English version

• polskie
podział tematyczny
 
• anglojęzyczne
podział tematyczny
 
Newsletter:

• Zamów informacje o nowościach z wybranego tematu
 
Informacje:

• o księgarni

• koszty wysyłki

• kontakt

• Cookies na stronie

Odpowiedzialność deliktowa w razie niepewności związku przyczynowego.

Studium prawnoporównawcze

W niniejszej książce rozważać będę problematykę odpowiedzialności deliktowej w sytuacji, gdy w płaszczyźnie co najmniej procesowej występuje niepewność związku przyczynowego.

Problem niepewności związku przyczynowego jest zjawiskiem powszechnie występującym w praktyce orzeczniczej. Sądy często stają przed dylematem rozstrzygnięcia sporu, w ramach którego nie są w stanie ustalić w stopniu zbliżającym się do pewności, czy zachowanie pozwanego było lub nie warunkiem koniecznym szkody powoda. Niemożność ustalenia sprawcy szkody oraz związku przyczynowego między jego zachowaniem a szkodą prowadzi do oddalenia powództwa. Reguła ta obowiązuje zarówno w prawie kontynentalnym, jak i w systemach common law. Zdarza się też, że jedna szkoda może być skutkiem dwu lub więcej przyczyn, z których każdą należy przypisać innej osobie. Polskie sądy zazwyczaj przyjmują, że każda z takich dwóch przyczyn, niezależnie od tego, czy była bezpośrednią czy też pośrednią przyczyną szkody, uzasadnia obowiązek jej wyrównania. Jedynym kryterium, które musi być spełnione, jest to, aby szkoda była normalnym następstwem łańcucha zdarzeń, którego ogniwem jest czyn przypisany sprawcy. Coraz częściej też na wokandy sądowe trafiają sprawy, w których po stronie pozwanej występuje wiele niepowiązanych ze sobą podmiotów a po stronie powodowej jeden bądź wielu poszkodowanych w ten sam sposób.

WYKAZ SKRÓTÓW

TABLE OF CONTENTS

WSTĘP

ROZDZIAŁ I
PROBLEM NIEPEWNOŚCI PRZYCZYNY SZKODY DOCHODZONEJ W REŻIMIE CZYNÓW NIEDOZWOLONYCH - ASPEKT MATERIALNY I PROCEDURALNY
1. Ciężar dowodu związku przyczynowego
1.1. Ciężar dowodu - uwagi wstępne i terminologiczne
1.2. Ustalenie związku przyczynowego między szkodą a zdarzeniem - przegląd
głównych rozwiązań
2. Standard dowodu związku przyczynowego
2.1. Standard dowodu i przekonanie sędziego a modele procesu cywilnego
2.2. Jeden czy wiele standardów dowodu związku przyczynowego w prawodawstwach kontynentalnych?
2.3. Dowody naukowe i statystyczne a dowód związku przyczynowego
2.4. Skutki niespełnienia ciężaru i standardu dowodu (reguła "wszystko albo nic")
3. Tradycyjne metody rozwiązywania problemu niepewności związku przyczynoweŞ
go (conditio sine qua non)
3.1. Obniżenie/złagodzenie standardu dowodowego
3.2. Odwrócenie/przeniesienie ciężaru dowodu
3.2.1. Domniemania prawne
3.2.2. Odwrócenie ciężaru dowodu - konstrukcje
3.3. Domniemania faktyczne
3.4. Doktryna res ipsa loquitur i dowód prima facie
4. Rozwiązania publicznoprawne (alternatywne systemy kompensacyjne)
4.1. Wprowadzenie
4.2. Problematyka związku przyczynowego w rozwiązaniach alternatywnych
wobec norm prawa deliktowego
5. Podsumowanie

