Książka prezentuje humanistyczne podejście w opisie i wyjaśnianiu fenomenu
nierówności społecznych.
Ukazuje ich złożoność, różnorodność i wieloaspektowość, zwraca uwagę na ich
powszechność oraz irracjonalny charakter. Wobec opresji i cierpienia znacznych grup
ludzi, nierówności są ceną, jaką płacimy za zastany i kreowany przez człowieka
porządek świata. Wśród tematów omawianych w tomie są różne dziedziny i wymiary
życia społecznego oraz doświadczenia jednostek i grup: edukacja i szkolnictwo, sfera
polityczna i stereotypy związane z płcią, postawy wobec nierówności, marginalizacja i
wykluczenie w dostępie do informacji, subiektywne doświadczania nierówności, a także
analizy filozoficzne i makrospołeczne zjawiska nierówności.
„Polskie społeczeństwo, kiedy popierało demokratyczną transformację, miało
pewne wyobrażenia o celach i wartościach, które dzięki niej zostaną zrealizowane.
Jedna z tych wartości – idea wolności – stała się rzeczywistością okresu
transformacji. Dość szybko jednak okazało się, że wolność ma swoją cenę. Jej
konsekwencją jest szybkie narastanie nierówności między ludźmi. Problematyka
nierówności zasługuje na poważny namysł i głęboką analizę. Dlatego dobrze się
stało, że do rąk polskiego czytelnika trafiają dwie książki (Fenomen nierówności
społecznych oraz Oblicza nierówności społecznych), które z różnych stron
naświetlają tę problematykę.
Należy mieć nadzieję, że publikacje te zainicjuje poważną, choć bardzo
spóźnioną, dyskusję nad zagadnieniem nierówności i nad sposobem ich ograniczania. W
gruncie rzeczy wolność i równość nie muszą być sobie przeciwstawiane, a
lekceważenie problematyki równości może być groźne dla wolności”.
Prof. dr hab. Janusz Reykowski
Spis treści:
Część pierwsza. NIERÓWNOŚCI W EDUKACJI
Edukacja i konstruowanie społecznych nierówności – Tomasz Szkudlarek
Pozytywne i negatywne aspekty selekcji i segregacji uczniów w szkołach – Karolina
Reinhard
Selekcja i segmentacja społeczna jako immanentna funkcja systemu edukacji – Piotr
Mikiewicz
„Wkład” ukrytego programu szkoły w utrwalanie poczucia nierówności społecznych
– Jadwiga Kruszelnicka
Rodziny dysfunkcyjne a szanse edukacyjne dzieci i młodzieży – Joanna Borowik
Część druga. NIERÓWNOŚĆ PŁCI
Nierówność płci we współczesnym dyskursie emancypacyjnym – Joanna Stryjczyk
Prawne i instytucjonalne formy przeciwdziałania dyskryminacji kobiet w Polsce
(2001–2005) – Ewa Waszkiewicz
Stereotypizacja ze względu na płeć a szanse kobiet i mężczyzn na rynku pracy –
Aleksandra Hulewska
Możliwości godzenia życia rodzinnego i zawodowego przez kobiety przebywające na
urlopach wychowawczych – Krystyna Węgłowska-Rzepa, Anna Grudzińska, Monika Kozłowska
Szowinizm płci na stanowiskach kierowniczych. Propagowanie kobiecego stylu zarządzania
– Agata Wiśniewska-Szałek, Dorota Wiśniewska
Empiryczna weryfikacja stereotypowego wizerunku kobiet i mężczyzn pełniących role
menedżerskie – Edyta Łoboda-Świątczak
Medykalizacja ciała i zdrowia kobiet jako odmiana nierówności – Alina Łysak, Edyta
Zierkiewicz
Feministyczne inspiracje dla rozwoju pedagogiki społecznej – Elżbieta
Górnikowska-Zwolak
Część trzecia. MARGINALIZACJA I WYKLUCZENIE
Prawo do informacji a dostęp do mediów – Jerzy Jastrzębski
Nierówności cyfrowe – nowy wymiar zróżnicowania społecznego – Tomasz Drabowicz
Elitarny charakter Internetu. Bariery i wykluczenia – Dorota Chmielewska-Łuczak, Marta
Nowak
Ubóstwo a procesy marginalizacji społecznej – Janina Marta Zabielska
Nierówności społeczne jako istotne źródło problemów społecznych – Tadeusz
Michalczyk, Joanna Wyleżałek
Rola instytucji oświatowych w procesie wdrażania kultury prawomocnej i marginalizacji
– Lucjan Miś, Izabela Pieklus
Część czwarta. DOŚWIADCZANIE NIERÓWNOŚCI
Sfera prywatna jako obszar nierówności. Komunikacyjne praktyki wykluczania –
Mirosława Nowak-Dziemianowicz
Poradnictwo wobec przerwanej ciągłości narracji biograficznej – Grażyna Teusz
Potrzeby środowisk wiejskich w zakresie wyrównywania szans edukacyjnych – Justyna
Miko-Giedyk
Część piąta. POSTAWY WOBEC NIERÓWNOŚCI
O postawach Polaków wobec (nie)równości – Janusz Grzelak
Czy bogaci są mniej uczciwi od biednych? Treść mitów legitymizujących status quo –
Szymon Czapliński
Alienacja polityczna i poczucie zagrożenia a dynamika akceptacji rządów silnej ręki w
okresie transformacji systemowej – Anna Bronowicka
Akceptacja nierówności społecznych jako predyktor wrogiego seksizmu. Rola kontekstu –
Jarosław Klebaniuk
Psychologiczne uwarunkowania przekonań socjopolitycznych – Zbigniew Łoś
Równość ludzi jako wartość na dziś? Systemy wartości studentów ekonomii –
Barbara Mróz
Prawdy i mity na temat nierówności społecznych – Agnieszka Zubik, Anna Cieślik
Część szósta. FILOZOFICZNE I MAKROSPOŁECZNE ASPEKTY NIERÓWNOŚCI
O konstytuowaniu się obywatelstwa. Przyczynek do kwestii nierówności w sferze
politycznej – Jacek Raciborski
Niespójności, racjonalizacje, hipokryzja. Egalitaryści a filozofie równości i
nierówności – Mariusz Turowski
Demokratyzacja czy egalitarny nieład? Juliena Freunda interpretacja zasady równości –
Małgorzata Borkowska-Nowak
Państwo opiekuńcze wobec zjawiska ubóstwa. Analiza historyczna – Grażyna Bukowska
Teoria mitu dziejotwórczego – rozwiązanie powszechnej patologii – Mieczysław Cenin
Streszczenia
Indeks nazwisk
622 strony, oprawa twarda
