Problematyka wykładni prawa budziła i nadal budzi duże zainteresowanie zarówno
praktyki, jak i nauki prawa. Nieprawidłowa interpretacja rodzi bowiem daleko idące
następstwa.
Autor klarownie wyjaśnia założenia leżące u podłoża stosowania dostępnych metod i
środków wykładni prawa podatkowego, szczególny nacisk kładąc na wyjaśnienie
ogólnych zasad wykładni prawa. Ich dobra znajomość jest bowiem wystarczająca dla
osiągnięcia pożądanego rezultatu interpretacyjnego.
Prof. dr hab. Bogumił Brzeziński - profesor nauk prawnych, specjalizujący
się w prawie podatkowym, autor około 350 opracowań naukowych z tej dziedziny; kierownik
Katedry Prawa Finansów Publicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Katedry
Prawa Finansowego Uniwersytetu Jagiellońskiego; członek "International Fiscal
Association" oraz "European Association of Tax Law Professors";
przewodniczący Komitetu Redakcyjnego i Rady Programowej "Przeglądu Orzecznictwa
Podatkowego"; redaktor naczelny "Kwartalnika Prawa Podatkowego", członek
rad programowych czasopism: "Prawo i podatki" oraz "Monitor
Podatkowy".
Spis treści
Wprowadzenie
Rozdział I. Zagadnienia ogólne
Ogólne założenia wykładni prawa
Uwagi ogólne
Istota i uwarunkowania wykładni prawa
Interpretacja i wykładnia prawa
Zdolność egzegetyczna adresata norm prawnych
Rodzaje (metody) wykładni
Zasady, reguły oraz dyrektywy wykładni
Dyrektywy wykładni pierwszego i drugiego stopnia
Hipoteza interpretacyjna i decyzja interpretacyjna
Domniemania interpretacyjne
Dwie koncepcje wykładni - klaryfikacyjna i derywacyjna
Prawna regulacja zasad wykładni
Prawo podatkowe jako przedmiot wykładni
Cechy prawa podatkowego
Orzecznictwo sądowe jako źródło wiedzy o wykładni prawa
Wykładnia prawa podatkowego jako przedmiot badań naukowych
Rozdział II. Dyrektywy językowe wykładni
Wykładnia językowa w prawie podatkowym
Determinanty prymatu wykładni językowej
Językowe znaczenie przepisu jako granica wykładni prawa
Domniemania związane z językiem
Wykładnia ścisła, rozszerzająca i zwężająca
Uwarunkowania i ograniczenia wykładni językowej
Wykładnia językowa a pozajęzykowe metody wykładni prawa
Zagadnienie możliwości "przełamania" rezultatów wykładni językowej
Rodzaje błędów popełnianych przy stosowaniu wykładni językowej
Uwagi końcowe
Definicje wyrażeń w prawie podatkowym
Uwagi ogólne
Definicje w prawie podatkowym
Definicje w aktach normatywnych z innych dziedzin prawa
Uwagi końcowe
Rozdział III. Dyrektywy pozajęzykowe wykładni
Wykładnia celowościowa w prawie podatkowym
Ogólne założenia wykładni celowościowej
Cele ustawodawcy
Cele ustawy
Dylematy wykładni celowościowej
Wykładnia językowa a wykładnia celowościowa
Uwagi końcowe
Wykładnia systemowa
Uwagi ogólne
Wykładnia funkcjonalna
Wykładnia historyczna
Reguły kolizyjne
Dyrektywy wykładni systemowej
Dyrektywa uwzględniania struktury aktu prawnego
Dyrektywa uwzględniania zasad budowy podatku
Zagadnienie tzw. struktury głębokiej prawa podatkowego
Dyrektywa rozstrzygania wątpliwości interpretacyjnych na korzyść podatnika
Domniemanie normatywnego charakteru zmiany przepisu
Analogia legis i analogia iuris
Rozumowania quasi-logiczne w wykładni
Rozdział IV. Dyskusyjne zagadnienia wykładni prawa podatkowego
Analogia w prawie podatkowym
Uwagi ogólne
Problematyka luk w prawie
Rodzaje analogii
Regulacje prawne dotyczące analogii
Algorytm postępowania przy stosowaniu analogii
Analogia w prawie podatkowym - poglądy doktryny
Analogia w prawie podatkowym - poglądy judykatury
Obszar stosowalności analogii w prawie podatkowym
Uwagi końcowe
Wykładnia przepisów dotyczących ulg i zwolnień podatkowych
Zagadnienie "wykładni gospodarczej" prawa podatkowego
Uwagi ogólne
Wykładnia gospodarcza jako dyrektywa wyboru
Wykładnia gospodarcza jako doktryna służąca zwalczaniu unikania opodatkowania
Zasięg i perspektywy stosowania wykładni gospodarczej prawa podatkowego w Polsce
Uwagi końcowe
Bibliografia
Spis orzeczeń
172 strony, B5, miękka oprawa