Przedmiotem prezentowanej książki jest analiza orzecznictwa polskiego
Trybunału Konstytucyjnego w zakresie wykładni zasady państwa prawnego po wejściu w
życie Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997r.
Analiza ta została poszerzona o zwrócenie uwagi na wybrane problemy, jakie
pojawiają się w ramach tego orzecznictwa.
Doktoraty Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wstęp
ROZDZIAŁ I.
ZASADA PAŃSTWA PRAWNEGO WE WSPÓŁCZESNEJ DOKTRYNIE PRAWA
1. Uwagi terminologiczne
2. Uwagi ogólne
3. Państwo prawne a praworządność
4. Formalne i materialne państwo prawa
5. Państwo prawne a demokracja
ROZDZIAŁ II.
ZASADA PAŃSTWA PRAWNEGO W POLSKIM PORZĄDKU PRAWNYM
1. Geneza zasady państwa prawnego w polskim porządku prawnym i Konstytucji z
1997 r.
2. Charakter zasady państwa prawnego i jej miejsce w polskim porządku prawnym
ROZDZIAŁ III.
TREŚĆ ZASADY PAŃSTWA PRAWNEGO W ORZECZNICTWIE TK
1. Uwagi ogólne w kontekście zmian konstytucyjnych w 1997 r.
2. Zasada ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa (zasada
pewności i bezpieczeństwa prawnego)
2.1. Uwagi wprowadzające
2.2. Zakres przedmiotowy
2.3. Zakres podmiotowy
3. Zasada bezpieczeństwa prawnego a problem tzw. orzeczeń interpretacyjnych
3.1. Uwagi ogólne
3.2. Orzeczenia interpretacyjne a zasada bezpieczeństwa prawnego
4. Zasada lex retro non agit
4.1. Uwagi wprowadzające
4.2. Treść zasady lex retro non agit
4.3. Zasada lex retro non agit a zasada nullum crimen, nulla poena sine legę.
4.4. Art. 2, a art. 88 ust. 1 Konstytucji
5. Zasada ochrony praw słusznie nabytych
5.1. Uwagi wprowadzające
5.2. Zakres ochrony
5.3. Pacta sunt servanda
5.4. Słaba wersja ochrony praw nabytych
5.5. Związek z zasadą lex retro non agit
5.6. Koncepcja praw podmiotowych w orzecznictwie TK i sytuacje nie mające charakteru
słusznie nabytych praw podmiotowych
6. Nakaz zachowania odpowiedniej Vacatio legis
6.1. Uwagi wprowadzające
6.2. Zakres zastosowania
6.3. "Odpowiedniość" vacatio legis
7. Nakaz określoności przepisów prawa
7.1. Uwagi wprowadzające
7.2. Treść zasady określoności na tle konkretnych rozstrzygnięć TK
8. Nakaz ochrony tzw. "interesów w toku"
8.1. Uwagi wprowadzające
8.2. Treść zasady ochrony "interesów w toku"
8.3. Problem przepisów przejściowych w kontekście zabezpieczenia "interesów w
toku"
8.4. Zakres ochrony "interesów w toku" w orzecznictwie TK
9. Zakaz zmian w prawie podatkowym w ciągu roku podatkowego
10. Inne treści wynikające z zasady państwa prawnego
10.1. Wprowadzenie
10.2. Zasada wyłączności ustawy dla unormowania sytuacji prawnej jednostek
10.3. Zasada wyłączności władzy ustawodawczej w kształtowaniu dochodów i wydatków
państwa
10.4. Zakaz wprowadzania unormowań o charakterze wyłącznie iluzorycznym
10.5. Ne bis in idem
10.6. Zasada ciągłości działania konstytucyjnych organów państwa
10.7. Zasada racjonalności legislacji
10.8. Zakaz tworzenia przepisów dysfunkcjonalnych
10.9. Zasada równorzędności podmiotów obrotu cywilnoprawnego
ROZDZIAŁ IV.
ZASADA PAŃSTWA PRAWNEGO JAKO PODSTAWA SKARGI KONSTYTUCYJNEJ
ROZDZIAŁ V.
WYKŁADNIA ZASADY PAŃSTWA PRAWNEGO A PROBLEM AKTYWIZMU I POLITYCZNEGO
ZAANGAŻOWANIA TK
1. Uwagi wprowadzające. Nowe określenie kontrowersji
1.1. Sposób wykładni zasady państwa prawnego
1.1.1. Wnioskowanie "z normy o normie"
1.1.2. Klauzula generalna państwa prawnego
2. Aktywizm argumentacyjny
3. Relacja "jednostka - państwo" w orzecznictwie dotyczącym zasady państwa
prawnego. Problem zaangażowania politycznego TK
4. Wnioski
Podsumowanie
Bibliografia
270 stron, B5, oprawa miękka
