Ironia a jednostka
Koncepcje ironii u Friedricha Schlegla i Sokratesa
Książka jest pierwszą powstałą w języku polskim monografią twórczości
Friedricha Schlegla.
Autor zaczyna od scharakteryzowania sformułowanej przez Schlegla we wczesnym okresie
twórczości koncepcji ironii romantycznej, następnie przedstawia kontekst, w jakim
koncepcja powstała, szczególną uwagę poświęcając dramatom Ludwiga Tiecka oraz
polemikom Hegla; w ostatniej części pracy omawia koncepcję ironii Sokratesa oraz jej
związki z teoriami Schlegla.
Analiza koncepcji historycznych jest dla autora punktem wyjścia do przedstawienia
własnej idei interpretacyjnej dotyczącej ogólnego sensu pojęcia ironii, której
jedynie częściową egzemplifikacją były omawiane teorie.
1. Wstęp
1.1. Prezentacja przedmiotu rozważań
1.1.1. Ironia jako zagadnienie estetyki
1.1.2. Ironia jako zagadnienie etyczne
1.1.3. Ironia ironii. Jak ująć ironię?
2. Estetyczne ujęcie ironii
2.1. Próba zaanektowania ironii dla poetyki – estetyczny charakter ironii u Schlegla
2.1.1. Przełomowość koncepcji Schlegla
2.1.2. Początki formowania się koncepcji ironii we wczesnych pismach dotyczących
literatury antycznej
2.1.3. Problematyka ironii we wczesnych recenzjach
2.1.3.1. Georg Forster
2.1.3.2. O Lessingu (Über Lessing)
2.1.3.3. O Meistrze Goethego (Über Goethes Meister)
2.1.4. Ironia we fragmentach z „Lyceum” i „Athenäum”
2.1.5. Ironia w Rozmowie o poezji (Gespräch über die Poesie)
2.1.6. Ironia w eseju O niezrozumiałości (Über die Unverständlichkeit)
2.1.7. Ironia we Wprawkach filozoficznych (Philosophische Lehrjahre)
2.1.8. Forma rozważań Schlegla o ironii – ironia w kontekście innych pojęć
2.2. Schlegel w kontekście współczesnych i dawniejszych myślicieli
2.2.1. Platon
2.2.2. Winckelmann
2.2.3. Kant
2.2.4. Fichte
2.2.5. Jacobi
2.2.6. Schiller
2.2.7. Novalis
2.2.8. Schleiermacher
2.2.9. Ujęcie Schlegla jako ujęcie estetyczne
2.3. Trudność pogodzenia tego, co pozytywne, z tym, co negatywne
2.4. Trudność pogodzenia kpiny z powagą
2.4.1. O niezrozumiałości
2.4.2. 116 fragment z „Athenäum”
2.4.3. Inne fragmenty
2.4.4. Lucynda
2.4.5. Czy dwuznaczność jest kontrolowana?
2.4.6. Przerzucenie odpowiedzialności na czytelnika
2.4.7. Rzekoma jedność formy i treści
2.5. Ucieczka ironii. Ironia jako eksperyment
2.6. Dlaczego dzieło nie jest w stanie pomieścić dwu przeciwieństw (tj. ironii)?
2.6.1. Zamiast połączenia postulatu z rzeczywistością – sam postulat
2.6.2. Zamiast kontaktu autora z czytelnikiem – samotność autora
2.6.3. Zamiast dzieła i krytyki dzieła – sama krytyka
2.7. Wina
2.8. Ironia w komediach Ludwiga Tiecka
2.9. Hegla krytyka ironii romantycznej
2.9.1. Polemika Hegla z Solgerem
2.9.2. Rzekome motywy osobiste
2.10. Kierkegaarda krytyka Hegla
2.11. Podsumowanie (skutki estetycznego ujęcia ironii)
3. Etyczne ujęcie ironii (rekonstrukcja procesu Sokratesa)
3.1. Określenie przedmiotu rozważań
3.2. Taktyka Sokratesa w rozmowie
3.3. Niekonsekwencja Sokratesa w posługiwaniu się ironią. To nie krytyka Sokratesa pod
adresem Ateńczyków, ale jego niekonsekwencja jest źródłem niechęci Ateńczyków
3.4. Taktyka Ateńczyków wobec Sokratesa
3.5. Dylemat Sokratesa: jakkolwiek postąpi, ośmieszy się
3.6. Taktyka Sokratesa podczas procesu. Niekonsekwencja w słowach
3.7. Niekonsekwencja Sokratesa w czynach
3.8. Kwestia nieudanego przerzucenia odpowiedzialności
3.9. Sokrates zostaje ośmieszony (sam się ośmiesza)
3.10. Co Sokrates powinien był powiedzieć?
4. Ironia a jednostka
4.1. Ironia jako drogowskaz dla jednostki (trzecie stadium)
4.2. Ironia jako demaskatorka pozy
4.3. Ironia jako oparcie jednostki
4.4. Ironia jako nauczycielka dialogu
Aneksy
Aneks I: Król Edyp Sofoklesa, czyli próba onieśmielenia ironii
1. Bohater tragiczny
2. Niewinność Edypa
3. Samookaleczenie
4. Wina Edypa
Aneks II: Don Giovanni Lorenza da Ponte, czyli próba zagłuszenia ironii
Bibiliografia
Teksty źródłowe
Literatura przedmiotu
Indeks osób
226 stron, Format: 16.5x24.0cm., oprawa miękka
