Model Europy musi zostać przemyślany od nowa. Funkcjonował przez
pięćdziesiąt lat, a teraz się nie nadaje.
Nie dopiero teraz, ale teraz przede wszystkim. (...) Ta historycznie unikatowa
i jedyna w swoim rodzaju forma tworzenia wspólnoty państw i społeczeństw wymyka się
wszelkim obiegowym kategoriom i koncepcjom. Przykład Europy ukazuje nam szczególnie
dobitnie, jak nieostre i obce rzeczywistości z historycznego punktu widzenia stały się
nasze pojęcia polityczne i teoretyczne instrumentarium nauk społecznych. I jedne, i
drugie tkwią nadal w strukturze myślowej metodologicznego nacjonalizmu.
z przedmowy Autorów
Książka, niezależnie od tego, iż jest wysokiej rangi dziełem socjologicznym i
politologicznym, niesie czytelne przesłanie polityczne. Pokazuje sposób
przezwyciężania napięć w obrębie Unii Europejskiej na tle konfliktowych narodowych
interesów ekonomicznych, różnych doświadczeń historycznych europejskich
społeczeństw, a także na tle obaw mniejszych państw przed dominacją europejskich
mocarstw. Autorzy wskazują, jak polityka interdependencji - wzajemnego wiązania się
państw i społeczeństw - większość tych problemów przezwycięża. Ta polityczna
perswazyjność książki jest bardzo ważna dla debaty publicznej w Polsce.
prof. Jacek Raciborski, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego
Ważna książka, którą powinno przeczytać jak najwięcej obywateli, polityków,
dziennikarzy i naukowców. Powinna też dać impuls do badań nad podstawami nauk
społecznych.
Christine Landfried, Frankfurter Allgemeine Zeitung
Ulrich Beck - profesor socjologii na Uniwersytecie w Monachium i w
London School of Economics, urodził się w Słupsku w 1944 roku. W Monachium studiował
filozofię, socjologię, psychologię i nauki polityczne. Wykładał na uniwersytetach w
Muenster, Bambergu, Cardiff, Londynie. Od 1992 roku profesor i dyrektor Instytutu
Socjologii Uniwersytetu w Monachium. Wydaje czasopismo Soziale Welt oraz serię Edition
Zweite Moderne. Jest jednym z najbardziej znanych w świecie socjologów. Uczestnik
licznych debat publicznych. Nakładem Wydawnictwa Naukowego Scholar ukazały się w Polsce
jego książki: Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności (2004) oraz
Władza i przeciwwładza w epoce globalnej. Nowa ekonomia polityki światowej (2005).
Edgar Grande - profesor nauk politycznych na Uniwersytecie w Monachium,
wcześniej pracował w Instytucie Maxa Plancka w Kolonii oraz na Uniwersytecie Technicznym
w Monachium, zajmuje się problematyką zarządzania, pograniczem gospodarki i polityki;
urodził się w 1956 roku.
Spis treści:
