Chaos
Narodziny nowej nauki
Błyskotliwe i przystępnie napisane wprowadzenie do teorii chaosu, jednej z
najbardziej znaczących koncepcji naukowych ostatnich dekad
Współczesne badania chaosu zaczynają się w latach sześćdziesiątych XX wieku od
odkrycia, że zupełnie proste równania matematyczne mogą modelować układy w każdym
calu tak gwałtowne jak wodospady. Drobne różnice wyjściowe mogą szybko przekształcić
się w potężne różnice końcowe. Zjawisko to otrzymało nazwę: wrażliwość na
warunki początkowe. W pogodzie na przykład manifestuje się to w zjawisku żartobliwie
nazwanym efektem motyla: motyl wywołujący dziś fale powietrza w Pekinie może być
przyczyną huraganu w następnym miesiącu w Nowym Jorku. Kiedy badacze chaosu zaczęli myśleć
o genealogii swej nowej nauki, znaleźli wiele intelektualnych śladów z przeszłości.
Ale jedno było jasne: dla fizyków i matematyków prowadzących tę rewolucję w myśleniu
punktem wyjścia był efekt motyla.
Książka Jamesa Gleicka opisuje narodziny tej nowej nauki, która widzi porządek tam,
gdzie dotychczas obserwowano tylko przypadek, nieład i nieprzewidywalność, czyli chaos.
Jak mówi Douglas Hofstadter, "Okazuje się, że tajemniczy typ chaosu czai się tuż
za fasadą porządku - i co więcej, głęboko wewnątrz chaosu czai się jeszcze bardziej
tajemniczy typ porządku".
"Fascynująca książka... Prawie każdy akapit
zawiera wstrząsające odkrycie ".
"The New York Times"
"Ekscytujący wywód... Niezwykła ilustracja tego, jak zmienia się
struktura nauki".
"The New York Times Book Review"
"Zaskakujące spojrzenie na nowo odkryte uniwersalne prawa".
"Chicago Tribune"
"Niezwykle inspirująca książka. Podczas lektury odniosłem takie wrażenie,
jakby ktoś właśnie znalazł wyłącznik światła".
Douglas Adams, autor Autostopem przez Galaktykę
Prolog
Efekt motyla
Edward Lorenz i jego modele pogody. Dziwne zachowanie komputera. Długookresowe
prognozy pogody są skazane na niepowodzenie. Świat nieliniowości. "Nie
zrozumieliśmy zupełnie istoty rzeczy"
Rewolucja
Rewolucja na gorąco. Zegary wahadłowe, space balls i huśtawka. Odkrycie
podkowy. Wielka Czerwona Plama na Jowiszu: tajemnica wyjaśniona
Życie na huśtawce
Modelowanie dziko żyjących populacji. Nauka nieliniowa, czyli "badanie
niesłoniowatych zwierząt". Bifurkacje rozwidleniowe Pitchforka i spacer wzdłuż
Sprewy. Film o chaosie i mesjańskie powołanie
Geometria przyrody
Ceny bawełny. Uciekinier od Bourbakiego. Błędy transmisji i postrzępione wybrzeże.
Nowe wymiary. Dziwolągi geometrii fraktalnej. Trzęsienia w schizosferze. Od chmur do
naczyń krwionośnych. Szperanie w zakamarkach nauki. "Widzieć świat w ziarnku
piasku".
Dziwne atraktory
Zadanie dla Pana Boga. Turbulencje w laboratorium. Rotujące cylindry. Davida Ruellea
pomysł na turbulencję. Pętle w przestrzeni fazowej. Kiełbasa w kiełbasie.
Odwzorowanie Henona. "Sztuczne ognie czy galaktyki"
Uniwersalność
Nowy początek w Los Alamos. Grupa renormalizacyjna. Teoria kolorów.
Eksperymenty numeryczne. Mitchell Feigenbaum i jego uniwersalność. Listy od wydawców.
Spotkanie w Como. Chmury i malarstwo.
Ekspermentator
Hel w małym pudełku. "Niestałe falowanie w stałym". Strumień i forma w
przyrodzie. Subtelny tryumf Alberta Libchabera. Eksperyment jednoczy się z teorią. Od
jednego do wielu wymiarów.
Oblicza chaosu
Płaszczyzna zespolona. Niespodzianka ukryta w metodzie Newtona. Zbiór Mandelbrota: odrośla
i wąsy. Spotkanie handlu, sztuki i nauki. Fraktalne granice basenów przyciągania. Gra w
chaos.
Chaolodzy z Santa Cruz
Santa Cruz i lata sześćdziesiąte. Komputer analogowy. Czy to była nauka?
Dalekosiężna wizja. Mierzenie nieprzewidywalności. Teoria informacji. Od mikro- do
makroskali. Kapiący kran. Środki audiowizualne. Koniec epoki.
Wewnętrzne rytmy
Nieporozumienia wokół modeli. Skomplikowane ciało. Dynamiczne serce. Nastawienie
biologicznego zegara. Migotanie. Zarodek kurczaka i anormalne uderzenia. Chaos to zdrowie.
Poza granicami chaosu
Nowe przekonania, nowe definicje. Druga zasada termodynamiki, zagadka płatków
śniegowych i fałszywe kości do gry. Sposobność i konieczność.
Podziękowania
Informacje na temat źródeł i wskazówki bibliograficzne
404 strony, Format: 14.4x21.1, oprawa twarda z obwolutą
