Niniejsze studium autorstwa dra Piotra Kobzy na temat układów
regionalnych jest wnikliwą syntezą działania instytucji bezpieczeństwa regionalnego na
tle systemu bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych.
Godne uwagi jest wielodyscyplinarne podejście stosowane przez autora, który
przedstawia problem przez pryzmat historii, prawa międzynarodowego oraz współczesnych
tendencji w stosunkach Narodów Zjednoczonych i instytucji regionalnych. Na przykładach
zaczerpniętych z praktyki trzech kontynentów autor opisuje trudne koleje budowania
regionalnej tożsamości bezpieczeństwa w Afryce, Ameryce i w krajach arabskich oraz
współpracę i rywalizację instytucji regionalnych z Narodami Zjednoczonymi.
Książka bez wątpienia warta przeczytania i przemyślenia - nie tylko przez
ekspertów, ale przez wszystkich chcących poszerzyć swoją wiedzę na temat podstaw
współczesnego bezpieczeństwa międzynarodowego, które w coraz większym stopniu opiera
się na integracji regionalnej.
prof. dr hab. Wiesław Dobrzycki
Spis treści:
WYKAZ SKRÓTÓW
WSTĘP
ROZDZIAŁ I
UKŁADY REGIONALNE W TEORII ZBIOROWEGO BEZPIECZEŃSTWA
Zbiorowe bezpieczeństwo i jego regionalizacja
Układy regionalne w systemie zbiorowego bezpieczeństwa powszechnego
Definicje
Akcje regionalnych układów bezpieczeństwa dla rozwiązania sporów i konfliktów
regionalnych
Powodzenie lub porażka działań układów regionalnych
ROZDZIAŁ II
GENEZA REGIONALNYCH UKŁADÓW BEZPIECZEŃSTWA
Wizje instytucjonalizacji bezpieczeństwa w prenowożytnym systemie
międzynarodowym
Idee pokoju powszechnego i regionalnego w okresie nowożytnym
Bezpieczeństwo regionalne w systemie Ligi Narodów
Bezpieczeństwo regionalne w planach organizacji pokoju po II wojnie światowej
Stanowiska wielkich mocarstw w sprawie regionalnych instytucji bezpieczeństwa po II
wojnie światowej
Ostrożny regionalizm USA
Wielka Brytania - od regionalizmu do umiarkowanego uniwersalizmu
Radzieckie rozumienie regionalizmu w bezpieczeństwie powojennym
Konferencje międzynarodowe końca II wojny światowej
Konferencja w Dumbarton Oaks
Konferencje regionalne w Aleksandrii, Kairze i Meksyku
Regionalizm na konferencji w San Francisco
ROZDZIAŁ III
PRAWNE RAMY FUNKCJONOWANIA UKŁADÓW REGIONALNYCH
Prawnomiędzynarodowe pojęcie układu regionalnego
Układy i organizacje regionalne
Tożsamość prawnomiędzynarodowa układów regionalnych
Normy kompetencyjne układów regionalnych
Układy regionalne w akcjach samoobrony zbiorowej przeciw zbrojnemu atakowi
Układy regionalne a przypadki zagrożenia pokoju inne niż atak zbrojny
Pomocnicza rola układów regionalnych w wykonywaniu prawa Rady Bezpieczeństwa do
przeprowadzenia akcji przymusu
Układy regionalne a pokojowe rozwiązywanie sporów międzynarodowych
ROZDZIAŁ IV
FUNKCJONOWANIE WYBRANYCH UKŁADÓW REGIONALNYCH W SYSTEMIE
ZBIOROWEGOBEZPIECZEŃSTWA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH
Prawidłowości podziału zadań między Narody Zjednoczone a układy regionalne
- od 1945 r.
Kulminacja i zmierzch zimnej wojny. Bipolarny system międzynarodowy a rozwiązywanie
konfliktów regionalnych
Spory międzyamerykańskie a konflikt Wschód-Zachód
Regionalizacja sporów w ramach O JA- "afrykańskie rozwiązania dla afrykańskich
problemów"
Trudna regionalizacja sporów arabskich
Trudności bezpieczeństwa regionalnego w okresie detente
Dominacja Narodów Zjednoczonych w rozwiązywaniu sporów regionalnych okresu końca
zimnej wojny ‘.
Wyłanianie się nowego systemu współpracy Narodów
Zjednoczonych i układów regionalnych po 1994 r.
Formy reakcji Narodów Zjednoczonych i układów regionalnych na konflikty regionalne -
ewolucja od 1945 r.
"Nieufna odrębność". Narody Zjednoczone i układy regionalni w latach
kulminacji i zmierzchu zimnej wojny
Mechanizmy stosowane przez Narody Zjednoczone w zarządzaniu sporami regionalnymi
Przegląd form reakcji układów regionalnych w sporach zregionalizowanych
Nowe mechanizmy współpracy Narodów Zjednoczonych i układów regionalnych w okresie
wyłaniania się postzimnowojennego ładu międzynarodowego
Współdziałanie dyplomatyczne organów wykonawczych
Wspólne operacje pokojowe
Wsparcie rozwoju zdolności instytucji regionalnych w dziedzinie bezpieczeństwa przez NZ
i stałych członków
Rady Bezpieczeństwa
Inne nowości w środkach zarządzania konfliktami przez układy regionalne po 1989 r.
Ocena skuteczności reakcji instytucjonalnej układów regionalnych w wykonywaniu zadań
zbiorowego bezpieczeństwa regionalnego
PODSUMOWANIE
BIBLIOGRAFIA
228 stron, B5, oprawa miękka
