Procesy globalizacji i regionalizacji wzajemnie się uzupełniają
i są formami internacjonalizacji. To procesy o charakterze wielowymiarowym
oraz wielopłaszczyznowym. Globalizacja jest skutkiem liberalizacji obrotów
międzynarodowych i postępu technicznego. Z kolei regionalizacja, przejawiająca
się w procesach integracyjnych, oznacza pojawienie się nowych treści i nowych
form umiędzynarodowienia. Procesy międzynarodowej integracji regionalnej wymagają
spełnienia pewnych warunków, aby mogły zaistnieć. Po pierwsze chodzi o warunki
materialne, organizacyjne i polityczne. Po drugie powinny one spowodować odpowiedni
impuls, żeby nastąpiło podjęcie integracji wynikające z presji gospodarki
światowej.
Oznaczają również obiektywną konieczność tworzenia ugrupowań integracyjnych.
Procesy integracyjne stanowią dynamiczny element stosunków międzynarodowych, względnie
autonomiczny składnik wpływający w poważnym stopniu na dynamikę
i strukturę relacji między podmiotami gospodarki światowej. Regionalizacja jest
konsekwencją globalizacji i zwiększonej konkurencji oraz powiększających
się rynków zbytu, pozwalających na wykorzystanie efektów skali, co jednocześnie
przyspiesza procesy regionalizacji.
Książka została stworzona jako główny podręcznik dla studentów (I, II
i III stopnia) kierunku międzynarodowe stosunki gospodarcze (MSG),
dla obowiązującego, zgodnie ze standardami ministerialnymi, przedmiotu globalizacja
i regionalizacja w gospodarce światowej, a także dla studentów
kierunków międzynarodowe stosunki gospodarcze i ekonomia jako podręcznik
uzupełniający.
Ponadto z książki korzystać powinni studenci integracji,
zarządzania, socjologii, demografii, politologii, a więc każdy, kto ma w programie
studiów przedmiot dotyczący globalizacji, regionalizacji, integracji czy
międzynarodowych stosunków ekonomicznych. Książka jest również dobrym uzupełnieniem
wiedzy zarówno dla polityków, jak i urzędników Ministerstwa Gospodarki czy
Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Każdy, kogo interesują zmiany zachodzące w gospodarce światowej w XXI w,
również powinien posadać tą publikację. Jest ona adresowana zwłaszcza
do tych osób, które postrzegają globalizację i regionalizację jako procesy,
które należy zrozumieć, zaakceptować i wykorzystać w swojej działalności.
Spis treści:
Wstęp
I. PROCESY GLOBALIZACJI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ
1. Globalizacja gospodarki światowej
1.1. Pojęcie procesu globalizacji i jego geneza
1.2. Cechy globalizacji
1.3. Mierniki globalizacji
1.4. Globalne współzależności i oddziaływania
1.5. Korzyści i koszty globalizacji
2. Podmioty gospodarki światowej
2.1. Internacjonalizacja przedsiębiorstw krajowych
2.2. Korporacje transnarodowe
2.3. Gospodarki narodowe
2.4. Międzynarodowe ugrupowania integracyjne
2.5. Międzynarodowe organizacje gospodarcze
3. Korporacje transnarodowe jako siła napędowa procesu globalizacji
3.1. Istota i charakterystyka korporacji transnarodowych
3.2. Korporacje transnarodowe krajów rozwiniętych
3.3. Korporacje transnarodowe krajów rozwijających się
4. Globalizacja rynków towarowych i usługowych
4.1. Międzynarodowy podział pracy
4.2. Struktura i dynamika międzynarodowego handlu towarowego
4.3. Usługi w handlu międzynarodowym
4.4. Liberalizacja handlu światowego w GATT/WTO
5. Konkurencyjność międzynarodowa
5.1. Istota konkurencyjności międzynarodowej
5.2. Poziomy konkurencyjności międzynarodowej
5.3. Przemiany konkurencyjności międzynarodowej w dobie globalizacji
i regionalizacji
6. Innowacyjność w erze globalizacji
6.1. Innowacyjność jako wyzwanie globalizacji
6.2. Taksonomia globalizacji innowacji
6.3. Innowacyjność w Unii Europejskiej, Stanach Zjednoczonych i Japonii —
analiza porównawcza
7. Globalne rynki finansowe
7.1. Globalizacja rynków finansowych
7.2. Międzynarodowe przepływy kapitału
7.3. Międzynarodowy rynek pieniężny
7.4. Międzynarodowy rynek kapitałowy
7.5. Globalizacja systemów bankowych
7.6. Rola MFW wobec wyzwań globalizacji rynków finansowych
8. Globalne powiązania rynków pracy
8.1. Ewolucja i segmentacja rynku pracy
8.2. Przyczyny rozwoju globalnego rynku pracy
8.3. Międzynarodowe przepływy zasobów pracy
8.4. Ilościowe i jakościowe zmiany popytu na pracę jako efekt globalizacji
9. Kultura w warunkach globalizacji
9.1. Istota kultury w globalnej gospodarce
9.2. Dyfuzja kultur, wpływ procesów globalizacji na kultury
9.3. Wymiary kultury
II. PROCESY REGIONALIZACJI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ
10. Regionalizacja i regionalizm w gospodarce światowej
10.1. Istota regionalizmu i regionalizacji
10.2. Typy i formy integracji gospodarczej
10.3. Przesłanki i warunki integracji gospodarczej
10.4. Efekty integracji gospodarczej
10.5. Główne koncepcje integracji gospodarczej
11. Regionalizm a multilateralizm
11.1. Podstawa prawna regionalnych porozumień handlowych
11.2. Proliferacja ugrupowań integracyjnych
11.3. Fale regionalizmu
11.4. Alternatywa: regionalizm czy system wielostronny
12. Procesy integracyjne na kontynencie europejskim
12.1. Unia Europejska
12.2. Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu
12.3. Europejski Obszar Gospodarczy
13. Procesy integracyjne na kontynentach amerykańskich
13.1. Procesy integracyjne w Ameryce Północnej
13.2. Integracja w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach
13.3. Koncepcja rozwoju ogólnoamerykańskiej współpracy regionalnej
14. Kraje Azji i Pacyfiku w procesie integracji
14.1. Integracja gospodarcza w Azji Południowo-Wschodniej
14.2. APEC i koncepcja otwartego regionalizmu
14.3. Nowy regionalizm azjatycki
14.4. Procesy integracyjne państw Pacyfiku
14.5. Strefa wolnego handlu Australii i Nowej Zelandii
15. Integracja regionalna na Bliskim Wschodzie i w Afryce
15.1. Procesy integracyjne na Bliskim Wschodzie
15.2. Afrykańskie ugrupowania integracyjne
15.3. Idea pogłębiania integracji w ujęciu afrykańskim
16. Przykłady innych porozumień integracyjnych
16.1. Specyfika porozumień integracyjnych na obszarze WNP
16.2. Ponadregionalny wymiar integracji gospodarczej
16.3. Strefa Wolnego Handlu Australii i Stanów Zjednoczonych
Bibliografia
Wykaz skrótów
344 strony, B5, oprawa miękka
