Opowieści falenickie
Gawęda (esej) osnuta wokół historii jednego drewnianego domu w Falenicy i jego
mieszkańców, rodziny Szaniawskich i Wojciechowskich oraz dziejów podwarszawskiej
miejscowości. Dom, zbudowany w latach 20. XX wieku, przetrwał burzliwe i dramatyczne
lata ubiegłego stulecia.
Autorka przedstawia dzieje letniskowej miejscowości w okresie międzywojennym,
okrutne czasy II wojny światowej i zagładę miejscowej ludności żydowskiej,
dramatyczne lata powojenne, by dojść do nieczęstego w tych okolicach happy endu –
uratowania i przywrócenia świetności obiektowi architektury drewnianej, który jest
przykładem stylu „świdermajer” (wg znanego określenia Gałczyńskiego).
Dawna willa „Złota Marysieńka” wpisuje się harmonijnie w piaszczysto-sosnowy
pejzaż falenicki. Tym większe uznanie dla jezuitów, którzy z wielką starannością
uratowali dom adaptując go na cele prowadzonej przez siebie działalności.
Od Autorki 7
Rozdział wstępny uzasadniający wyjątkowość Towarzystwa Jezusowego i Falenicy 9
CZĘŚĆ I. O HISTORII
Rozdział pierwszy, który możliwie krótko opowiada
historię powstawania osiedla i letniska 17
Rozdział drugi opowiada o poczynaniach Stanisława i Bronisławy Szaniawskich 25
Rozdział trzeci wskazuje, w jaki sposób na mapie Falenicy pojawia się willa „Złota
Marysieńka” 29
Rozdział czwarty jest o rozwoju Falenicy w latach 20. i 30. XX wieku 35
Rozdział piąty opowiada o tutejszej gminie żydowskiej 39
Rozdział szósty mówi o wojnie 43
Rozdział siódmy upamiętnia zagładę Żydów falenickich 47
Rozdział ósmy opisuje, jak wyglądało tutaj wyzwolenie 51
CZĘŚĆ II. PO WOJNIE
Rozdział dziewiąty opowiada o losach rodziny Szaniawskich
55
Rozdział dziesiąty jest o polityce władz PRL wobec prywatnej własności i Kościoła
63
Rozdział jedenasty kreśli sytuację Towarzystwa Jezusowego w Polsce po wojnie 67
Rozdział dwunasty opisuje realizację pewnej darowizny 71
Rozdział trzynasty jest o tym, jak zmieniała się Falenica 79
Rozdział czternasty traktuje o urządzaniu Domu Zakonnego i etapach formowania się
wspólnoty przy ulicy Początkowej 85
Rozdział piętnasty opowiada o powstawaniu Europejskiego Centrum Komunikacji i Kultury 95
CZĘŚĆ III. JESZCZE TROCHĘ O JEZUITACH
Rozdział szesnasty przedstawia krótko dzieła Towarzystwa
Jezusowego w Polsce po 1945 r. 101
Rozdział siedemnasty stara się uzupełnić wiedzę czytelnika o sprawach istotnych dla
jezuitów 107
Rozdział osiemnasty zmierza do tego, by pokazać tutejszych zakonników w działaniu 111
Rozdział dziewiętnasty próbuje tłumaczyć skąd się wzięła czarna legenda i
pokazać, że jezuici potrafią z siebie żartować 121
ANEKSY
Genealogia Szaniawskich 131
Wykaz jezuitów – mieszkańców, administratorów, przełożonych i dyrektorów
placówki jezuitów w Warszawie Falenicy (wg katalogów Prowincji PMA) 132
Summary 135
Bibliografia (wybór) 139
Mówią ludzie 142
Źródła zdjęć 144
Zdjęcia stare i nowe 145
Z historii Falenicy 145
Rodzina Szaniawskich i Wojciechowskich 151
Dom zakonny i zakonnicy 167
Europejskie Centrum Komunikacji i Kultury 175
Jezuici faleniccy w działaniu 185
200 stron, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka