|
KRYZYS NAUK EUROPEJSKICH A TRANSCENDENTALNA FENOMENOLOGIA WPROWADZENIE DO FENOMENOLOGICZNEJ FILOZOFII
HUSSERL E. wydawnictwo: PWN, 2024, wydanie Icena netto: 124.70 Twoja cena 118,47 zł + 5% vat - dodaj do koszyka Kryzys nauk europejskich a transcendentalna fenomenologia
Wprowadzenie do fenomenologicznej filozofii
Kryzys nauk europejskich a
transcendentalna fenomenologia to ostatnie duże dzieło Husserla,
które może być traktowane jako rodzaj „ostatniego
słowa” filozofa.
Sposób, w jaki Husserl prezentuje w nim swoją filozoficzną
wizję, różni się nieco do tego, co możemy znaleźć w jego
wcześniejszych pracach. Znajdujemy tu chociażby dużo większą świadomość
faktu, iż transcendentalna fenomenologia Husserla integralnie
przynależy do tradycji filozoficznej zwanej idealizmem niemieckim, zaś
sposób wykładu, który stosuje, odbiega miejscami
od suchego stylu jego wcześniejszych książek – Husserl
posługuje się tu metaforami i grami słownymi charakterystycznymi raczej
dla pism Heideggera. Jeśli chodzi o filozoficzną zawartość książki, to
Husserl zaczyna od próby wyjaśnienia konstytucji naukowego
obrazu świata, charakterystycznego dla „nowoczesnego
europejskiego człowieczeństwa”, dochodzi zaś ostatecznie do
skomplikowanych analiz genezy i wewnętrznej logiki zwrotu
transcendentalnego, w szczególności zaś właściwego
charakteru i roli redukcji fenomenologicznej. Centralną rolę w tych
analizach pełni pojęcie świata życia codziennego (Lebenswelt),
które stało się niezwykle inspirujące dla prądów
fenomenologicznych rozwijanych po drugiej wojnie światowej.
Wstęp
XIII
Wprowadzenie
tłumacza
XLI
I KRYZYS NAUK JAKO WYRAZ
RADYKALNEGO KRYZYSU ŻYCIOWEGO EUROPEJSKIEGO CZŁOWIECZEŃSTWA
§ 1 Czy w obliczu ciągłych sukcesów nauk
mamy rzeczywiście do czynienia z ich
kryzysem?
. 3
§ 2 Pozytywistyczna redukcja idei nauki do czystej
nauki o faktach. „Kryzys” nauki jako utrata jej
znaczenia dla
życia
5
§ 3 Ufundowanie autonomii człowieczeństwa
europejskiego na nowej koncepcji idei filozofii w
renesansie 7
§ 4 Porażka początkowo udanej nowej nauki i
niewyjaśniony motyw tej
porażki
. 11
§ 5 Ideał uniwersalnej filozofii i proces jego
wewnętrznego
rozkładu
. 13
§ 6 Historia filozofii nowożytnej jako walka o sens
człowieka 17
§ 7 Plan badań tej
pracy
20
II WYJAŚNIENIE
ŹRÓDŁA NOWOŻYTNEGO PRZECIWSTAWIENIA FIZYKALISTYCZNEGO
OBIEKTYWIZMU I TRANSCENDENTALNEGO SUBIEKTYWIZMU
§ 8 Źródło nowej idei uniwersalności
nauki w przekształceniu
matematyki
. 25
§ 9 Galileusza matematyzacja
przyrody
. 28
a) „Czysta
geometria”
29
b) Podstawowa myśl Galileuszowej fizyki: przyroda jako
uniwersum
matematyczne
34
c) Problem matematyzowalności
„wypełnień”
40
d) Motywacja Galileuszowej koncepcji
przyrody 44
e) Charakter wykazywania fundamentalnej hipotezy nauk
przyrodniczych
. 49
f) Problem sensu „formuł” nauk
przyrodniczych . 51
g) Opróżnienie z sensu matematycznej nauki
przyrodniczej poprzez
„stechnicyzowanie”
. 54
h) Świat życia codziennego (Lebenswelt) jako zapomniany
fundament sensu nauk
przyrodniczych
57
i) Fatalne w skutkach nieporozumienia jako następstwa
niejasności co do sensu
matematyzacji
63
k) Fundamentalne znaczenie problemu źródła
