English version

• polskie
podział tematyczny
 
• anglojęzyczne
podział tematyczny
 
Newsletter:

• Zamów informacje o nowościach z wybranego tematu
 
Informacje:

• o księgarni

• koszty wysyłki

• kontakt

• Cookies na stronie

Względne zakazy małżeńskie

Książka jest pierwszym w polskiej literaturze monograficznym opracowaniem problematyki względnych zakazów małżeńskich, uwzględniającym szczególnie zagadnienia postępowania prowadzonego przez kierownika urzędu stanu cywilnego oraz postępowań sadowych związanych z zawarciem małżeństwa.

W pracy uwzględnione zostały zarówno poglądy doktryny prawa, jak i orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Autor szeroko odwołuje się również do dorobku nauk pozaprawnych: socjologii, psychologii, pedagogiki, psychiatrii.

Bardzo ważna częścią publikacji jest prezentacja wyników badań praktyki sądowej w sprawach o zezwolenie na zawarcie małżeństwa zrealizowanych w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości. Badania te zostały przeprowadzone metoda analizy akt postępowań sądowych i dotyczyły spraw rozpoznanych przez sady w całej Polsce.

Uzupełnieniem studiów prawniczych jest synteza zmian społecznych i demograficznych, jakie zaszły w Polsce od chwili wejścia w życie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przemiany te zostały wskazane jako podstawowa przyczyna rozbieżności pomiędzy modelem normatywnym a praktyka stosowania prawa.

Opracowanie jest przeznaczone zarówno dla przedstawicieli nauki prawa rodzinnego i nauk społecznych, jak i dla sędziów orzekających w sprawach rodzinnych, adwokatów i radców prawnych zajmujących się ta problematyka oraz kierowników urzędów stanu cywilnego. Będzie również przydatne biegłym sądowym - psychiatrom i psychologom sporządzającym opinie w sprawach rodzinnych.

Spis treści:

Wykaz skrótów

Wstęp

Część 1 Model małżeństwa i rodziny w polskim prawie rodzinnym oraz rola względnych zakazów zawarcia małżeństwa w jego realizacji

Rozdział I
Funkcja zakazów względnych zawarcia małżeństwa z punktu widzenia ochrony ustawowego modelu rodziny i małżeństwa
1. Wprowadzenie
2. Model rodziny w prawie prywatnym
2.1. Koncepcja rodziny nuklearnej
2.2. Funkcjonalne definiowanie rodziny nuklearnej
3. Model małżeństwa
3.1. Wpływ koncepcji rodziny nuklearnej na normatywny model małżeństwa
3.2. Podstawowe założenie regulacji instytucji małżeństwa - ochrona rodziny
4. Konstrukcja prawnej możności zawarcia małżeństwa jako przejaw ochrony rodziny
5. Specyfika i funkcje zakazów względnych a model rodziny i małżeństwa

Rozdział II
Instytucje prawa rodzinnego służące wykluczeniu zawarcia małżeństwa sprzecznego z modelem ustawowym w zakresie względnych zakazów małżeńskich
1. Wprowadzenie
2. Postępowanie przed kierownikiem USC - zagadnienia ogólne
2.1. Funkcje kierownika USC
2.2. Charakter prawny postępowania przed kierownikiem USC
3. Czynności dokonywane w postępowaniu przed kierownikiem USC - wybrane zagadnienia
3.1. Obowiązek złożenia odpisu aktu urodzenia
3.2. Zapewnienie o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa
4. Postępowania sądowe związane z wykluczeniem występowania zakazów względnych
4.1. Ogólna charakterystyka postępowań i funkcji sądów
4.2. Postępowanie o rozstrzygnięcie, czy okoliczność przedstawiona przez kierownika USC wyłącza zawarcie małżeństwa
4.3. Postępowanie o rozstrzygnięcie, czy okoliczności przedstawione przez kierownika USC uzasadniają odmowę przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński
5. Konstrukcja względnych zakazów małżeńskich - znaczenie zezwolenia na zawarcie małżeństwa
5.1. Zakres obowiązywania zakazów względnych
5.2. Funkcje sądu w postępowaniu o zezwolenie na zawarcie małżeństwa

Część 2 Względne zakazy zawarcia małżeństwa z uwzględnieniem praktyki ich realizowania w orzecznictwie sądowym

