Czynności procesowe obrońcy i pełnomocnika w sprawach karnych
Czynności procesowe obrońcy i pełnomocnika w sprawach karnych to publikacja
przygotowana z myślą o praktykach – adwokatach i radcach prawnych występujących
przed sądem w sprawach karnych, a także aplikantach adwokackich i radcowskich.
Piąte wydanie znanej publikacji uwzględnia nowelizację Kodeksu postępowania karnego
obowiązującą od 15.04.2016 r., która modyfikuje model postępowania karnego w kierunku
przywrócenia szerszego zakresu inkwizycyjności postępowania sądowego. Powoduje ona
znaczne odejście od obowiązującej od 1.07.2015 r. reformy procedury karnej
zwiększającej kontradyktoryjność, w szczególności przywraca dotychczasowe reguły
przeprowadzania dowodów. W publikacji uwzględniono także zmiany wprowadzone do
procedury karnej po tych nowelizacjach, m.in. dotyczące quasi-stron procesu karnego,
czyli podmiotu zobowiązanego i właściciela przedsiębiorstwa zagrożonego
przepadkiem.
Książka przedstawia czynności procesowe obrońcy i pełnomocnika w ujęciu
praktycznym – według kolejności ich podejmowania. Stanowi swego rodzaju przewodnik po
tekście kodeksu, objaśniając poszczególne instytucje procesowe z perspektywy
działalności procesowej obrońcy i pełnomocnika. Zawiera także wskazówki przydatne
przy sporządzaniu pism procesowych i występowaniu przed organami postępowania karnego.
W opracowaniu szczególną uwagę zwrócono na czynności w postępowaniu
przygotowawczym i przed sądem pierwszej instancji, jak również związane z
zaskarżeniem orzeczeń, w tym z wniesieniem apelacji i kasacji oraz wniosku o wznowienie
postępowania i skargi na wyrok sądu odwoławczego. Omówiono przepisy dotyczące zasad
sporządzania zażalenia, apelacji, kasacji, skargi, subsydiarnego i prywatnego aktu
oskarżenia. Ponadto zamieszczono wzory takich pism. W publikacji w szerokim zakresie
cytowane są i objaśniane orzeczenia Sądu Najwyższego.
Wykaz skrótów
Przedmowa
Rozdział I
Zagadnienia ogólne
1. Zasada kontradyktoryjności i zasada prawa do obrony
1.1. Zasada kontradyktoryjności
1.2. Zasada prawa do obrony
1.2.1. Sprzeczność interesów
1.2.2. Samodzielność obrońcy
2. Strony postępowania karnego
Podejrzany
Pokrzywdzony
Oskarżyciel posiłkowy
Oskarżyciel posiłkowy uboczny
Oskarżyciel posiłkowy subsydiarny
Oskarżyciel prywatny
Oskarżony
3. Quasi-strony
4. Obrońca i pełnomocnik jako przedstawiciele procesowi
5. Obrońca i pełnomocnik z wyboru
Upoważnienie do obrony
Ustanowienie pełnomocnika
Granice umocowania
Substytucja
Wypowiedzenie upoważnienia do obrony lub pełnomocnictwa
Wygaśnięcie upoważnienia do obrony lub pełnomocnictwa
6. Obrońca i pełnomocnik z urzędu
Wyznaczenie obrońcy z urzędu
Wyznaczenie pełnomocnika z urzędu
Substytucja obrońcy i pełnomocnika wyznaczonych z urzędu
7. Obrona obligatoryjna
Rozdział II
Obrońca i pełnomocnik w postępowaniu przygotowawczym
1. Udział obrońcy i pełnomocnika w czynnościach dowodowych
2. Udział obrońcy w posiedzeniu sądu w przedmiocie tymczasowego aresztowania
3. Prawo do przeglądania akt sprawy
4. Porozumiewanie się obrońcy z podejrzanym tymczasowo aresztowanym
5. Udział obrońcy w końcowym zaznajomieniu z materiałami postępowania
6. Zażalenie na decyzje procesowe wydane w postępowaniu przygotowawczym