matematycznej nauki
przyrodniczej
66
l) Metodyczna charakterystyka naszej
wykładni 67
§ 10 Źródło dualizmu w panującej
wzorcowości nauk przyrodniczych. Racjonalność świata „more
geometrico” 70
§ 11 Dualizm jako powód nieuchwytności
problemów rozumu, jako założenie specjalizacji nauk, jako
podstawa naturalistycznej
psychologii
. 72
§ 12 Całościowa charakterystyka nowożytnego
fizykalistycznego
racjonalizmu
76
§ 13 Pierwsze trudności fizykalistycznego
naturalizmu w psychologii: nieuchwytność wytwórczej
(leistender)
subiektywności
79
§ 14 Wstępna charakterystyka obiektywizmu i
transcendentalizmu. Walka tych dwu idei jako sens nowożytnej historii
ducha
. 81
§ 15 Refleksja na temat metody naszego sposobu
historycznych
rozważań
83
§ 16 Kartezjusz jako praustanawiający
zarówno nowożytnej idei obiektywistycznego racjonalizmu, jak
i rozsadzającego ją transcendentalnego
motywu
. 87
§ 17 Wycofanie się Kartezjusza do „ego
cogito”. Wykładnia sensu kartezjańskiej
epoché
. 89
§ 18 Autodezinterpretacja Kartezjusza:
psychologistyczne zafałszowanie czystego ego uzyskanego dzięki
epoché . 94
§ 19 Priorytetowe zainteresowanie Kartezjusza
obiektywizmem jako powód jego
autodezinterpretacji
. 97
§ 20 „Intencjonalność” u
Kartezjusza
. 99
§ 21 Kartezjusz jako punkt wyjścia dla obu linii
rozwojowych: racjonalizmu oraz
empiryzmu
100
§ 22 Naturalistyczno-teoriopoznawcza psychologia
Locke’a . 101
§ 23 Berkeley. Psychologia Davida Hume’a
jako fikcjonalistyczna teoria poznania:
„bankructwo” filozofii i
nauki . 104
§ 24 Autentyczny filozoficzny motyw zachwiania
obiektywizmu ukryty w niedorzeczności Hume’owskiego
sceptycyzmu . 107
§ 25 „Transcendentalny” motyw w
racjonalizmie: Koncepcja filozofii transcendentalnej
Kanta . 110
§ 26 Wstępne omówienie prowadzącego nas
pojęcia tego, co
„transcendentalne”
118
§ 27 Filozofia Kanta i jego następców w
perspektywie naszego przewodniego pojęcia tego, co
„transcendentalne”. Zadanie postawy
krytycznej
. 120
III WYJAŚNIENIE PROBLEMU
TRANSCENDENTALNEGO ORAZ ODNIESIONA DO TEGO FUNKCJA PSYCHOLOGII
A. Droga do fenomenologii transcendentalnej poprzez pytanie o dany z
góry świat życia codziennego
§ 28 Niewypowiedziane
„założenie” Kanta: obowiązujący jako oczywisty
otaczający świat życia codziennego . 125
§ 29 Świat życia codziennego da się odsłonić jako
królestwo subiektywnych fenomenów,
które pozostają „anonimowe” 135
§ 30 Brak metody naocznie-wykazującej jako
powód mitycznych konstrukcji
Kanta
138
§ 31 Kant i niewystarczalność ówczesnej
psychologii. Nieprzejrzystość odróżnienia pomiędzy
transcendentalną subiektywnością a
duszą
141
§ 32 Możliwość ukrytej prawdy w filozofii
transcendentalnej Kanta: problem „nowego wymiaru”.
Antagonizm pomiędzy „życiem powierzchniowym” a
„życiem głębokim” 144
§ 33 Problem „świata życia
codziennego” jako problem częściowy w ogólnym
problemie obiektywnej nauki . 148
§ 34 Ekspozycja problemu nauki o świecie życia
codziennego . 151
a) Różnica pomiędzy nauką obiektywną a nauką w
ogóle 151
b) Użycie subiektywno-relatywnych doświadczeń dla nauk
obiektywnych oraz nauka o
nich
. 153
c) Czy to, co subiektywno-relatywne, jest przedmiotem
psychologii?
