Myślenie utopijne w teorii społecznej Zygmunta Baumana
Zygmunt Bauman należy do wąskiego światowego grona najwybitniejszych współczesnych
intelektualistów. W trakcie trwającej już ponad sześć dekad aktywności naukowej
opublikował siedemdziesiąt książek, około dwieście artykułów naukowych, a także
niezliczoną ilość esejów i felietonów. Jest cytowany przez przedstawicieli wszystkich
nauk humanistycznych i społecznych, a wpływ jego twórczości już dawno wykroczył poza
świat akademicki.
Dariusz Brzeziński przekonuje, że tym, co stanowi kamień węgielny całej twórczości
Baumana, jest utopijne ukierunkowanie – myślenie o rzeczywistości jako o otwartym
projekcie.
Niniejsza monografia jest pierwszą książką, w której twórczość Baumana
została zinterpretowana w sposób całościowy, włącznie z pracami napisanymi w latach
pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku. Będzie z pewnością cennym źródłem
wiedzy i inspiracji dla socjologów, kulturoznawców, antropologów, literaturoznawców i
wszystkich tych, którzy starają się zrozumieć współczesność.
Praca wskazuje na wielką erudycję jej autora, umiejętność zarówno syntezy jak i
analizy, a przede wszystkim niepoddawanie się modom oraz zachowanie krytycznego dystansu
wobec przedmiotu analizy. Nie jest to łatwe – Zygmunt Bauman należy bowiem do
czołówki światowej socjologii, a jego komentatorzy rzadko przyjmują postawę
krytyczną, znacznie częściej – apologetyczną.
prof. dr hab. Grażyna Skąpska, Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego,
przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Socjologicznego
Dariusz Brzeziński – doktor nauk społecznych, adiunkt w Zakładzie
Socjologii Teoretycznej IFiS PAN. Absolwent studiów kulturoznawczych i socjologicznych na
Uniwersytecie Jagiellońskim oraz europeistycznych na University of Exeter. Był
stypendystą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, stypendystą Funduszu im. Stanisława
Estreichera oraz laureatem I nagrody w konkursie im. Jana Józefa Lipskiego. Kieruje
projektem badawczym: Twórczość Zygmunta Baumana w kontekście współczesnych teorii
kultury, finansowanym przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu FUGA.
PODZIĘKOWANIA
SŁOWO WSTĘPNE
Myślenie utopijne jako kategoria organizująca twórczość
Zygmunta Baumana
ROZDZIAŁ I
OD MARKSIZMU-LENINIZMU PO PŁYNNĄ NOWOCZESNOŚĆ: ZARYS BIOGRAFII INTELEKTUALNEJ
ZYGMUNTA BAUMANA
Wprowadzenie
Etap socjalistyczny w twórczości Baumana
Od socjologii polityki do badań kultury -
działalność naukowa Baumana w Polsce
Emigracyjna twórczość Baumana przed upadkiem muru berlińskiego
Etap nowoczesny w twórczości Baumana
Refleksje nad przekształceniami nowoczesności
"Mozaikowe" analizy rzeczywistości płynnonowoczesnej
Podsumowanie
ROZDZIAŁ II
UTOPIA W MYŚLI SPOŁECZNEJ: STANOWISKO BAUMANA NA TLE ROZPIĘTOŚCI UJĘĆ
TEORETYCZNYCH
Wprowadzenie
Pole semantyczne kategorii "utopia"
Utopia jako projekt świata idealnego
Utopia jako wytwór fantazji
Utopia jako alternatywa
Różnorodność form myślenia utopijnego
Historyczne uporządkowanie form utopijnych
Sposoby przedstawiania wizji lepszej przyszłości
Zakres przedmiotowy wizji utopijnych
Podsumowanie
ROZDZIAŁ III
KATEGORIA UTOPII W DOTYCHCZASOWYCH ANALIZACH TEORII SPOŁECZNEJ ZYGMUNTA BAUMANA
Wprowadzenie
Kwestia utopii w pracach badaczy myśli społecznej Baumana
Diachroniczne analizy twórczości Baumana
Tematyczne analizy twórczości Baumana
Twórczość Baumana w pracach badaczy myśli utopijnej
Rozpoznania zawarte w pracach przedstawicieli utopian studies
Rozpoznania zawarte w pracach socjologów
prowadzących badania nad utopią
Podsumowanie
ROZDZIAŁ IV
MARKSIZM I UTOPIA: EWOLUCJA IDEI LEPSZEGO ŚWIATA w PISMACH ZYGMUNTA BAUMANA Z LAT
1953-1989
Wprowadzenie
Od konieczności dziejowej po ludzką praxis: ewolucja poglądów Baumana w Polsce
"Nurt mechanistyczny" w twórczości Baumana
"Nurt aktywistyczny" w twórczości Baumana
Socjalizm jako utopia w działaniu: ewolucja emigracyjnych nadziei Baumana
Reinterpretacje doktryny marksistowskiej w latach siedemdziesiątych XX wieku
Socjalistyczna utopia w świetle wydarzeń lat osiemdziesiątych XX wieku
Podsumowanie
ROZDZIAŁ V
NOWOCZESNOŚĆ I UTOPIA: IDEE LEPSZEGO ŚWIATA w PISMACH ZYGMUNTA BAUMANA PO 1989
ROKU
Wprowadzenie
Utopie nowoczesności i ponowoczesności
Nowoczesność a utopie projektanckie
Nadzieje i zagrożenia świata ponowoczesnego
Utopijne oblicza i perspektywy płynnej nowoczesności
Myślenie utopijne w zindywidualizowanym społeczeństwie
Myślenie utopijne w obliczu "globalizacji negatywnej"
Podsumowanie
ZAKOŃCZENIE
Myślenie utopijne w testamencie Zygmunta Baumana
LITERATURA CYTOWANA
INDEKS NAZWISK
250 stron, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka
