Najbardziej uderzającą właściwością obiektów badań nauk
społecznych – ludzi, organizacji, społeczeństw – jest ich złożoność. Ludzki
umysł uważany jest za zjawisko najbardziej złożone spośród tych, które znamy.
Większą złożoność można przypisać tylko zbiorowi wzajemnie oddziałujących na
siebie umysłów, czyli grupie społecznej i społeczeństwu.
Nowe odkrycia w naukach przyrodniczych w ostatnim ćwierćwieczu zasadniczo
zmieniły nasze rozumienie układów złożonych i dały nam narzędzia do ich badania
oraz opisu. Paradygmat badawczy układów złożonych powstał na styku matematyki,
informatyki i fizyki, lecz opiera się na przekonaniu, że istnieje analogia między
cząstkami, atomami, molekułami, żywymi komórkami, mózgami, organizmami, ludźmi, a
nawet całymi ekosystemami i społeczeństwami. Jest zatem jedna Nauka i podobne, ścisłe
metody badawcze można stosować nie tylko w naukach przyrodniczych, lecz także
humanistycznych, jak psychologia, socjologia, ekonomia, czy też językoznawstwo, a nawet
szeroko rozumiane nauki o kulturze.
Redaktorzy
Oryginalnym aspektem omawianej monografii jest to, że ukazuje ona zastosowania teorii
złożoności do nauk społecznych, a nie nauk przyrodniczych, na których gruncie
powstała. Tematy poruszane przez autorów grupują się wokół czterech głównych
obszarów:
– umysłu człowieka;
– koordynacji zachowań społecznych zarówno w relacjach face to face, jak i w
złożonych zespołach zadaniowych;
– reguł rządzących funkcjonowaniem ludzi w bliskich związkach (miłość,
przyjaźń, związki partnerskie);
– rozwoju i sposobu działania wielkich ekosystemów psychospołecznych, takich jak
internet czy system kulturowy.
Tę nowatorską pracę można z pewnością polecić studentom i specjalistom z dziedziny
psychologii, socjologii, filozofii, zarządzania, nauk o kulturze, a także wszystkim,
którzy interesują się zastosowaniem osiągnięć nauk przyrodniczych i informatycznych
w naukach społecznych. Być może książka ta pobudzi w Polsce zainteresowanie
fascynującym obszarem badań interdyscyplinarnych nad systemami złożonymi.
prof. dr hab. Mirosław Kofta
W tomie publikują:
Beata Manc-Bogdańska, Wojciech Borkowski, Łukasz Jochemczyk, Jarosław Kania,
Krzysztof Krejtz, Wojciech Kulesza, Andrzej Nowak, Małgorzata Półtorak, Kamil Rakocy,
Jan M. Zając, Michał Ziembowicz.
Spis treści:
Andrzej Nowak
Wstęp. Układy złożone w naukach społecznych
Bibliografia
Krzysztof Krejtz
1. Model Ja w świetle dynamicznej psychologii społecznej
1.1. Wprowadzenie
1.2. Podstawowe pojęcia
1.3. Zmienność samooceny w strumieniu samoświadomości
1.4. Model Ja w ramach dynamicznej psychologii społecznej
1.5. Dynamika samoświadomości a struktura Ja
1.6. Atraktory samooceny
1.7. Wzory dynamiki samoświadomości: metafora energetyczna
1.8. Samoocena jako własności atraktora samoświadomości
1.9. Badania w ramach modelu Ja w dynamicznej psychologii społecznej
1.10. Podsumowanie
Bibliografia
Łukasz Jochemczyk, Michał Ziembowicz
2. Sieci wiedzy. Perspektywa dynamiczna
2.1. Wprowadzenie
2.2. Sieci semantyczne jako model reprezentacji rzeczywistości
2.2.1. Hierarchiczny model pamięci skojarzeniowej Collinsa i Quilliana
2.2.2. Model rozprzestrzeniającej się aktywacji Collinsa i Loftus
2.2.3. Sieć ograniczonej satysfakcji Kundy i Thagarda
2.3. Metoda
2.3.1. Zmienna niezależna i zmienne zależne
2.4. Wyniki
2.5. Dyskusja
Bibliografia
Wojciech Kulesza
3. Physarum polycephalum burzący Millenium Bridge
3.1. Wprowadzenie
3.2. Spontaniczny porządek - koordynacja
3.3. Świetlik inteligentniejszy od człowieka?
