echo biomedycyny 249
6.3. Od cierpienia do radzenia sobie – ramowanie transformacji bohaterki
opowieści 262
6.4. Ramowanie sukcesu (medycyny) w patografiach przez metafory militarne i sportowe
oraz fotografie 275
Rozdział 7. Ramy operujące wewnątrz artykułów medycznych i w reportażach
oraz ich kulturowe archiwa. Próba syntezy 285
7.1. Zjawisko medykalizacji jako kulturowe archiwum ram dla artykułów medycznych
286
7.2. Zjawisko biouspołecznienia jako archiwum ram dla reportaży na temat
przeżywania choroby 297
7.3. Pakunki ram – zestawienie głównych sposobów ujmowania problematyki raka
piersi w prasie kobiecej 309
Rozdział 8. Identyfikowanie efektów ramowania w wypowiedziach czytelników prasy
kobiecej 337
8.1. Docieranie do indywidualnych interpretacji i społecznych znaczeń kulturowych
reprezentacji raka piersi przez wywiady fokusowe 338
8.1.1. Edukacyjna wartość artykułów medycznych w opiniach czytelników
342
8.1.2. Wychowawcze znaczenie reportaży prasowych z życia Amazonek dla czytelników
361
8.2. Dominujące, wynegocjowane i opozycyjne stanowiska wobec reprezentacji choroby
w mediach. Próba oceny efektywności oddziaływania wybranych sposobów ramowania raka
piersi w prasie kobiecej 381
Zakończenie 409
Bibliografia 423
Aneks 457
Wykaz rysunków, tabel i wykresów 495
498 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa twarda