154
d) Świat życia codziennego jako uniwersum zasadniczej
możliwości unaocznienia –
„obiektywnie-prawdziwy” świat jako zasadniczo
nienaoczna,
„logiczna” podbudowa
155
e) Obiektywne nauki jako twory subiektywne pewnej
szczególnej teoretyczno-logicznej praktyki, należącej jako
taka do pełnej konkretności świata życia
codziennego
. 157
f) Problem świata życia codziennego nie jako problem lokalny,
lecz raczej jako uniwersalny problem
filozoficzny
160
§ 35 Analityka transcendentalnej epoché.
Pierwszy [krok]: epoché od obiektywnej
nauki
165
§ 36 W jaki sposób po przeprowadzeniu
epoché, która wyłącza nauki obiektywne, świat
życia codziennego może stać się tematem nauki? Zasadnicze
odróżnienie pomiędzy obiektywno-logicznym apriori oraz
apriori świata życia
codziennego
168
§ 37 Formalnie najogólniejsze struktury
świata życia codziennego: rzecz i świat z jednej strony, z drugiej
świadomość rzeczy . 173
§ 38 Dwa możliwe zasadnicze sposoby tematyzowania świata życia
codziennego: naiwnie-naturalne nastawienie wprost oraz idea
konsekwentnie refleksyjnego nastawienia na [owo] jak subiektywnego
sposobu dania świata życia codziennego oraz jego
obiektów
. 175
§ 39 Swoistość transcendentalnej epoché
jako totalnej przemiany naturalnego nastawienia
życiowego
. 181
§ 40 Trudności [dotyczące] autentycznego sensu
dokonania totalnej epoché. Pokusa, aby dezinterpretować ją
jako dokonujące się krok po kroku powstrzymanie się od wszelkich
pojedynczych
obowiązywań
182
§ 41 Autentyczna transcendentalna epoché
umożliwia „transcendentalną redukcję” –
odkrycie i zbadanie transcendentalnej korelacji świata i świadomości
świata . 185
§ 42 Zadanie konkretnego szkicu dróg
faktycznego przeprowadzenia redukcji
transcendentalnej .
187
§ 43 Charakterystyka nowej drogi do redukcji w
odróżnieniu od „drogi
kartezjańskiej”
189
§ 44 Świat życia codziennego jako temat
teoretycznego zainteresowania, które określone jest przez
uniwersalną epoché w stosunku do rzeczywistości rzeczy
świata życia
codziennego
. 191
§ 45 Początki konkretnej interpretacji danych
naoczności zmysłowej wziętej czysto jako
taka
. 193
§ 46 Uniwersalne apriori
korelacji
196
§ 47 Wskazanie na dalsze kierunki badań: subiektywne
fenomeny podstawowe kinestezy, zmian obowiązywania, świadomości
horyzontalnej oraz uwspólnotowienia
doświadczenia
199
§ 48 Wszelki byt, każdego sensu i każdego regionu,
jako indeks pewnego subiektywnego systemu
korelatywnego 204
§ 49 Prowizoryczne pojęcie konstytucji
transcendentalnej jako „źródłowego tworzenia
sensu”. Ograniczony do przykładów charakter
dokonanych dotychczas analiz. Wskazanie na dalsze horyzonty naszej
wykładni 207
§ 50 Pierwsze uporządkowanie wszystkich
problemów roboczych pod hasłem: ego – cogito
–
cogitatum
. 211
§ 51 Zadanie „ontologii świata życia
codziennego”
214
§ 52 Pojawienie się paradoksalnych niezrozumiałości.
