Zmiany w świadczeniach pielęgnacyjnych i zasiłkach dla opiekunów oraz wybrane
problemy pomocy społecznej
Z dniem 15 maja 2014 r. weszła w życie ustawa z 4 kwietnia 20014 r. o ustaleniu i
wypłacie zasiłków dla opiekunów realizująca wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2013
r. , który uznał, że pozbawienie części osób opiekujących się niepełnosprawnym
członkiem rodziny świadczenia pielęgnacyjnego jest niezgodne z Konstytucją RP.
W poradniku w praktyczny i wyczerpujący sposób przedstawiono zasady nabywania oraz
ustalania i wypłacania świadczeń pielęgnacyjnych i zasiłków osobom, które utraciły
to prawo z dniem 1 lipca ubiegłego roku wskutek wygaśnięcia decyzji przyznającej prawo
do świadczenia.
Zaprezentowano również podstawowe wzory dokumentów niezbędnych przy ubieganiu się
o świadczenie pielęgnacyjne, zmianę wysokości zasiłku dla opiekuna oraz decyzji w
sprawie ich przyznania.
Istotną część publikacji stanowią również odpowiedzi na najczęściej
pojawiające się pytania dotyczące interpretacji nowych przepisów.
Autorzy omawiają konkretne stany faktyczne i wskazują sposoby rozwiązywania
problemowych sytuacji. Tematyka została potraktowana szeroko, a czytelnicy znajdą tu
również wyjaśnienia dotyczące zagadnień związanych z pozostałymi świadczeniami z
pomocy społecznej.
Uzupełnieniem jest prezentacja aktualnego tekstu ustawy o ustaleniu i wypłacie
zasiłków dla opiekunów.
Autorami publikacji są uznani specjaliści w dziedzinie pomocy społecznej, prawa
socjalnego i administracyjnego.
Wykaz skrótów
Część I Zmiany w świadczeniach pielęgnacyjnych i zasiłkach dla
opiekunów oraz wybrane problemy pomocy społecznej
Rozdział 1
Zmiana wysokości świadczenia pielęgnacyjnego od 1 maja 2014 r.
1.1. Świadczenie pielęgnacyjne
1.1.1. Krąg osób uprawnionych
1.1.2. Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego
1.2. Programy rządowe - dodatek do świadczenia pielęgnacyjnego
1.3. Zmiany od 1 maja 2014 r.
1.3.1. Kwota świadczenia pielęgnacyjnego
1.3.2. Kwota świadczenia pielęgnacyjnego od 1 stycznia 2017 r.
1.3.3. Nowy wniosek o świadczenie pielęgnacyjne (nowi klienci)
1.4. Zmiana dotychczasowych decyzji
1.4.1. Zagadnienia prawne
1.4.2. Procedura zmiany decyzji
1.5. Składki na ubezpieczenia
1.5.1. Ubezpieczenie społeczne
1.5.2. Ubezpieczenie zdrowotne
1.6. Podsumowanie
Rozdział 2
Zasiłek dla opiekunów - procedura przyznawania
2.1. Utrata świadczenia pielęgnacyjnego
2.2. Trybunał Konstytucyjny
2.3. Procedura przyznania zasiłku dla opiekuna
2.3.1. Upoważnienie
2.3.2. Obowiązek informacyjny
2.3.3. Wniosek o zasiłek dla opiekuna
2.3.4. Dokumentacja
2.3.5. Ustalenie uprawnień
2.3.5.1. Wyrównanie
2.3.5.2. Zasiłek od dnia 15 maja 2014 r.
2.3.6. Rolnik
2.3.7. Decyzja
2.4. Składki na ubezpieczenia
2.4.1. Ubezpieczenie społeczne
2.4.2. Ubezpieczenie zdrowotne
2.6. Podsumowanie
Część II Wzory dokumentów
1. Decyzja w sprawie zmiany wysokości świadczenia pielęgnacyjnego - wzór dokumentu
2. Notatka urzędowa - wszczęcie postępowania w sprawie zmiany wysokości świadczenia
pielęgnacyjnego
3. Informacja o możliwości złożenia wniosku o przyznanie zasiłku dla opiekuna
4. Decyzja w sprawie przyznania zasiłku dla opiekunów
5. Wniosek o ustalenie prawa do zasiłku dla opiekuna
Część III Pytania i odpowiedzi
Rozdział 1
Zmiany w świadczeniach pielęgnacyjnych i zasiłkach dla opiekunów
1.1. Czy osoby ubiegające się o zasiłek dla opiekuna powinny złożyć dwa
wnioski, jeden wnoszący o wypłatę za okres od 1 lipca 2013 r. do 14 maja 2014 r., a
drugi za okres od 15 maja do ważności orzeczenia?
1.2. Czy osoba, której przyznano świadczenie pielęgnacyjne do 30 czerwca 2013 r.,
należy do grona osób, które organ winien z urzędu powiadomić o możliwości
złożenia wniosku o przyznanie zasiłku dla opiekuna?
