Książka "Krajoznawstwo i jego związki z turystyką" napisana jest w celu
zapoznania czytelnika - głównie studenta kierunków turystycznych - z problematyką
związaną z krajoznawstwem.
Problematyka ta jest szeroka i złożona, gdyż należy rozpatrywać ją
trójwątkowo jako:
- całość wiedzy o kraju ojczystym lub regionie geograficznym, historycznym,
etnograficznym, przyrodniczym;
- ruch społeczny, dążący szczególnie poprzez różne formy turystyki do poznania
kraju ojczystego, gromadzenia wszelkich o nim wiadomości i popularyzowania ich, oraz
działający na rzecz utrwalania i pomnażania zasobów przyrody i kultury;
- treść programu poznawczo-wychowawczego turystyki.
Zadaniem prezentowanej pracy jest przedstawienie podstaw wiedzy o krajoznawstwie,
głównych kierunków działalności współczesnego krajoznawstwa, a także pokazanie
metod stosowanych w krajoznawstwie oraz jego wyjątkowych związków z turystyką.
W rozdziale pierwszym omówiony jest, w historycznym ujęciu, rozwój
myśli i działalności krajoznawczej, sięgając aż do korzeni krajoznawstwa.
Szczegółowo pokazane zostały te zagadnienia, począwszy od okresu Oświecenia w Polsce,
a skończywszy na czasach współczesnych. Przedstawiono również główne postacie tego
ruchu.
W rozdziale drugim dokonano przeglądu i porównań definicji
krajoznawstwa, wychodząc od pierwszej, opublikowanej w 1902 roku w tzw. „Słowniku
Warszawskim", aż do wyczerpującej, zawartej w Nowej Encyklopedii Powszechnej PWN z
1997 roku. Rozdział ten zawiera także charakterystykę pięciu kongresów krajoznawstwa,
jakie się do tej pory odbyły - zaczynając od pierwszego, który odbył się w 1929 roku
w Poznaniu, a kończąc na piątym, który odbył się w 2000 roku w Gnieźnie. Były one
zawsze wielkim świętem krajoznawców i nie tylko.
Kolejny, trzeci rozdział poświęcony został przedstawieniu
głównych organizatorów krajoznawstwa, z pogłębioną charakterystyką Polskiego
Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, jako najważniejszego animatora tej
działalności. Pokazano także funkcje wychowawcze, jakie niesie ze sobą krajoznawstwo,
zwłaszcza w odniesieniu do młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem jego wpływu na
uczucia i postawy patriotyczne.
W rozdziale czwartym omówiono formy i główne kierunki
działalności krajoznawczej. Pokazane zostały w nim formy, których wybór zależny jest
od stopnia aktywności uczestników krajoznawstwa, a zbieractwo i kolekcjonerstwo
posłużyły tu jako przykład działalności twórczej. Przedstawiono także główne
kierunki krajoznawstwa, mające na celu zdobywanie, gromadzenie i upowszechnianie wiedzy
krajoznawczej. Szczególnie obszernie zostały pokazane związki krajoznawstwa z różnymi
rodzajami turystyki oraz stopień nasycenia ich treściami poznawczymi (krajoznawczymi).
Odrębnie potraktowane zostały: regionalizm krajoznawczy oraz związki krajoznawstwa z
nauką.
Rozdział piąty poświęcono omówieniu metod stosowanych w
krajoznawstwie, a jako przykład zastosowania ich w praktyce - inwentaryzację
krajoznawczą, będącą metodą kompleksową - jedną z najważniejszych jakimi
posługują się krajoznawcy.
W rozdziale szóstym została omówiona i scharakteryzowana kadra,
której zadaniem jest działalność krajoznawcza, zarówno jeśli chodzi o zbieranie i
gromadzenie, jak i upowszechnianie w rozmaitej formie wiedzy o kraju ojczystym. Celem jej
działania jest także opieka i ochrona zabytków oraz przyrody.
W rozdziale siódmym dokonana została charakterystyka stopnia
nasycenia treściami krajoznawczymi (poznawczymi) podstawowych rodzajów ruchu
turystycznego, tj. wczasów, jako formy pobytowej, oraz wycieczek i imprez turystyki
kwalifikowanej, jako form turystyki wędrownej. Pokazano tu również metodykę i zasady
ich programowania.
Rozdział ósmy poświęcono przedstawieniu walorów krajoznawczych
jako głównego składnika atrakcyjności turystycznej. Pokazane i scharakteryzowane
zostały poszczególne ich rodzaje, głównie pod kątem przydatności dla tworzenia
produktu turystycznego. Omówione w tym rozdziale również zostało miejsce walorów
krajoznawczych w pakiecie turystycznym (w produkcie turystycznym), który nabywany jest
przez turystów.
Każdy z rozdziałów kończy się spisem literatury, umożliwiającym zainteresowanym
osobom pogłębienie wiadomości w danym zakresie.
208 stron, B5, miękka oprawa