Ciało pamięta
Psychofizjologia traumy i terapia osób po urazie psychicznym
Uważa się obecnie, że osoby po przebytej traumie zachowują utajoną pamięć
traumatycznych zdarzeń w swoich mózgach i ciałach. Pamięć ta często wyraża się w
objawach zespołu stresu pourazowego – koszmarach, flashbackach, reakcjach przestrachu i
zachowaniach dysocjacyjnych. W gruncie rzeczy ciało takiej osoby nie pozwala o sobie
zapomnieć.
Zmniejszając przepaść między teorią naukową a praktyką kliniczną oraz między
terapią werbalną a terapią ciała, Rothschild przedstawia zasady i techniki pracy z
ciałem, które nie wymagają dotyku. Mając na względzie zastosowania kliniczne,
gromadzi w jednym miejscu aktualną wiedzę na temat psychobiologii reakcji stresowej
zarówno w trudnych sytuacjach codziennego życia, jak i podczas skrajnej i długotrwałej
traumy. Dzięki temu klinicyści reprezentujący różne dyscypliny zyskują podstawę do
poznania genezy objawów ich pacjentów i do uwzględnienia pracy z ciałem w swojej
praktyce. Techniki somatyczne zostały tak dobrane, aby uczynić terapię traumy
bezpieczniejszą przy jednoczesnym zwiększeniu integracji między umysłem a ciałem.
Pełna zajmujących przykładów klinicznych książka Ciało pamięta ukazuje
integrację ciała i umysłu w leczeniu zespołu stresu pourazowego.
Jej lektura będzie interesująca dla klinicystów, badaczy, studentów i zwykłych
czytelników.
Chociaż dyscypliny zajmujące się zdrowiem psychicznym
nadal dokonują ważnych odkryć w zakresie psychofizjologii urazu psychicznego, jest
bardzo niewiele prac, które by omawiały znaczenie tych ustaleń dla leczenia osób po
przebytej traumie. Książka Babette Rothschild z powodzeniem wypełnia tę lukę.
Onno van der Hart, Ph.D.,
profesor psychologii klinicznej na Uniwersytecie w Utrechcie, Holandia
Jest to pierwsza publikacja, która w spójny sposób łączy z sobą teorię,
badania i praktykę, umożliwiając osobom po przebytej traumie odzyskanie nadziei,
powrót do równowagi i uniknięcie dolegliwości somatycznych wynikających z
długotrwałego stresu traumatycznego.
Charles R. Figley, Ph.D.,
dyrektor i profesor Instytutu Traumatologii na Stanowym Uniwersytecie Florydy, Stany
Zjednoczone
Podziękowania 9
Wprowadzenie 11
O budowaniu mostów 11
Praca z ciałem nie wymaga dotyku 14
Spór o fałszywą pamięć 15
Układ książki 16
Zastrzeżenie 16
CZĘŚĆ I: TEORIA
1. Zespół stresu pourazowego (PTSD) – wpływ traumy na ciało i umysł
21
Charlie i pies, część I 22
Objawy PTSD 24
Różnice między stresem, stresem traumatycznym, stresem pourazowym (PTS) a zespołem
stresu pourazowego (PTSD) 27
Przeżycie a układ nerwowy 27
Reakcja obronna na zapamiętane zagrożenie 32
Dysocjacja, znieruchomienie a PTSD 33
Następstwa urazu psychicznego i PTSD 34
2. Rozwój, pamięć i mózg 35
Rozwój mózgu 36
Co to jest pamięć? 48
3. Zrozumienie pamięci somatycznej 61
Zmysłowe korzenie pamięci 62
Charlie i pies, część II 70
Autonomiczny układ nerwowy – nadmierne pobudzenie oraz odruchy walki, ucieczki i
znieruchomienia 71
Somatyczny układ nerwowy – mięśnie, ruch i pamięć kinestetyczna 76
Emocje i ciało 82
4. Sposoby wyrażania jeszcze niezapamiętanej traumy – dysocjacja i flashbacki 93
Dysocjacja a ciało 94
Flashbacki 98
Podsumowanie 101
CZĘŚĆ II: PRAKTYKA
5. Przede wszystkim nie szkodzić 105
O hamowaniu i przyśpieszaniu 107
Diagnoza i ocena 108
Rola relacji terapeutycznej w terapii osób po urazie psychicznym 110
Bezpieczeństwo 116
Rozwijanie i odkrywanie zasobów 118
Oazy, kotwice i bezpieczne miejsce 123
Znaczenie teorii 128
Respektowanie różnic indywidualnych 130
Dziesięć zasad bezpiecznego leczenia następstw traumy 130
6. Ciało jako zasób 133
Świadomość ciała 133
Zaprzyjaźnianie się z doznaniami 140
Ciało jako kotwica 141
Ciało jako wskaźnik 143
Ciało jako hamulec 150
Ciało jako dziennik – rozumienie doznań 151
Pamięć somatyczna jako zasób 154
Wspomaganie terapii osób po urazie psychicznym poprzez pracę z ciałem 155
7. Dodatkowe techniki somatyczne wykorzystywane w bezpiecznej terapii następstw
traumy 165
Podwójna świadomość 165
Wzmacnianie mięśni – napięcie a rozluźnienie 172
Granice fizyczne 177
Kwestia dotyku między pacjentem a terapeutą 184
Łagodzenie zakończenia sesji 187
8. Pamięć somatyczna staje się osobistą historią 189
Uwaga na złą drogę 191
Oddzielenie przeszłości od chwili obecnej 195
W pierwszej kolejności praca z bezpośrednimi następstwami traumy 196
Budowanie mostu między pamięcią utajoną a pamięcią jawną 201
Charlie i pies, ostatnia część 212
Bibliografia 215
Indeks 221
232 strony, Format: 15.5x23.0cm, oprawa miękka