Rozdział III
Zakaz zawierania małżeństw przez osoby, które nie osiągnęły odpowiedniego wieku
1. Funkcje zakazu wynikającego z braku odpowiedniego wieku w ujęciu historycznym
1.1. Zdolność do zawarcia małżeństwa w dekrecie z dnia 25 września 1945 r. - Prawo małżeńskie
1.2. Zakaz zawierania małżeństw przez osoby małoletnie w kodeksie rodzinnym z 1950 r.
1.3. Zakaz zawierania małżeństw przez kobiety, które nie ukończyły 18 lat, i mężczyzn, którzy nie ukończyli 21 lat, w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym z 1964 r.
1.4. Zakaz zawierania małżeństw przez kobiety i mężczyzn, którzy nie ukończyli 18 lat, po nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z dnia 24 lipca 1998 r.
2. Proceduralne gwarancje przestrzegania zakazu wynikającego z braku osiągnięcia odpowiedniego wieku
3. Zezwolenie na zawarcie małżeństwa kobiecie, która nie ukończyła 18 lat
3.1. Funkcje sądu w postępowaniu
4. Zezwolenie na zawarcie małżeństwa kobiecie, która nie ukończyła 18 lat, w praktyce sądowej
4.1. Uwagi wprowadzające
4.2. Wybrane zagadnienia procesowe
4.3. Podmioty postępowania
4.4. Postępowanie - zagadnienia ogólne
4.5. Postępowanie dowodowe
4.6. Ocena orzecznictwa
5. Podsumowanie i wnioski

Rozdział IV
Zakaz zawierania małżeństw przez osoby dotknięte chorobą psychiczną lub niedorozwojem umysłowym
1. Funkcje zakazu w ujęciu historycznym
1.1. "Zdolność" do zawarcia małżeństwa
1.2. "Zdolność" do założenia rodziny
2. Zakres zakazu
2.1. Pojęcie choroby psychicznej
2.2. Problematyka remisji
2.3. Pojęcie niedorozwoju umysłowego
2.4. Inne zaburzenia psychiczne
3. Materialna konstrukcja zakazu - uwagi podsumowujące
4. Proceduralne gwarancje przestrzegania zakazu wynikającego z choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego
4.1. Uwagi wstępne
4.2. Znaczenie zapewnienia o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa
4.3. Zastosowanie postępowania o rozstrzygnięcie wątpliwości kierownika USC dla wykluczenia występowania zakazu wynikającego z choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego
5. Zezwolenie na zawarcie małżeństwa osobie dotkniętej chorobą psychiczną lub niedorozwojem umysłowym
5.1. Funkcje sądu w postępowaniu
5.2. Materialne przesłanki zezwolenia i ich dowodzenie
6. Model rozwiązań formalnych - uwagi podsumowujące
7. Postępowanie o zezwolenie na zawarcie małżeństwa osobie dotkniętej chorobą psychiczną lub niedorozwojem umysłowym w praktyce sądowej
7.1. Ogólna charakterystyka badania
7.2. Wybrane zagadnienia procesowe
7.3. Podmioty postępowania
7.4. Postępowanie
7.5. Merytoryczne rozpoznanie spraw i rozstrzygnięcia sądów
7.6. Zawarcie małżeństwa pomimo toczącego się postępowania
8. Podsumowanie i wnioski; porównanie modelu założonego z wynikami badania

Rozdział V
Zakaz zawierania małżeństw przez powinowatych w linii prostej
1. Funkcje i zakres zakazu
2. Proceduralne gwarancje przestrzegania zakazu
3. Zezwolenie na zawarcie małżeństwa powinowatym w linii prostej
3.1. Wprowadzenie
3.2. Materialne przesłanki udzielenia zezwolenia
4. Zezwolenie na zawarcie małżeństwa powinowatym w linii prostej w praktyce sądowej
4.1. Ogólna charakterystyka badania
4.2. Opis stanów faktycznych objętych badaniem
4.3. Badanie materialnych przesłanek udzielenia zezwolenia
5. Podsumowanie i wnioski

Część 3 Sytuacja demograficzno -społeczna Polski w latach 60. XX w. i obecnie

Rozdział VI
Zmiany sytuacji demograficzno -społecznej w okresie po ukształtowaniu się normatywnego modelu małżeństwa
1. Sytuacja społeczno-demograficzna w okresie tworzenia obowiązujących regulacji zakazów małżeńskich
2. Przemiany społeczno-demograficzne w Europie w drugiej połowie XX w. - teoria drugiego przejścia demograficznego
3. Analiza polskiej sytuacji społeczno-demograficznej pod koniec XX i na początku XXI w.
3.1. Urodzenia i płodność
3.2. Małżeństwa
3.3. Rozwody
3.4. Kohabitacja i inne formy pożycia pozamałżeńskiego
4. Wnioski z analizy społeczno-demograficznej

Zakończenie

Bibliografia

Orzecznictwo

436 stron, Format: 13.0x20.5cm, oprawa twarda