3.4. Koordynacja Homo sapiens
3.4.1. Koordynacja w parach
3.4.2. Koordynacja większych grup
3.4.3. Koordynacja tłumu
3.5. Wyniki badań eksperymentalnych - rola koordynacji w relacjach społecznych
3.6. Podsumowanie
Bibliografia
Beata Manc-Bogdańska
4. Koordynacja w zespołach zadaniowych
4.1. Wprowadzenie
4.1.1. Koordynacja jako fenomen rzeczywistości społecznej
4.1.2. Koordynacja a funkcjonowanie grup zadaniowych
4.1.3. Koordynacja jako zjawisko emergentne
4.1.4. Koordynacja jako zjawisko dynamiczne
4.2. Psychologia dynamiczna - model koordynacji Nowaka i Vallachera w bliskich związkach
4.2.1. Koordynacja zachowania
4.2.2. Koordynacja parametrów kontroli
4.2.3. Modelowanie koordynacji z zastosowaniem symulacji komputerowych
4.3. Badanie grup zadaniowych obsługi naziemnej
4.3.1. Rola wybranych grup zadaniowych w kontekście obsługi naziemnej
4.3.2. Co sprawia, że wszyscy pracownicy obsługi pasażerskiej zachowują się w
jednakowy sposób?
4.3.3. Co sprawia, że pracownicy obsługi naziemnej działają skutecznie w każdej
sytuacji?
4.3.4. Co sprawia, że sygnały koordynacji w zespołach są prawie niewidoczne?
4.3.5. Co sprawia, że agenci odprawy pasażerskiej są w stanie przygotować setki
pojawiających się pasażerów do punktualnego odlotu?
4.3.6. Weryfikacja empiryczna wybranej zależności z symulacji
4.4. Wnioski końcowe
Bibliografia
Małgorzata Półtorak
5. Dynamiczne modele funkcjonowania bliskich związków
5.1. Wprowadzenie do modelowania dynamicznego
5.2. Przykłady wybranych modeli
5.2.1. Model Gottmana i Levensona
5.2.2. Model koordynacji w bliskich związkach Nowaka i Vallachera
5.2.3. Model Półtorak
5.3. Podsumowanie
Bibliografia
Jarosław Kania
6. Jak zdobyć i utrzymać partnera. Symulacyjna analiza bliskich związków
6.1. Wprowadzenie
6.2. Synchronizacja w bliskich związkach
6.3. Model bliskich związków - założenia
6.3.1. Równanie logistyczne jako model zachowania jednostki
6.3.2. Oryginalny model Nowaka i Vallachera
6.3.3. Model z nierównomiernym zaangażowaniem obu partnerów
6.3.4. Miara synchronizacji
6.3.5. Prezentacja wyników
6.4. Analiza wyników
6.4.1. Założenia
6.4.2. Obserwacje
6.5. Wnioski i hipotezy
6.6. Podsumowanie
Bibliografia
Wojciech Borkowski, Andrzej Nowak
7. Wpływ społeczny jako model rozprzestrzeniania się memów
7.1. Wprowadzenie
7.2. Czym jest mem?
7.3. Gen i mem jako replikatory
7.4. Rozprzestrzenianie się memów - załamanie analogii
7.5. Jak rozprzestrzeniają się memy
7.5.1. Model epidemiczny
7.5.2. Konkurencja w świecie memów
7.6. Model wpływu społecznego Nowaka i Łatane
7.6.1. Dokładny algorytm zmiany stanu agenta
7.6.2. Najprostsza symulacja
7.6.3. Zanikanie mniejszości
7.6.4. Jak powstrzymać unifikację?
7.6.5. Wpływ odległej komunikacji i uczciwych mediów
7.7. Wiele postaw
7.8. Na zakończenie
Bibliografia
Jan M. Zając, Kamil Rakocy, Andrzej Nowak
8. Nierówności w sieci. Zróżnicowanie pozycji węzłów na przykładzie sieci
linków między blogami
8.1. Sieci społeczne
8.1.1. Dlaczego analiza sieciowa?
8.2. Rozkłady stopnia węzłów
8.2.1. Skośne rozkłady
8.2.2. Sieci bezskalowe i modele ich wzrostu
8.3. Błogi i blogosfera
8.3.1. Analizowane dane
8.3.2. Wyniki
8.3.3. Dyskusja nad wynikami
Bibliografia
Wojciech Borkowski, Andrzej Nowak
9. Minimalistyczny model samoorganizacji ekosystemów a zróżnicowanie kulturowe
zachowań społecznych
9.1. Wstęp
9.2. Podstawa teoretyczna modelu
9.3. Opis modelu
9.3.1. Struktury danych i algorytm
9.3.2. Stan początkowy i zakresy badanych parametrów kontroli
9.3.3. Wybór wartości pozostałych parametrów globalnych .
9.3.4. Funkcja przepływu energii i funkcja kosztów potomka
9.4. Eksploracja modelu
9.4.1. Procedura badawcza
9.4.2. Dynamika
9.5. Właściwości stanów równowagi
9.6. Biologiczna dyskusja wyników
9.7. Interpretacja społeczna wyników
Bibliografia
Indeks rzeczowy
Noty o Autorach
283 strony, B5, oprawa miękka