Przedmowa pierwsza do wydania polskiego
Przedmowa druga do wydania polskiego
Przedmowa
Rozdział I. Wprowadzenie: europejskie niedomagania i dlaczego idea Europy
kosmopolitycznej mogłaby je przezwyciężyć
1. Pomyśleć Europę na nowo
2. Co znaczy "Europa kosmopolityczna"?
2.1. Co to jest Europa?
2.2. Co to jest kosmopolityzm?
2.3. Kosmopolityzm socjologiczny i polityczny: od narodowego do kosmopolitycznego punktu
widzenia w badaniach nad Europą
Zinstytucjonalizowany kosmopolityzm
Zdeformowany kosmopolityzm
Realizm kosmopolityczny
3. Europejskie iluzje
3.1. Samoułuda narodowa
3.2. Iluzja neoliberalna
3.3. Iluzja technokratyczna
3.4. Iluzja eurocentryczna
Rozdział II. Refleksywna modernizacja Europy
1. Od pierwszej do drugiej nowoczesności: europeizacja revisited - w perspektywie
teoretycznej refleksywnej modernizacji
2. Europa i refleksywna modernizacja państwa i społeczeństwa
3. Europa "zarówno, jak też"
4. Europeizacja jako reżim skutków ubocznych
5. Europeizacja jako reżim transformacji
6. Europeizacja jako reżim własnej dynamiki
Rozdział III. Imperium kosmopolityczne: państwowość i panowanie w procesie
europeizacji
1. Narodowa Europa "albo-albo" i jej ślepe uliczki
2. Państwo i imperium
2.1. Co oznacza "imperium"?
2.2. Imperium a państwo
2.3. Imperium i tworzenie porządku międzynarodowego .
2.4. Imperium i Empire: warianty tworzenia ładu imperialnego
2.5. Cechy Imperium Europejskiego
Pierwsza cecha: asymetryczny porządek panowania Druga cecha: otwarta, zmienna struktura
przestrzenna
Trzecia cecha: wielonarodowa struktura społeczna . Czwarta cecha: integracja przez prawo,
konsensus i współpracę
Piąta cecha: dobrobyt versus bezpieczeństwo
Szósta cecha: horyzontalna i wertykalna integracja instytucjonalna
Siódma cecha: władza sieci
Ósma cecha: suwerenność kosmopolityczna
Dziewiąta cecha: ambiwalencja ograniczoności i bezgraniczności
Dziesiąta cecha: kosmopolityzm emancypacyjny versus despotyczny
3. Imperium Europejskie i zniesienie państw narodowych
3.1. Funkcja państw narodowych w Imperium Europejskim
3.2. Sposób funkcjonowania Imperium Europejskiego
4. Suwerenność europejska jako gra o sumie dodatniej
4.1. Polityka wzajemnej zależności
4.2. Polityka złotych kajdanek: w sprawie refleksywnego własnego interesu państw
kosmopolitycznych
4.3. Kapitał zaufania: wiązanie Innych
5. Kosmopolityczna organizacja różnorodności: Imperium Europejskie i jego sprzeczności
Konstytucyjna tolerancja
Transnarodowa różnorodność
Transnarodowy inkrementalizm
Uporządkowany pluralizm
Refleksywny decyzjonizm
Wielorakie formy członkostwa
Rozdział IV. Przestrzeń społeczna Europa: w sprawie dynamiki społecznej
zmiennych granic
1. O ślepocie na Europę w socjologii: krytyka fiksacji na państwo w badaniach nad
Europą
2. Europeizacja horyzontalna: problemy, wskaźniki, rozwinięcia empiryczne
2.1. Język
2.2. Tożsamość
2.3. Oświata
Treści edukacji
Mobilność kształcenia
2.4. Gospodarka
Rynek pracy
Przedsiębiorczość
3. Kosmopolityczna teoria społeczna europeizacji w zamyśle eksperymentalnym
3.1. Postawienie problemu
3.2. Społeczeństwo europejskie jako współzależność
3.3. Społeczeństwo europejskie jako mobilność
Integracja europejska przez europejską ekspansję
Internalizacja konfliktów zewnętrznych
3.4. Społeczeństwo europejskie jako społeczeństwo cywilne
Rozdzielenie narodu i prawa obywatelskiego
Społeczeństwo cywilne od góry?
3.5. Społeczeństwo europejskie jako cywilizacja
3.6. Społeczeństwo europejskie jako pamięć
Rozdział V. Strategie kosmopolityzacji Europy
1. Kosmopolityzacja Europy jako metagra władzy
2. Strategie europeizacji
2.1. Strategie państwowe
Egoizm narodowy
Międzyrządowy minimalizm
Realizm kosmopolityczny
Idealizm kosmopolityczny
2.2. Strategie kapitału
Protekcjonizm narodowy
Protekcjonizm europejski
Neoliberalizm europejski
Globalny neoliberalizm
2.3. Strategie technokratyczne
3. Deformacje Europy kosmopolitycznej
3.1. Deformacja ekonomiczna
3.2. Deformacja nacjonalistyczna
3.3. Deformacja biurokratyczna
4. Strategie kosmopolityzacji Europy
4.1. Chytrość rozumu? - skutki uboczne - władza gospodarki światowej i jej granice
4.2. Kosmopolityzacja od dołu: rola ruchów społeczeństwa cywilnego
4.3.Kosmopolityzacja od zewnątrz: europeizacja i kosmopolityzm polityki światowej
4.4.Kosmopolityzacja od góry: instytucje ponadnarodowe i ruchy społeczeństwa cywilnego
