Instytucja przekształcenia
wieczystego użytkowania w prawo własności jest regulowana w dwóch krótkich, ale
jednocześnie bardzo ważnych ustawach. Pierwsza, z września 1997 r., obowiązuje na
terytorium całej Rzeczypospolitej Polskiej, druga, epizodyczna, znajduje zastosowanie w
ograniczonym zakresie do wybranej grupy wieczystych użytkowników na obszarze Ziem
Odzyskanych i Wolnego Miasta Gdańska. Zarówno jedna, jak i druga ustawa są ograniczone
czasowo. Mianowicie, wnioski o przekształcenie mogą być składane do końca 2002 r. Nie
oznacza to jednak, iż przestaną one z dniem 31 grudnia 2002 r. obowiązywać, ponieważ
wnioski mogą być uwzględnione po tej dacie, jak również opłaty związane z dokonanym
przekształceniem mogą być uiszczane przez okres nie przekraczający 15 lat.
Instytucja ta budzi szereg
kontrowersji nie tylko w doktrynie, ale także w praktyce, o czym świadczy bogate
orzecznictwo (TK, SN, NSA i SKO).
Adresatem tych ustaw są nie
tylko potencjalni wieczyści użytkownicy, mający zamiar uwłaszczyć się odpłatnie lub
nieodpłatnie, ale także organy administracji rządowej bądź samorządowej, władne do
podejmowania przedmiotowych decyzji.
Ustawy te nie powodują
likwidacji nawet w dłuższej perspektywie czasowej prawa wieczystego użytkowania, lecz
umożliwiają przekształcenie tego prawa w prawo własności wybranej grupie wieczystych
użytkowników. Możliwości tej nie mają wieczyści użytkownicy będący osobami
prawnymi. Mogą oni natomiast, podobnie jak wieczyści użytkownicy będący osobami
fizycznymi, wykupić prawo wieczystego użytkowania po cenach wolnorynkowych na zasadach
określonych w ustawie z 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. A zatem, w powołanych
wyżej aktach normatywnych nie została przez ustawodawcę stworzona jedyna ścieżka
uwłaszczenia wieczystych użytkowników.
Autorzy opublikowali,
oddzielnie i wspólnie, na łamach Rejenta i Przeglądu Sądowego, kilka
artykułów z zakresu problematyki objętej komentarzem. Stanowiło to przyczynę
sprawczą, która przesądziła o tym, iż zdecydowali się przygotować do druku
niniejszy komentarz, mający charakter monograficzny, który winien spełnić oczekiwania
potencjalnych odbiorców (praktyków, sędziów, adwokatów, a także studentów,
głównie zaś wieczystych użytkowników, którzy nie podjęli jeszcze decyzji odnośnie
przekształcenia prawa wieczystego użytkowania w prawo własności).
Henryk Cioch jest
kierownikiem I Katedry Prawa Cywilnego KUL oraz wykładowcą miedzy innymi prawa
rzeczowego, natomiast Hanna Witczak jest asystentką w tej Katedrze. Kończy
przygotowywać rozprawę doktorską poświęconą instytucji wieczystego użytkowania.
Promotorem tej rozprawy jest dr hab. Henryk Cioch, prof. KUL - adwokat.
196 stron