Rozdział III
Subsydiarny akt oskarżenia
Otwarcie drogi do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia
Wyjątki od zasady kontroli sądowej zaniechania ścigania
Przymus adwokacko-radcowski
Konstrukcja subsydiarnego aktu oskarżenia
Czas popełnienia czynu
Miejsce popełnienia czynu
Sposób i okoliczności popełnienia czynu
Skutki czynu
Recydywa
Kwalifikacja prawna czynu
Uzasadnienie aktu oskarżenia
Zakończenie aktu oskarżenia
Dodatkowe elementy subsydiarnego aktu oskarżenia
Wniesienie subsydiarnego aktu oskarżenia do sądu
Rozdział IV
Obrońca i pełnomocnik w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji
1. Postępowanie zwyczajne
1.1. Zagadnienia ogólne
1.2. Udział stron, obrońców i pełnomocników, a także pokrzywdzonego w posiedzeniu
Udział publiczności w posiedzeniu
Protokół posiedzenia
Skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego
1.3. Dostęp do akt sprawy w postępowaniu sądowym
Dokumenty i materiały dotyczące świadka anonimowego
Ograniczenia dostępu ze względu na ochronę informacji niejawnych
Odpisy i kopie
1.4. Udział obrońcy i pełnomocnika w posiedzeniach wyrokowych
1.4.1. Skazanie bez przeprowadzenia rozprawy
Zaskarżenie wyroku skazującego wydanego bez przeprowadzenia rozprawy
1.4.2. Warunkowe umorzenie postępowania
1.5. Udział obrońcy i pełnomocnika w innych posiedzeniach przed rozprawą główną
1.5.1. Umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 1-11 k.p.k.
1.5.2. Posiedzenie w przedmiocie tymczasowego aresztowania lub innego środka
zapobiegawczego
1.5.3. Posiedzenie w przedmiocie orzeczenia środków zabezpieczających
1.6. Czynności obrońcy i pełnomocnika w fazie przygotowania do rozprawy głównej
1.7. Zwrot sprawy prokuratorowi w celu uzupełnienia postępowania przygotowawczego
1.8. Udział obrońcy i pełnomocnika w posiedzeniu przygotowawczym do rozprawy głównej
1.9. Zasady przeprowadzania dowodów w postępowaniu sądowym
1.9.1. Inicjatywa dowodowa
1.9.2. Prekluzja dowodowa
1.9.3. Wykorzystanie dowodu uzyskanego za pomocą czynu zabronionego
1.9.4. Wykorzystanie dowodu uzyskanego w wyniku kontroli operacyjnej i kontroli procesowej
1.9.5. Wykorzystanie dowodu prywatnego
1.10. Przebieg rozprawy głównej
1.10.1. Udział obrońcy i pełnomocnika w rozprawie głównej
1.10.1.1. Stawiennictwo na rozprawę
1.10.1.2. Kary porządkowe za nieusprawiedliwione niestawiennictwo
1.10.2. Ogólny porządek rozprawy głównej
1.10.3. Jawność rozprawy głównej
Porządek i bezpieczeństwo rozprawy
Udział przedstawicieli środków masowego przekazu
Ograniczenia jawności rozprawy głównej
1.10.4. Czynności obrońcy i pełnomocnika w trakcie przewodu sądowego
Rozpoczęcie przewodu sądowego
Postępowanie dowodowe
Wniosek dowodowy
Dowody z osobowych źródeł dowodowych
Wyjaśnienia oskarżonego
Zeznania świadka
Dowód z zeznań świadka anonimowego
Odczytanie protokołu uprzedniego przesłuchania świadka
Przesłuchanie świadka poza sądem prowadzącym rozprawę
Dowód z opinii biegłego
Dowód rzeczowy, oględziny, eksperyment procesowy
Dowód z dokumentu
Zakończenie postępowania dowodowego
1.10.5. Dobrowolne poddanie się karze
1.10.6. Głosy końcowe
1.10.7. Rodzaje wyroków
1.10.8. Ogłoszenie wyroku
2. Postępowania szczególne
2.1. Postępowanie nakazowe
2.2. Postępowanie z oskarżenia prywatnego
2.3. Postępowanie przyspieszone
3. Koszty postępowania przed sądem pierwszej instancji
Koszty procesu
Opłaty
Wydatki
Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
Zasądzenie kosztów na rzecz obrońcy lub pełnomocnika z urzędu
Zasady ponoszenia kosztów procesu
Orzeczenie uzupełniające o kosztach procesu
Zaskarżenie orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu
Rozdział V
Postępowanie międzyinstancyjne
1. Wniosek o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku
2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie
uzasadnienia wyroku
3. Odmowa przyjęcia wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku
4. Doręczenie wyroku z uzasadnieniem
Rozdział VI
Wnoszenie środków odwoławczych
1. Rodzaje środków odwoławczych
2. Dopuszczalność wniesienia środka odwoławczego
Instancyjność
Prawna egzystencja wyroku
Substrat zaskarżenia
3. Legitymacja procesowa do wniesienia środka odwoławczego
4. Termin wniesienia środka odwoławczego
5. Przywrócenie terminu do wniesienia środka odwoławczego
6. Warunki formalne środka odwoławczego
6.1. Uwagi ogólne
6.2. Forma pisma procesowego
6.3. Kierunek środka odwoławczego
6.4. Zakres zaskarżenia
6.5. Zarzuty odwoławcze
Podstawa zarzutu odwoławczego
6.5.1. Względne przyczyny odwoławcze (art. 438 k.p.k.)
Obraza prawa materialnego
Obraza prawa procesowego
Błąd w ustaleniach faktycznych
Rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego
zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
| str. 394
6.5.2. Bezwzględne przyczyny odwoławcze (art. 439 § 1 k.p.k.)
Ograniczenie bezwzględnych przyczyn odwoławczych
6.5.3. Umiejscowienie zarzutów odwoławczych
6.6. Zakaz stawiania niektórych zarzutów odwoławczych w trybach konsensualnych
6.7. Wniosek odwoławczy
6.8. Uzasadnienie środka odwoławczego
6.9. Odpisy środka odwoławczego
6.10. Przymus adwokacko-radcowski
7. Zaskarżenie uzasadnienia orzeczenia
Rodzaj środka odwoławczego
Gravamen
Przedmiot zaskarżenia
Zarzuty odwoławcze
Rozpoznanie środka odwoławczego
Rodzaje rozstrzygnięć
8. Przyjęcie i odmowa przyjęcia środka odwoławczego
9. Odpowiedź na środek odwoławczy
10. Modyfikacja środka odwoławczego
11. Cofnięcie środka odwoławczego
12. Sprzeciw wobec decyzji referendarza sądowego
Rozdział VII
Granice kontroli odwoławczej
1. Wyznaczenie granic kontroli odwoławczej
Granice kontroli odwoławczej wyznaczone przez skarżącego
Rozszerzony zakres zaskarżenia
Zaskarżenie na korzyść lub na niekorzyść oskarżonego
Granice kontroli odwoławczej z urzędu
Orzekanie poza przedmiotowymi granicami zaskarżenia
Orzekanie poza podmiotowymi granicami zaskarżenia
Zawężenie granic kontroli odwoławczej
2. Związanie sądu odwoławczego zarzutami odwoławczymi
3. Granice orzekania na korzyść i na niekorzyść oskarżonego
4. Zakaz reformationis in peius
5. Reguły ne peius
6. Częściowa prawomocność wyroku
Rozdział VIII
Przebieg postępowania odwoławczego
1. Zagadnienia ogólne
2. Posiedzenie zażaleniowe
2.1. Udział obrońcy i pełnomocnika
2.2. Przebieg posiedzenia zażaleniowego
2.3. Rodzaje postanowień sądu odwoławczego
3. Rozprawa apelacyjna
3.1. Rozpoczęcie rozprawy apelacyjnej
Stawiennictwo na rozprawę apelacyjną
Obowiązkowy udział w rozprawie apelacyjnej
