|
ŹRÓDŁA NATURA I FUNKCJE EMOCJI STUDIUM TEORII IMPULSJI LEONA PETRAŻYCKIEGO
DĄBROWSKI A. wydawnictwo: WYD UW, 2019, wydanie Icena netto: 42.55 Twoja cena 40,42 zł + 5% vat - dodaj do koszyka Źródła,
natura i funkcje emocji
Studium teorii impulsji
Leona Petrażyckiego
Celem
rozprawy jest analiza i ocena koncepcji emocji Leona Petrażyckiego,
jednego z najwybitniejszych polskich naukowców przełomu XIX
i XX wieku. Refleksja nad emocjami była mu potrzebna do wytłumaczenia
natury prawa. Jego ambicje były jednak większe – chciał
wyjaśnić emocje w ogóle, czemu miało służyć naukowe
opracowanie psychologicznej teorii tych zjawisk.
Projekt Petrażyckiego
został w prezentowanej książce ujęty w szerszej perspektywie
– historyczno-filozoficznej i psychologicznej, jak
również w kontekście teorii prawa.
W rozdziale pierwszym autor omawia wybrane poglądy na temat emocji w
historii filozofii. Rozdział ten stanowi niezbędne tło dalszych
rozważań i dostarcza odpowiedniego materiału do oceny projektu
Petrażyckiego.
W
rozdziale drugim badacz przedstawia motywacje badawcze Petrażyckiego i
jego założenia metodologiczne, które zawierają uniwersalne
postulaty odnoszące się do wszystkich nauk. Dotyczą one poprawnego
tworzenia pojęć, twierdzeń i teorii naukowych. Ta część obejmuje też
odpowiednie metody badania zjawisk psychicznych, w tym emocji.
W
rozdziale trzecim Autor analizuje różne propozycje
klasyfikacji zjawisk psychicznych, krytyczne uwagi Petrażyckiego
odnośnie do tych podziałów oraz jego własną propozycję
klasyfikacji. Dzieli on wszystkie zjawiska psychiczne na dwie
główne klasy: 1) zjawiska dwustronne, bierno-czynne, do
których należą impulsje/emocje, oraz 2) zjawiska
jednostronne; te ostatnie dzielą się na dodatkowe podklasy: a)
jednostronnie bierne (przeżycia poznawcze i przeżycia uczuciowe) oraz
b) jednostronnie czynne (przeżycia woli).
W
rozdziale czwartym Dąbrowski osadza teorię Petrażyckiego we
współczesnej psychologii emocji, a częściowo też
neuropsychologii. Zdaniem badacza emocje pełnią ważną funkcję
ewolucyjną – przystosowują organizm do warunków
życia. Stanowią też pierwotną podstawę rozwoju psychiki. Emocje
wpływają na przebieg procesów neurofizjologicznych i
różne formy myślenia. Najbardziej specyficzną cechą tak
rozumianych emocji jest jednak motywacja – emocje motywują do
działania.
W
ostatnim rozdziale – piątym – autor ukazuje związek
między emocjami i prawem. Według Petrażyckiego źródłem prawa
i moralności jest psychika człowieka. Wśród norm etycznych
wyróżnił Petrażycki normy moralne i normy prawne. Te
pierwsze mają charakter zobowiązujący, podczas gdy normy prawne
– charakter zobowiązujący i uprawniający
(imperatywno-atrybutywny).
Wstęp
7
1. Kategoria
emocji w historii filozofii
15
Starożytność
. 17
Średniowiecze
. 24
Nowożytność
31
Wiek
XIX
50
2. Petrażyckiego
uzasadnienie potrzeby badań w zakresie psychologii emocji oraz kwestie
metodologiczne
63
Tworzenie pojęć klasowych i teorii
adekwatnych
. 70
Metody badań zjawisk
psychicznych
78
Kilka uwag o dalszym rozwoju metod w psychologii
emocji . 86
3. Klasyfikacje
zjawisk psychicznych
92
Klasyfikacje zjawisk psychicznych w
dziejach
93
Petrażyckiego rekonstrukcja i krytyka klasyfikacji
poznanie–uczucia–wola
100
Poznanie
101
Uczucia
. 105
Wola
. 110
Petrażyckiego klasyfikacja zjawisk
psychicznych
. 117
Kilka uwag w sprawie klasyfikacji Petrażyckiego i klasyfikowania
zjawisk psychicznych w
ogóle
. 121
4.
Impulsje i ich
oddziaływanie
. 129
Rodzaje
impulsji
. 130
Głód-apetyt jako paradygmatyczny przykład
impulsji
. 133
Motywacyjny charakter
impulsji
139
Impulsje a
myślenie
140
Zjawisko emocjonalnego
zarażania
. 142
Dyskusja: impulsje w kontekście współczesnych
rozwiązań 144
Doznawczo-popędowy charakter
emocji
. 151
Emocja jako podstawowa forma
motywacji
161
Emocje w perspektywie
ewolucyjnej
169
Ewolucja układu nerwowego a
emocje
. 172
Działanie emocji w systemie
umysł–mózg–ciało
180
Prymat emocji wobec
poznania
. 192
Wpływ emocji na procesy
poznawcze
206
5.
Charakterystyka przeżyć etycznych oraz norm moralnych i
prawnych
210
Klasyfikacja mechanizmów
motywacyjnych
210
Struktura przeżycia
emocjonalnego
. 213
Obowiązki oraz normy moralne i
prawne
. 217
Motywacyjno-wychowawczy charakter
norm
. 222
Dyskusja wokół Petrażyckiego koncepcji moralności i
prawa 225
Zakończenie
. 236
Bibliografia
243
Summary
264
Indeks
osobowy
. 267
272
strony, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka
Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy pocztą e-mail lub telefonicznie, czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub
anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.
|