Prezentowane opracowanie jest próbą zarysowania najważniejszych
problemów i wyzwań stojących przed administracją publiczną w Polsce w najbliższych
latach.
Ograniczone środki sprawiły, że mogą one być przedstawione w takim, a nie
innym zakresie. Stanowią pierwszą część pogłębionych studiów z tej dziedziny,
które będą kontynuowane w ramach kolejnych badań. Niniejszy tekst należy więc uznać
za wyjściowy i z pewnością niepozbawiony zróżnicowanych pod względem wartości
fragmentów. Jest to jednak cecha wszystkich opracowań zbiorowych i niniejsze nie może
być wyjątkiem.
Spis treści:
Wprowadzenie
Administracja publiczna na tle ewolucji instytucji państwa w XX i XXI wieku
(Joachim Osiński)
Wstęp
1. Instytucja państwa w świetle procesów globalizacji i integracji
1.1. Historyczna istota państwa
1.2. Ewolucja instytucji państwa i jej dynamika
1.3. Modele państw współczesnych i ich istota
2. Państwo współczesne a zakres i formy jego aktywności
3. Wzrost znaczenia administracji publicznej we współczesnych państwach
3.1. Przyczyny wzrostu znaczenia administracji publicznej
3.2. Prawne uwarunkowania aktywności administracji samorządowej w Polsce
3.3. Istota oddziaływań administracji samorządowej na systemy gospodarki regionalnej i
lokalnej
4. Administracja samorządowa w relacjach z systemem gospodarki regionalnej i lokalnej -
wyzwania i problemy
5. Państwo i administracja publiczna w warunkach kryzysu ekonomicznego
5.1. Kryzys ekonomiczny a państwo - wprowadzenie
5.2. Postrzegane wymiary ograniczania znaczenia państwa i ich charakterystyka
5.3. Rola państwa w przededniu kryzysu ekonomicznego i w jego pierwszej fazie
5.4. Zmiany w istocie i zakresie aktywności państwa w warunkach kryzysu ekonomicznego
Wnioski
Pozycja ustrojowa organów administracji publicznej w Konstytucji RP - kierunki
zmian (Jerzy Oniszczuk)
Wstęp
1. Pojęcie administracji. Typowe cechy administracji
2. Wielopostaciowość administracji
3. Rozumienie i zakres administracji publicznej według Konstytucji RP
3.1. Pojęcie administracji publicznej
3.2. Struktura i zakres działania administracji publicznej
4. Konstytucyjne zasady ustroju administracji publicznej
5. Zasada ogólna demokratycznego państwa prawnego. Szczegółowe zasady państwa
prawnego
6. Zasada legalności
7. Zasada podziału władzy - władza wykonawcza
7.1. Rozumienie zasady podziału władzy. Wyróżnienie władzy wykonawczej w Konstytucji
RP
7.2. Relacja między władzą wykonawczą i innymi władzami
8. Zasada decentralizacji władzy publicznej i samorządu terytorialnego
9. Zakres właściwości i stosunki między organami władzy wykonawczej
9.1. Uwagi ogólne
9.2. Prezydent RP
9.3. Rada Ministrów i administracja rządowa. Prezes Rady Ministrów, minister, wojewoda
9.3.1. Prowadzenie polityki przez Radę Ministrów
9.3.2. Prezes Rady Ministrów, minister, wojewoda
10. Administracja rządowa i samorządowa (zasada udziału samorządu w sprawowaniu
władzy publicznej)
11. Administracja międzynarodowa i ponadnarodowa. Znaczenie procesu integracji
europejskiej w obszarze administracji publicznej
11.1. Rola administracji międzynarodowej i ponadnarodowej
11.2. Wpływ integracji europejskiej na administrację krajową
11.3. Wpływ integracji europejskiej na rozumienie roli ustrojowej Prezydenta RP
12. Globalizacja w obszarze administracji publicznej. Regulacyjna i ochronna funkcja
administracji przed następstwami globalizacji
Wnioski
Prawo jednostki do dobrej administracji publicznej (Jerzy Oniszczuk)
1. Administracja i niepodleganie jednostki niczyjemu panowaniu
2. Sens ukształtowania prawa administracyjnego i „żelazna klatka biurokracji"
3. Państwowe, międzynarodowe i ponadnarodowe zainteresowanie dobrą administracją
4. Europejskie podejście do prawa do dobrej administracji (ujęcie prawa Rady Europy i
Wspólnot Europejskich)
5. Dobra administracja w Konstytucji RP
6. Powiązanie prawa do dobrej legislatywy, sądu i administracji
Wnioski - prawo do dobrej administracji i nowy model zarządzania
Funkcja właścicielska administracji publicznej (Izabela Zawiślińska)
Wstęp
1. Składniki majątku Skarbu Państwa w Polsce
2. Podmioty dysponujące mieniem Skarbu Państwa
3. Pojęcie i cele nadzoru właścicielskiego
4. Zasady nadzoru właścicielskiego
Wnioski
Nowoczesny model policy making w jednostkach administracji publicznej (Marcin
Sakowicz)
Wstęp
1. Polityka publiczna a policy making
2. Środowisko tworzenia polityki publicznej
3. Cykl działań publicznych (policy making cycle)
3.1. Określenie problemu
3.2. Formułowanie polityki (możliwych rozwiązań)
3.3. Wybór rozwiązania (opcji)
3.4. Kształtowanie polityki
3.5. Implementacja i monitoring
3.6. Ewaluacja
4. Wyzwanie pierwsze - rządzenie interaktywne
5. Wyzwanie drugie - współpraca międzysektorowa
Wnioski
Administracja publiczna jako organizacja ucząca się (Andrzej Pawluczuk)
Wstęp
1. Koncepcja organizacji uczącej się
2. Doświadczenie Kanady we wdrażaniu koncepcji organizacji uczących się do sektora
usług publicznych
3. Organizacja ucząca się w świetle badań Urzędu Miasta Rauma
4. Perspektywa wdrożenia do polskiej administracji koncepcji administracji uczącej się