Udział oskarżonego pozbawionego wolności w rozprawie apelacyjnej
3.2. Przewód sądowy
Sprawozdanie
Wyjaśnienia, oświadczenia i wnioski
3.3. Przeprowadzenie dowodów na przewodzie sądowym
Granice orzekania na podstawie przeprowadzonych dowodów
Wniosek dowodowy
Wymogi wniosku dowodowego
Oddalenie wniosku dowodowego
Sposób przeprowadzenia dowodu
Specjalistyczna opinia prywatna
3.4. Głosy końcowe
3.5. Rodzaje wyroków sądu odwoławczego
Wyrok utrzymujący w mocy
Wyrok zmieniający
Wyrok uchylający
3.6. Koszty postępowania odwoławczego
Składniki kosztów procesu
Opłata
Wydatki
Stawki za udzielenie pomocy prawnej z urzędu
Dodatkowe wydatki obrońcy i pełnomocnika z urzędu
Wniosek o zasądzenie kosztów
Zasady orzekania o kosztach procesu z oskarżenia publicznego
Zasady orzekania o kosztach procesu w sprawach z oskarżenia prywatnego i z oskarżenia
subsydiarnego
Wydatki i opłaty
Koszty procesu w związku z ponownym rozpoznaniem sprawy
Zakaz reformationis in peius
Zwolnienie od kosztów sądowych
Orzeczenie uzupełniające w przedmiocie kosztów
Zaskarżenie orzeczenia o kosztach procesu, o których sąd odwoławczy orzekł po raz
pierwszy
Rozdział IX
Nadzwyczajne środki zaskarżenia
1. Kasacja
1.1. Dopuszczalność kasacji
Kasacja od postanowienia
1.2. Termin wniesienia kasacji
Wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem
Przywrócenie terminu złożenia wniosku
Odmowa przyjęcia wniosku
Przywrócenie terminu wniesienia kasacji
Bieg terminu w wypadku wniosku o wyznaczenie obrońcy lub pełnomocnika z urzędu
Termin uwzględnienia kasacji na niekorzyść
1.3. Wymogi kasacji
1.3.1. Forma pisma procesowego
1.3.2. Zakres zaskarżenia
1.3.3. Zarzuty kasacyjne
Zarzut naruszenia prawa materialnego
Zarzut naruszenia prawa procesowego
Zarzut naruszenia art. 439 § 1 k.p.k.
Niedopuszczalność zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych i rażącej
niewspółmierności kary
1.3.4. Wniosek kasacji
1.3.5. Uzasadnienie kasacji
1.3.6. Opłata od kasacji
1.3.7. Odpisy kasacji
1.3.8. Przymus adwokacko-radcowski
1.4. Przyjęcie i odmowa przyjęcia kasacji
1.5. Odpowiedź na kasację
Odpowiedź prokuratora na kasację
Stanowisko w kwestii odpowiedzi na kasację
1.6. Cofnięcie kasacji
1.7. Wstrzymanie wykonania zaskarżonego wyroku
1.8. Rozpoznanie kasacji na posiedzeniu
1.9. Rozpoznanie kasacji na rozprawie
1.9.1. Uwagi ogólne
1.9.2. Przebieg rozprawy kasacyjnej
Rozpoczęcie rozprawy
Przewód sądowy
Głosy końcowe
Orzekanie
Zastosowanie środka zapobiegawczego
Zakończenie rozprawy
1.10. Koszty postępowania kasacyjnego
Zasady orzekania o kosztach procesu
Składniki kosztów procesu
Wydatki
Opłaty za udzielenie pomocy prawnej z urzędu
Dodatkowe wydatki obrońcy i pełnomocnika z urzędu
Wniosek o zasądzenie kosztów
Rodzaje rozstrzygnięć o kosztach procesu
2. Skarga na wyrok sądu odwoławczego
2.1. Dopuszczalność skargi
Przedmiot zaskarżenia
Gravamen
2.2. Termin wniesienia skargi
Wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem
Odmowa przyjęcia wniosku
Przywrócenie terminu złożenia wniosku
Uchybienie terminowi wniesienia skargi
Wniosek o przywrócenie terminu wniesienia skargi
2.3. Wymogi skargi
2.3.1. Forma pisma procesowego
2.3.2. Zakres zaskarżenia
2.3.3. Zarzuty skargi
Zarzut naruszenia art. 437 k.p.k.
