|
PRZEŁOM ANTYPOZYTYWISTYCZNY W POLSKIEJ SOCJOLOGII ANALIZA TEORETYCZNA KRĘGU MYŚLOWEGO STEFANA NOWAKA
MOTRENKO J.B. wydawnictwo: SCHOLAR, 2021, wydanie Icena netto: 53.59 Twoja cena 50,91 zł + 5% vat - dodaj do koszyka Przełom antypozytywistyczny w
polskiej socjologii
Analiza
teoretyczna kręgu myślowego Stefana Nowaka
Jakub
Motrenko pokazuje, na czym może polegać metanaukowa zmiana w naukach
społecznych. Opisuje, jak rodzi się, rozwija, broni, a w końcu obumiera
paradygmat i jak w łonie obumierającego paradygmatu rodzi się nowy
program badawczy. Przedstawia historię kręgu myślowego Stefana Nowaka,
jego uczniów i współpracowników,
którzy dokonali rewolucji teoretycznej w polskiej socjologii
w latach 70. i 80. XX w. – odrzucili ankietowy model
socjologii i stworzyli nowy styl myślowy. Przełom antypozytywistyczny
był wynikiem kryzysu epistemologicznego socjologii scjentystycznej,
adaptacji nowych nurtów myślowych pochodzących z Zachodu i
doświadczenia ruchu społecznego Solidarność. Młodzi badacze
zidentyfikowali kryzys, odkryli jego przyczyny, sformułowali nowy
program badawczy i napisali na nowo historię tradycji, w
której byli zanurzeni. Książka jest istotnym przyczynkiem do
historii polskiej socjologii, przykładem solidnej socjologii nauki.
Łączy walory historii nauki z analizą teoretyczną, wystrzegając się
łatwych redukcjonizmów i prostych wyjaśnień. Pozwala
postawić wiele ważnych pytań teoretycznych i empirycznych
(…), ale stanowi też wkład do debaty między
różnymi doktrynami w filozofii nauki. (…) W
swojej pracy Jakub Motrenko pielęgnuje najlepsze tradycje warszawskiej
socjologii.
dr
hab. Michał Kaczmarczyk, prof. ucz.
Książka
zaświadcza o talencie analitycznym autora, dokumentuje jego erudycję,
znajomość rzeczy oraz wysoką kulturę teoretyczną i metodologiczną.
(…) Ukazuje frapującą historię intelektualną Zakładu
Metodologii w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
(…) Od strony „substancjalnej” jest to
jedna z ważniejszych kart polskiej socjologii, z istotnym odniesieniem
do socjologicznego mainstreamu, debat wokół teorii i
metodologii.
prof.
dr hab. Aleksander Manterys
Wstęp
9
Ossowszczycy
10
Czym jest studium
teoretyczne?
12
Historyczne teorie racjonalności
naukowej
17
Struktura
książki
20
Zakład Metodologii jako strategiczne stanowisko
badawcze . 22
Zakład Metodologii jako system względnie
izolowany . 23
Rozdział 1
Metoda
jako narzędzie polityczne i teoretyczne. Konstytucja programu
socjologii ankietowej
27
Geneza socjologii
ankietowej
31
Zmiana w sieci
racji
. 36
Ideał nauki. Obiektywizacja wiedzy o
społeczeństwie
38
Metoda. Ankieta jako narzędzie konstrukcji
danych . 47
Teoria. Postawy i kauzalny model
wyjaśniania
. 55
Konstytucja twardego
rdzenia
62
Rozdział 2
Czym
jest teoria? Metodologiczne strategie legitymizacji praktyki
badawczej
65
Ideał nauki a badania
empiryczne
. 70
Teoria jako zbiór zdań
ogólnych
75
Teoria jako twierdzenie o
przyczynach
. 84
Substancjalna teoria
postaw
. 92
Rozdział 3
W
przededniu rewolucji. Kolektyw myślowy Zakładu Metodologii w latach
siedemdziesiątych
103
Represje polityczne i zmiany w strukturze
wiedzy
. 104
Struktura demograficzna Zakładu
Metodologii
. 112
Bureau of Applied Social
Research
120
Front
metodologiczno-teoretyczny
126
Front
empiryczny
. 129
Ścieranie się „starego” z
„nowym”
. 132
Sytuacja rewolucyjna: nowe prądy umysłowe w Zakładzie
Metodologii
. 137
Rozdział 4
Ruch
społeczny Solidarność w perspektywie teorii postaw. Degeneracja i
przekroczenie programu socjologii
ankietowej
146
Przyczyny Solidarności. Historia
sukcesu
. 149
Deficyt empiryczny teorii
postaw
. 153
Przejściowe trudności czy
degeneracja?
. 160
Przesunięcie problemowe: od wartości do
intencji
161
Obrona twardego rdzenia i modyfikacja pasa
ochronnego 165
Przekroczenie programu socjologii
ankietowej
. 172
Metafory
mechaniczne
. 172
Język
psychologistyczny
174
Racje do działania. Podstawy nowego programu
naukowego . 175
Teoretyzowanie Stefana
Nowaka
181
Rozdział 5
Odkryć
Solidarność. Kolektyw myślowy Zakładu Metodologii wobec wyzwań
epistemicznych lat
osiemdziesiątych
. 184
Dwa typy odkrycia
naukowego
. 188
Tożsamość zbiorowa jako nowy obiekt
teoretyczny
192
Doświadczenie
Solidarności
. 198
Przeciw
ankiecie
204
Organizacja doświadczenia w języku teorii
socjologicznej . 215
Cechy stylu
myślowego
219
Świadomość społeczna: ciągłość i
zmiana
. 220
Podświadomość
społeczna
226
Projekt integracji teoretycznej Zakładu
Metodologii
. 231
Zniesienie dualizmu
subiektywne–obiektywne
. 232
Homo cogitans vs homo
agens
. 238
Sytuacja
działania
. 241
Nowa teoria
socjologiczna
247
Rozdział 6
Zacieranie
przez włączanie i ciągłość tradycji. Antypozytywistyczny styl myślowy
po roku 1989
251
Kolektyw myślowy Zakładu Metodologii po roku
1989 251
Antypozytywistyczny styl myślowy po roku
1989
. 254
Dydaktyka: ewolucja, a nie
rewolucja
256
Tradycja Zakładu
Metodologii
. 259
Teoria zmiany naukowej w
socjologii
267
Bibliografia
281
Indeks
nazwisk
. 306
311
stron, oprawa twarda
Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy pocztą e-mail lub telefonicznie, czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub
anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.
|