Wnioski
Zastosowanie nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) w rządzeniu i
zarządzaniu administracją publiczną (Marcin Sakowicz)
Wstęp
1. E-urząd i elektroniczne świadczenie usług publicznych
2. E-demokracja - narzędzie odnowy demokracji
3. Ocena stopnia rozwoju e-government w UE i w Polsce
4. Koszty i korzyści zastosowania ICT w jednostkach administracji publicznej
5. Przykłady e-government na świecie
Wnioski
Doskonalenie procedur administracyjnych jako wyzwanie dla administracji
(Maksymilian Cherka)
Wstęp
1. Doskonalenie ogólnego postępowania administracyjnego. Kodeks postępowania
administracyjnego i jego zmiany
1.1. Obowiązujące standardy regulacji proceduralnych - zasady ogólne Kodeksu
postępowania administracyjnego
1.2. Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego
1.3. Wstępna ocena wprowadzonych zmian
2. Procedury administracyjne w świetle zjawiska europeizacji administracji
2.1. Kodeks Dobrej Administracji
2.2. Dekonstrukcja standardów krajowych poprzez proces implementacji
3. Postępowanie administracyjne a procedury kontrolne
4. Procedury administracyjne a niewładcze (cywilistyczne) formy działania administracji
5. Procedury administracyjne w wielopodmiotowym (zdecentralizowanym) układzie
administracji publicznej
5.1. Postępowanie przed organami samorządów zawodowych
5.2. Postępowanie przed podmiotami typu fundacyjnego
Wnioski
Rola Sejmu i Senatu w tworzeniu efektywnego systemu wyborczego a funkcjonalna
sprawność administracji samorządowej w III RP (Bogusław Pytlik)
Wstęp
1. Prawo wyborcze do rad gmin w latach 1990-1997
1.1. Ordynacja wyborcza do rad gmin z dnia 8 marca 1990 r.
1.2. Prace nad projektem ordynacji wyborczej do rad gmin w Sejmie II kadencji w 1994 r.
1.3. Prace nad projektem nowej ordynacji wyborczej do rad gmin oraz wójtów, burmistrzów
i prezydentów miast w Sejmie II kadencji w 1997 r.
2. Zmiany w prawie wyborczym do organów samorządu terytorialnego w 1998 r.
2.1. Nowelizacje ordynacji wyborczej do rad gmin z 8 marca 1990 r. w Sejmie III kadencji w
1998 r.
2.2. Prace parlamentarne nad ordynacją wyborczą do rad gmin, rad powiatów i sejmików
województw w Sejmie III kadencji w 1998 r.
2.3. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw z dnia 16 lipca
1998 r.
2.4. Nowelizacja ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw w
Sejmie III kadencji
3. Prawo wyborcze do organów samorządu terytorialnego w latach 2001-2005
3.1. Nowelizacja ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw w
Sejmie IV kadencji w latach 2001-2002
3.1.1. Projekt ustawy autorstwa Sojuszu Lewicy Demokratycznej
3.1.2. Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad
powiatów i sejmików województw oraz o zmianie niektórych ustaw
3.2. Prace nad ustawą o bezpośrednich wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów
miast w Sejmie IV kadencji
3.2.1. Projekt ustawy o bezpośrednim wyborze wójta gminy autorstwa Sojuszu Lewicy
Demokratycznej
3.2.2. Projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i
sejmików województw autorstwa Platformy Obywatelskiej
3.2.3. Prace nad jednolitym projektem ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i
prezydenta miasta
3.3. Ustawa o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta z dnia 20
czerwca 2002 r. wraz z późniejszymi zmianami
3.4. Dostosowanie ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw
do prawa Unii Europejskiej w Sejmie IV kadencji w latach 2003-2004
4. Zmiany w prawie wyborczym do organów samorządu terytorialnego w latach 2005-2010
4.1. Poselski projekt nowelizacji ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i
sejmików województw w Sejmie V kadencji
4.2. Rządowy projekt nowelizacji ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i
sejmików województw w Sejmie V kadencji
4.3. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, powiatów
i sejmików województw oraz ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i
prezydenta miasta w Sejmie V kadencji
4.4. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad
powiatów i sejmików województw w Sejmie VI kadencji
4.5. Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad
powiatów i sejmików województw w Sejmie VI kadencji. Dalsze dostosowywanie prawa
wyborczego do prawa Unii Europejskiej
4.6. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej, ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw
oraz ustawy o bezpośrednim, wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta w Sejmie VI
kadencji
Wnioski
Modernizacja i rozwój administracji samorządowej w państwach skandynawskich
(Joachim Osiński)
Wstęp
1. Historyczne i geograficzne uwarunkowania statusu skandynawskiego samorządu
terytorialnego
2. Konstytucje państw skandynawskich a modernizacja aksjologii samorządu terytorialnego
3. Status administracji samorządowej a możliwość oddziaływania na gospodarkę
regionalną i lokalną - kreowanie przedsiębiorczości
4. Problem konsolidacji jednostek samorządu terytorialnego
5. Nowoczesne zarządzanie a organy administracji samorządowej
Wnioski
Bibliografia
446 stron, B5, oprawa twarda