Uchybienia określone w art. 439 § 1 k.p.k.
2.3.4. Opłata od skargi
2.3.5. Odpisy skargi
2.3.6. Przymus adwokacko-radcowski
Wniosek o wyznaczenie obrońcy lub pełnomocnika z urzędu
Wynagrodzenie za sporządzenie i podpisanie skargi
Opinia o braku podstaw do wniesienia skargi
Wynagrodzenie za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi
2.3.7. Uzasadnienie skargi
2.4. Przyjęcie i odmowa przyjęcia skargi
Kontrola warunków skutecznego wniesienia skargi
Braki formalne skargi
Odmowa przyjęcia skargi
Przyjęcie skargi
2.5. Odpowiedź na skargę
2.6. Wstrzymanie wykonania wyroku sądu odwoławczego
2.7. Cofnięcie skargi
2.8. Granice rozpoznania skargi
Forum orzekania
2.9. Rodzaje orzeczeń wydawanych po rozpoznaniu skargi
3. Wznowienie postępowania
3.1. Właściwość sądu5
3.2. Podstawy wznowienia postępowania na wniosek
3.3. Wniosek o wznowienie postępowania
3.3.1. Uwagi ogólne
3.3.2. Treść wniosku
3.3.3. Opłata sądowa
3.3.4. Przymus adwokacko-radcowski
3.3.5. Uzupełnienie braków wniosku
3.4. Odmowa przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania jako oczywiście bezzasadnego
3.5. Rozpoznanie wniosku
3.6. Inicjowanie wznowienia postępowania z urzędu
3.7. Rodzaje orzeczeń w przedmiocie wznowienia postępowania
Rozdział X
Postępowanie po uprawomocnieniu się orzeczenia
1. Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego
Podstawy podjęcia postępowania
Tryb podjęcia postępowania
Forum orzekania
Udział w posiedzeniu
Czynności sprawdzające
Rodzaje orzeczeń
Zaskarżenie orzeczenia
Podjęcie postępowania
2. Postępowanie o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub
zatrzymanie
2.1. Prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia
Zasady odpowiedzialności Skarbu Państwa
Właściwość sądu
Wniosek o odszkodowanie i zadośćuczynienie
Udział pełnomocnika
Treść wniosku
Odpis wniosku
Koszty postępowania
Złożenie wniosku
Termin złożenia wniosku
Rozpoznanie wniosku |
Udział w rozprawie
2.2. Przebieg rozprawy
Rozpoczęcie rozprawy
Przewód sądowy
Głosy końcowe
Wyrokowanie
2.3. Zaskarżenie wyroku
3. Prośba o ułaskawienie
Prawo łaski
Wszczęcie postępowania
Wszczęcie postępowania z urzędu
Wszczęcie postępowania na wniosek (prośba o ułaskawienie)
Forma i treść prośby o ułaskawienie
Adresat prośby o ułaskawienie
Prośba do Prezydenta RP
Prośba do Prokuratora Generalnego
Prośba skierowana do sądu
Opłata
Rozpoznanie prośby o ułaskawienie
Dostęp do opinii
Ponowna prośba o ułaskawienie
4. Postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego
Przesłanki wydania wyroku łącznego
Właściwość sądu
Wszczęcie postępowania
Forma i treść wniosku o wydanie wyroku łącznego
Wnioski dowodowe
Rozpoznanie wniosku na posiedzeniu
Rozpoznanie wniosku na rozprawie
Udział obrońcy
Udział skazanego
Przebieg rozprawy
Rozpoczęcie rozprawy
Przewód sądowy
Głosy końcowe
Zasady wymiaru kary łącznej
Wydanie wyroku łącznego
Zaskarżenie wyroku
Udział skazanego i obrońcy w rozprawie apelacyjnej
Wzory pism procesowych
756 stron, Format: 15.0x21.0cm, oprawa twarda
