Jeszcze czterdzieści lat temu opis sfery publicznej odwołuje się przede wszystkim do
instytucji, praw, partii, związków zawodowych, ideologii, interesów i wyborców, a
politykę kojarzono ze sprawowaniem władzy. Dziś scena zapełniła się nowymi aktorami,
takimi jak ruchy społeczne, grupy nacisku, organizacje pozarządowe i inicjatywy
obywatelskie, których podstawowym celem działania jest reprezentacja tożsamości i
wartości danej grupy oraz wprowadzanie nowych problemów do dyskursu publicznego;
konflikt polityczny dotyczy bardziej sfery wpływu na władzę niż mechanizmów jej
sprawowania. W odpowiedzi na te zmiany politolodzy zwrócili się ku innym dziedzinom
nauki, takim jak kulturoznawstwo, psychologia czy językoznawstwo.
Antropologia i politologia bez wątpienia dzielą pola zainteresowań i wrażliwość, a
powiązania między nimi zasługują na dalsze studia, do których – mam nadzieję -
przyczyni się niniejszy tom. Znajdziecie w nim Państwo analizy przypominające, że
życie społeczne i publiczne, tam gdzie chodzi o ciągłość i trwanie instytucji i
reguł, ewoluuje wokół reprezentacji wspólnych wartości - poprzez symbole, mity i
rytuały. Prześledzenie ich centralnej i konstytutywnej roli w różnych systemach
politycznych i w różnych czasach pokazuje, że antropologia polityki może być
podejściem, które pozwala uzupełnić naszą wiedzę na temat współczesnego świata.
Spis treści
Bohdan Szklarski W poszukiwaniu współczesnych powinowactw antropologii i
polityki
Część I. Polityka jako przedmiot badań antropologicznych
Anna Horolets Przedmiot i metoda antropologii polityki: przypadek antropologii
Unii Europejskiej .
Anna Popławska Podejście antropologiczne a metody historyczne i
socjologiczne na terenie nauk politycznych .
Łukasz Orylski Stygmatyzacja jako kategoria politologiczna
Część II. Mitologia polityki
Joanna Chmielewska-Gnojewska Mit IV RP jako narzędzie manipulacji w kampanii
wyborczej PiS w 2005 roku
Ewa Jasińska Mit Joanny d'Arc na francuskiej scenie społeczno-politycznej
-jego ewolucja i współczesny wymiar
Rafał Jaźwiński Historiozoficzne meandry mitu "nowego państwa"
(mitu założycielskiego). Próba interpretacji schematu dziejowego IV RP
Radosław Marzęcki IV RP i mit liberalizmu - analiza mitów polskiej polityki
w świetle koncepcji G. Sorela, R. Girardeta, E. Cassirera i R. Barthes'a
Krzysztof Michałowski Rola mitu krwi i ziemi w Państwie Platona, czyli o
relacjach między ideą, mitem i praktyką przez pryzmat mitu III i IVRP
Bohdan Szklarski (Anty)demokratyczny potencjał mitu amerykańskiej
konstytucji
Część III. Symboliczny wymiar polityki
Michał M. Bukowski Czynniki różnicujące symbole polityczne. Perspektywa
globalna
Bohdan Dziemidok Tożsamość narodowa a nacjonalizm w epoce globalizacji
Lidia Godek Polityka w imadle negatywnej symboliczności. Przyczynek do
symbolicznej interpretacji racji stanu
Magdalena Ickiewicz-Sawicka Slobodan Milośević - dyktator, zbrodniarz,
bohater?
Radosław Walczak Percepcja wizerunku polityka rozszerzonego za pomocą
społecznie akceptowanych symboli
Aleksandra Zamarajewa Fenomen historii alternatywnej i źródła jego
popularności w Rosji
Część IV. Rytualny charakter polityki
Karolina Churska Rytuały w warunkach demokracji masowej
Łukasz Michoń O dialektyce rytualnej polityków Prawa i Sprawiedliwości
Barbara Rogowska Przemiany form rytualnych NSZZ "Solidarność" w
latach 1980-2007
Maciej Szczurowski Odwołanie do przeszłości w obrzędach i promocji
urzędów oraz instytucji publicznych
Część V. Mity i symbole we współczesnym dyskursie politycznym
Iwona Jakubowska-Branicka Znaczenie figury "wroga obiektywnego" w
języku współczesnej propagandy politycznej
Marek Jeziński O mitotwórczej roli słowa w dyskursie politycznym Agnieszka
Kampka, Expose jako inscenizacja nowego początku
Artur Lipiński Mitologizacja czy dyskursywna reprezentacja? Okrągły stół,
Magdalenka i "gruba kreska" jako kategorie dyskursu prawicy
Bibliografia
319 stron, B5, miękka oprawa