5. Co czyni strategie kosmopolityzacji realistycznymi?
Po pierwsze: europeizacja jako gra o sumie dodatniej
Po drugie: problem percepcji bądź konwersji
Po trzecie: problematyka transformacji interesów
5.1. Szok ryzyka i jego strategiczne wykorzystywanie
5.2. Strategia pionierów
5.3. Strategia wartości
5.4. Szansę strategii europeizacji: przykład migracji i emerytur
Rozdział VI. Nierówność i uznanie: ogólnoeuropejskie konflikty społeczne i
ich dynamika polityczna
1. Krytyka metodologicznego nacjonalizmu socjologii nierówności i badań nad państwem
opiekuńczym
2. Ruchome granice, ruchome wzory nierówności?
3. Regiony europejskie jako wzory konfliktu europejskich nierówności
4. Mobilne "My" i mobilni "Inni"?
5. Uznanie dylematu nierówności: w sprawie przecinania się konfliktów nierówności z
konfliktami dotyczącymi uznania i różnicy
6. Jak może być solidarna, jak powinna być solidarna
Europa kosmopolityczna?
Rozdział VII. W sprawie dialektyki globalizacji i europeizacji: sprzeczności
zewnętrzne Europy kosmopolitycznej
1. Deficyt kosmopolityczny: krytyka spojrzenia eurocentrycznego w debacie o Europie
2. Światowe społeczeństwo ryzyka: zarys teorii
2.1. Ogólne teorematy
Globalne formy ryzyka jako konstrukcja społeczna
Globalne ryzyko jako refleksywna globalność
Wojna bez wojny
Wytwarzana niepewność
Niepewność uprawomocnia percepcję
Nieostre linie konfliktu
Polityka upoważnienia
Narodowe i międzynarodowe systemy reguł zawodzą
Nowa polityka niepewności
Polityka konstrukcji ryzyka oraz polityka minimalizacji ryzyka
Skutki uboczne skutków ubocznych: paradoksy ryzyka
Konsekwencje dla nauk społecznych
2.2.Rzeczywistość i nierzeczywistość globalnego ryzyka jako produkt postrzeżeń
kulturowych
2.3.Rozbieżne logiki globalnego ryzyka: w sprawie rozróżnienia między ryzykiem
ekonomicznym, ekologicznym i terrorystycznym
2.4. Europejska publiczność i społeczeństwo cywilne mogą być rozumiane i rozwijane
jako odpowiedź na światowe społeczeństwo ryzyka
2.5. Światowe społeczeństwo ryzyka, Imperium
Europejskie i sprzeczności preaktywnej polityki bezpieczeństwa
3. Wojna w Iraku i jej nauki dla realizmu kosmopolitycznego
4. Jaki wkład może wnieść kosmopolityzm europejski do kosmopolityzmu globalnego?
Rozdział VIII. Kosmopolityczne wizje Europy
1. Trzy scenariusze przyszłości Europy
Scenariusz rozpadu
Scenariusz stagnacji
Scenariusz kosmopolityzacji
2. Refleksywny konstytucjonalizm: konstytucja i społeczeństwo obywatelskie w Europie
3. Demokracja kosmopolityczna: możliwości legitymizacji
Imperium Europejskiego
Strategie interwencji
Strategie inkluzji
Strategie uznania odmienności
Strategie kontroli
4. Zasada kosmopolitycznej integracji Europy
4.1. Integracja wewnętrzna: zasada zróżnicowanej integracji
4.2. Integracja zewnętrzna: w sprawie dialektyki zróżnicowania i ekspansji
5. Siła i słabość w światowym społeczeństwie ryzyka - kosmopolityczny realizm
Europy w nowym porządku świata
6. W interesie europejskim: co oznacza interes kosmopolityczny i kosmopolityczna
odpowiedzialność Europy?
7. Dylematy Europy kosmopolitycznej
Dylemat uniwersalistyczny
Dylemat integracji
Dylemat niepewności
Dylemat granic
Dylemat pokoju
Poza arogancją i samozaprzeczeniem: kultura podzielanej ambiwalencji
Literatura
450 stron, A5, miękka oprawa