Konieczność nowego radykalnego
namysłu 217
§ 53 Paradoks subiektywności ludzkiej: bycie
podmiote dla świata, a zarazem bycie obiektem w
świecie . 223
§ 54 Rozwiązania
paradoksu
228
a) My, jako ludzie, i my, jako ostatecznie
funkcjonująco-dokonujące
podmioty
. 228
b) Ja jako pra-ja (Ur-Ich) konstytuuję mój
horyzont transcendentalnych innych jako
współ-podmiotów w [ramach] transcendentalnej
intersubiektywności konstytuującej
świat
. 230
§ 55 Zasadnicza korekta naszego pierwszego dokonania
epoché poprzez jej redukcję do absolutnie jedynego,
ostatecznie funkcjonującego
ego
. 234
B. Droga do fenomenologicznej filozofii transcendentalnej wychodząca od
psychologii
§ 56 Charakterystyka rozwoju filozoficznego po
Kancie z punktu widzenia walki pomiędzy fizykalistycznym obiektywizmem
oraz pojawiającym się wciąż na nowo „motywem
transcendentalnym”
239
§ 57 Fatalne w skutkach rozdzielenie filozofii
transcendentalnej i
psychologii
247
§ 58 Związek i różnica pomiędzy
psychologią a filozofią transcendentalną. Psychologia jako pole
decyzji 255
§ 59 Analiza przestawienia z nastawienia
psychologicznego w transcendentalne. Psychologia
„przed” i „po”
fenomenologicznej redukcji. (Problem
„wpływania”) 261
§ 60 Powód porażki psychologii: założenia
dualistyczne oraz
fizykalistyczne
. 264
§ 61 Psychologia w napięciu pomiędzy
(obiektywistyczno-filozoficzną) ideą nauki a postępowaniem
empirystycznym: niemożliwość pogodzenia obu tych kierunków
badań psychologicznych (psychofizycznych oraz „Psychologii
na podstawie doświadczenia
wewnętrznego”)
267
§ 62 Wstępne omówienie niedorzeczności
zasadniczego zrównania dusz i ciał jako realności: wskazanie
na zasadniczą różnicę czasowości, przyczynowości,
indywiduacji w przypadku rzeczy przyrody oraz duszy
269
§ 63 Problematyczność pojęcia
„doświadczenia zewnętrznego” i
„wewnętrznego”. Dlaczego doświadczenie cielesnych
rzeczy świata życia codziennego, jako doświadczenie czegoś
„czysto subiektywnego”, nie należy dotąd do tematu
psychologii?
274
§ 64 Kartezjański dualizm jako powód tego
paralelizmu. – W schemacie [dzielącym] nauki [na] opisowe i
wyjaśniające uprawniony jest tylko [jego] najogólniejszy
formalny
[aspekt]
276
§ 65 Sprawdzian uprawnienia empirycznie
ugruntowanego dualizmu poprzez wżycie się w faktyczne postępowanie
psychologa i
fizjologa
. 281
§ 66 Świat wspólnego doświadczenia, jego
regionalna typika i możliwe w niej uniwersalne abstrakcje:
„przyroda” jako korelat uniwersalnej abstrakcji,
problem „abstrakcji
uzupełniającej”
284
§ 67 Dualizm ugruntowanych w doświadczeniu
abstrakcji. Historyczny wpływ podejścia empirystycznego (od Hobbesa do
Wundta). Krytyka empiryzmu danych . 288
§ 68 Zadanie czystej wykładni świadomości jako
takiej: uniwersalna problematyka intencjonalności. (Brentana
próba reformy
psychologii)
292
§ 69 Psychologiczna metoda podstawowa
„fenomenologiczno-psychologicznej redukcji”.
(Pierwsza charakterystyka: 1. intencjonalne odniesienie oraz
epoché, 2. poziomy
psychologii opisowej, 3. ustanowienie „niezainteresowanego
obserwatora”)
295
§ 70 Trudności „psychologicznej
abstrakcji”. (Paradoks „przedmiotu
intencjonalnego”, intencjonalny pra-fenomen
„sensu”)
302
§ 71 Niebezpieczeństwo dezinterpretacji
„uniwersalności” fenomenologiczno-psychologicznej
epoché. Rozstrzygające znaczenie prawidłowego
zrozumienia
. 306
§ 72 Stosunek transcendentalnej psychologii do
transcendentalnej fenomenologii jako autentyczny dostęp do czystego
samopoznania. Ostateczne usunięcie obiektywistycznego ideału w nauce o
duszy
. 322
§ 73 [Słowo końcowe:] Filozofia jako autorefleksja
człowieczeństwa, samourzeczywistnienie
rozumu
332
Indeks
nazwisk
341
360 stron, Format:
12.3x18.7cm, oprawa miękka
Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy pocztą e-mail lub telefonicznie, czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub
anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.
|