Publikacja ma na celu ukazanie wpływu zmian w ustawie o jednostkach samorządu
terytorialnego na możliwości finansowania zadań realizowanych przez samorządy z punktu
widzenia kategorii określonej jako własny potencjał dochodowy oraz kategorii z niego
się wywodzących (nadwyżka bieżąca, stabilne dochody bieżące, własny potencjał
inwestycyjny pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia). Własny potencjał dochodowy
rozumiany jest jako suma wpływów gmin i miast na prawach powiatu z tytułu udziałów w
podatku dochodowym od osób fizycznych, podatku dochodowym od osób prawnych, podatku od
nieruchomości, podatku od czynności cywilnoprawnych, podatku od środków
transportowych, podatku od spadków i darowizn oraz podatku leśnego i podatku rolnego.
Badania przeprowadzone w książce skoncentrowane są na ocenie wpływu zmian w ustawie
o jednostkach samorządu terytorialnego oraz zdolności do finansowania zadań
samorządowych traktowanych w sposób kompleksowy. Nie analizowano szczegółowo struktury
zadań j.s.t. Szczególną uwagę zwrócono natomiast na rolę własnego potencjału
dochodowego w finansowaniu zadań oświatowo-wychowawczych, jako zadania bardzo istotnego
dla j.s.t. z punktu widzenia rozwoju społeczno-gospodarczego oraz skali wydatków
przeznaczonych na oświatę.
Badania poprzedzono przeglądem podstawowych zmian, jakie wprowadzono w życie w
ustawie o dochodach j.s.t., koncentrując się zasadniczo na kwestii zwiększenia
udziałów j.s.t. w podatkach centralnych oraz subwencjonowania j.s.t.
W pracy zaprezentowano dodatkowo zadania realizowane przez j.s.t. na tle zadań
realizowanych z budżetu państwa. W ten sposób wskazano, które z zadań publicznych
stanowią największy udział w strukturze zadań budżetu państwa i j.s.t. oraz jak
zmieniał się zakres finansowania poszczególnych zadań między budżetem państwa a
budżetami j.s.t. Autorzy koncentrują się wyłącznie na środkach pochodzących z
budżetu państwa, budżetów j.s.t. oraz Narodowego Funduszu Zdrowia pomijając środki
funduszy celowych, agencji rządowych i pozostałych instytucji sektora finansów
publicznych.
Na zakończenie przedstawiono propozycje zmian w ustawie o finansach publicznych, z
punktu widzenia skutków ich implementacji na budżety j.s.t. - w zakresie norm
ostrożnościowych w zakresie zaciągania długu lokalnego oraz konsolidacji finansów
publicznych.
Źródłem analiz przeprowadzanych w pracy były materiały źródłowe Ministerstwa
Finansów dotyczące wykonania budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu
terytorialnego, a także informacje publikowane przez Regionalną Izbę Obrachunkową w
Szczecinie.
Spis treści:
Wprowadzenie
Rozdział 1.
Analiza wypełniania zadań publicznych na tle wydatków
budżetu państwa i budżetów samorządowych
Rozdział 2.
Rola samorządu terytorialnego w decentralizacji zadań
publicznych
2.1. Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce
2.2. Decentralizacja zadań publicznych a samorząd terytorialny
2.3. Struktura zadań publicznych w Polsce na tle procesów decentralizacyjnych
Rozdział 3.
Zmiany w systemie finansowania gmin i powiatów na tle ustawy
z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
Wstęp
3.1 Dochody własne gmin i powiatów
3.2 Subwencja ogólna dla gmin i powiatów
3.3 Dotacje celowe z budżetu państwa dla gmin i powiatów
Rozdział 4.
Zmiany w ustawie o dochodach jednostek samorządu
terytorialnego a budżety samorządowe
Rozdział 5.
Kategorie własnego potencjału dochodowego, nadwyżki
bieżącej i własnego potencjału inwestycyjnego a dochody jednostek samorządu
terytorialnego
5.1. Własny potencjał dochodowy
5.2. Stabilne dochody bieżące, nadwyżka bieżąca i własny potencjał inwestycyjny
5.3. Budżet bieżący i majątkowy a pojęcie nadwyżki bieżącej
Rozdział 6.
Własny potencjał dochodowy gmin i miast na prawach powiatu a
zmiana ustawy o dochodach jednostek samorządowego
Rozdział 7.
Własny potencjał dochodowy a samorządowe wydatki oświatowe
Rozdział 8.
Nadwyżka bieżąca i stabilne dochody bieżące w gminach i
miastach na prawach powiatów
8.1. Nadwyżka bieżąca i stabilne dochody bieżące w gminach i miastach na prawach
powiatów w Polsce
8.2. Nadwyżka bieżąca i stabilne dochody bieżące w gminach województwa
zachodniopomorskiego
8.3. Nadwyżka bieżąca i stabilne dochody bieżące w wybranych miastach na prawach
powiatów
Rozdział 9. Nadwyżka bieżąca a dług lokalny w gminach i
miastach na prawach powiatów
Rozdział 10.
Założenia i potencjalne skutki propozycji reformy
finansów publicznych z roku 2007 dla samorządu terytorialnego
Załącznik 1. Słowniczek
Załącznik 2. Dochody jednostek samorządu terytorialnego a koncepcja własnego
potencjału dochodowego, nadwyżki bieżącej i własnego potencjału dochodowego
Bibliografia
Spis tabel
Spis rysunków
152 strony, B5, miękka oprawa