ROZDZIAŁ II
ODPOWIEDZIALNOŚĆ W RAZIE PRZYCZYNOWOŚCI ALTERNATYWNEJ
1. Wprowadzenie
2. Odpowiedzialność w razie alternatywności sprawców i jednej przyczyny szkody
- rozwiązania tradycyjne
2.1. Podstawowe modele odpowiedzialności
2.2. Odpowiedzialność solidarna
2.3. Stanowisko głoszące brak odpowiedzialności
2.4. Stanowisko systemów common law
3. Szczególny przypadek odpowiedzialności za szkody na osobie wywołane przez azbest (kazus mezoteliomy)
3.1. Wprowadzenie
3.2. Niedostateczność klasycznych rozwiązań i przesunięcie kompensacji do systemu publicznego
3.3. Między solidarnością a odpowiedzialnością częściową w prawie angielskim
3.4. Próby konstrukcji roszczeń odszkodowawczych z tytułu samego narażenia na zachorowanie w przyszłości
4.1. Wprowadzenie
4.2. Amerykańska teoria współodpowiedzialności rynkowej - market-share liability
4.3. Krytyka koncepcji współodpowiedzialności rynkowej jako postaci odpowiedzialności wspólnej podzielonej i zakres jej stosowania w prawie
amerykańskim
4.4. Rozwiązanie problemu na gruncie prawa kontynentalnego
4.4.1. Prawo holenderskie - próba przeniesienia koncepcji market - shar liability
4.4.2. Odpowiedzialność solidarna i przeniesienie ciężaru dowodu w świetle praktyki sądów francuskich
4.5. Teoria generic causation (rodzajowego związku przyczynowego)
5. Odpowiedzialność w sytuacji, gdy alternatywna przyczyna szkody leży poza sferą podmiotu, któremu przypisuje się czyn niedozwolony
5.1. Opis kategorii przypadków
5.2. Tradycyjne stanowisko w wybranych prawodawstwach europejskich oraz w prawie polskim
5.3. Odpowiedzialność częściowa (proportional liability)
5.3.1. Prawo austriackie
5.3.2. Prawo holenderskie
5.3.3. Inne systemy prawne
5.4. Teoria istotnego przyczynienia się do powstania ryzyka w systemach common law
5.4.1. Prawo angielskie
5.4.2. Prawo amerykańskie
6. Odpowiedzialność w sytuacji tzw. przyczynowości kumulatywnej (w razie niepewności co do tego, którą część szkody można przypisać poszczególnym przyczynom)
6.1. Podstawowe rozwiązania problemu tzw. przyczynowości kumulatywnej w głównych porządkach prawnych
6.2. Stanowisko prawa polskiego
7. Podsumowanie

ROZDZIAŁ III
ODPOWIEDZIALNOŚĆ NA PODSTAWIE TEORII UTRACONEJ SZANSY
1. Wprowadzenie
2. Przegląd kierunków rozwiązań
2.1. Systemy akceptujące teorię utraty szansy (model romański)
2.2. Systemy odrzucające teorię utraty szansy (model germański i skandynawski)
2.3. Stanowisko prawa polskiego
2.4. Rozbieżne tendencje systemów common law
2.4.1. Brytyjskie common law - ograniczona akceptacja teorii utraty szansy
2.4.2. Prawo amerykańskie
3. Typowe przypadki kompensacji szkody na podstawie teorii utraconej szansy
3.1. Utrata szansy wyleczenia bądź przeżycia
3.1.1. Uwagi ogólne
3.1.2. Zawiniony błąd lub inna wina lekarza
3.1.3. Zaniechanie udzielenia informacji o ryzykach i skutkach metod diagnostycznych
3.2. Odpowiedzialność adwokatów i innych profesjonalnych pełnomocnik prawnych
3.3. Inne rodzaje utraconych szans podlegających kompensacji
4. Utrata szansy - problem związku przyczynowego czy szkody?
4.1. Utrata szansy jako rozwiązanie kwestii niepewnej przyczynowości
4.2. Utrata szansy jako problem szkody
5. Charakterystyka utraty szansy jako szkody
5.1. Utrata szansy jako szkoda majątkowa
5.2. Utrata szansy jako szkoda niemajątkowa
5.3. Próby zdefiniowania utraty szansy podlegającej kompensacji
5.3.1. Elementy definicji
5.3.2. Szansa "rzeczywista i poważna" - wartościowanie szansy
5.3.3. Warunek losowości szansy
5.3.4. Pewność i aktualność utraty szansy (la disparition certaine et actuelle)
5.4. Dowód istnienia szansy, która została utracona
6. Ustalenie wysokości odszkodowania za utraconą szansę
6.1. Uwagi ogólne
G.2. Metoda ogólna
6.3. Metoda stosunkowej (proporcjonalnej) kompensacji
6.4. Wysokość odszkodowania według teorii utraty szansy i według kazualnej odpowiedzialności częściowej
7. Podsumowanie

ROZDZIAŁ IV
ODPOWIEDZIALNOŚĆ CZĘŚCIOWA W RAZIE WIELOŚCI SPRAWCÓW SZKODY (PROPORTIONAL LIABILITY)
1. Pojęcie odpowiedzialności częściowej (proportional liability)
2. Odpowiedzialność częściowa we współczesnej doktrynie i judykaturze europejskiej
3. Krytyka koncepcji odpowiedzialności częściowej
3.1. Kilka uwag o metodologii
3.2. Odpowiedzialność częściowa jako alternatywa dla rozwiązań tradycyjnych
3.2.1. Odpowiedzialność częściowa w sytuacji alternatywnych sprawców szkody poniesionej przez jednego poszkodowanego
3.2.2. Odpowiedzialność częściowa w sytuacji wielości przyczyn szkód poniesionych przez wielu alternatywnych poszkodowanych
3.2.3. Odpowiedzialność częściowa w sytuacji wielości przyczyn szkody poniesionej przez jednego poszkodowanego, gdy jedna z przyczyn leży
poza sferą pozwanego oraz w razie kumulacji przyczyn
3.2.4. Odpowiedzialność częściowa w formule teorii kompensacji utraconej szansy a tradycyjne rozwiązania prawne
3.3. Próba syntezy
4. Koncepcja odpowiedzialności częściowej a prawo polskie

ZAKOŃCZENIE

LITERATURA

387 stron, B5, oprawa miękka