1.3. Czy organ musi informować o możliwości złożenia wniosków o przyznanie
zasiłków dla opiekunów te osoby, które złożą wniosek o wypłatę tych zasiłków
przed wysłaniem informacji?
1.4. Kto ma upoważnienie do realizacji ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla
opiekunów?
1.5. Jaki organ powinien wydać decyzję przyznającą prawo do zasiłku dla opiekunów?
1.6. C o należy rozumieć poprzez "zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa
rolnego" w myśl ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów?
1.7. Czy należy poinformować osobę o możliwości złożenia wniosku o zasiłek dla
opiekunów w przypadku wznowienia postępowania w sprawie orzeczenia o
niepełnosprawności?
1.8. Jaki organ powinien wydać decyzję przyznającą prawo do zasiłku dla opiekunów?
1.9. Jak należy interpretować zwrot "zostało ustalone prawo" w rozumieniu
ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów?
1.10. W jaki sposób dokonać zmiany decyzji przyznającej prawo do świadczenia
pielęgnacyjnego w związku ze zmianami wysokości tego świadczenia od 1 maja 2014 r.?
1.11. Czy wymóg zaprzestania prowadzenia gospodarstwa w przypadku rolnika odnosi się do
całości okresu przyznania zasiłku dla opiekuna?
1.12. Kiedy przysługuje specjalny zasiłek opiekuńczy?
1.13. Kto powinien rozpatrywać wniosek o zasiłek dla opiekuna, w przypadku gdy zachodzi
element koordynacji zabezpieczenia społecznego?
1.14. W jakich sytuacjach należy przyznać specjalny zasiłek opiekuńczy?
1.15. Czy w przypadku wniosku o zasiłek dla opiekuna konieczne jest ustalanie w trakcie
przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego sytuacji dochodowej i majątkowej
opiekuna?
1.16. Czy pobieranie zasiłku stałego wyklucza otrzymywanie zasiłku dla opiekuna?
1.17. Czy organ przeprowadzający wywiad środowiskowy do przyznania specjalnego zasiłku
opiekuńczego powinien gromadzić dokumentację?
Rozdział 2
Zasiłek stały
2.1. Czy przy ustalaniu prawa do zasiłku stałego należy wliczyć do dochodu
dochód z prac dorywczych męża oraz zasiłek pielęgnacyjny z wyrównaniem?
2.2. Jak należy traktować dochód z użytków rolnych przy obliczaniu zasiłku stałego?
2.3. Od kiedy należy uchylić decyzję przyznającą zasiłek stały?
2.4. Czy należy zwiększyć wysokość zasiłku stałego ze względu na czasową zmianę
dochodu?
2.5. Czy należy przeliczyć zasiłek stały, uwzględniając "trzynastkę", czy
można potraktować ją jako jednorazowe świadczenie?
2.6. Czy można jednocześnie pobierać emeryturę i zasiłek stały z pomocy społecznej?
2.7. Jak wzrost dochodu rodziny wpływa na wysokość zasiłku stałego?
2.8. W jaki sposób wstrzymać wypłatę zasiłku stałego?
Rozdział 3
Dochód a świadczenia z pomocy społecznej
3.1. Czy do dochodu rodziny ubiegającej się o świadczenia z pomocy społecznej
należy doliczać wpływy z gospodarstwa rolnego?
3.2. Czy zwrot podatku jest dochodem w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej?
3.3. Czy umorzenie długu powinno być traktowane jako dochód w rozumieniu ustawy o
pomocy społecznej?
3.4. Czy kierownik OPS może ustalić w drodze umowy z wstępnymi mieszkańca DPS opłatę
na niższym poziomie niż wskazany w ustawie?
3.5. Czy można odliczyć alimenty od dochodu ojca?
3.6. Jak prawidłowo obliczyć dochód rodziny?
3.7. W jakich sytuacjach należy odmówić przyznania zasiłku rodzinnego?
3.8. Jak prawidłowo ustalić dochód przy ustalaniu prawa do zasiłku rodzinnego?
3.9. Czy do dochodu rodziny należy doliczyć klientce dochód z zasiłku
macierzyńskiego?
3.10. Jak prawidłowo ustalić skład rodziny?
3.11. Jak prawidłowo ustalić dochód rodziny uprawniający do świadczeń rodzinnych?
Rozdział 4
Inne świadczenia z pomocy społecznej
4.1. Jak prawidłowo przyznać świadczenie w postaci schronienia?
4.2. Czy do okresów pobytu, przy ustalaniu prawa do pomocy pieniężnej na
usamodzielnienie, należy wliczać okresy, kiedy wychowanek przebywał poza ośrodkiem?
4.3. Czy organ miał prawo odmówić przyznania świadczenia, jeśli świadczeniobiorca
spełniał warunki do jego otrzymania?
4.4. Na jakiej podstawie należy wyliczyć zasiłek okresowy?
4.5. Czy w świetle przepisów ustawy o pomocy społecznej OPS może ponosić opłaty za
całodzienne wyżywienie dzieci w przedszkolu lub uczniów przebywających w internacie?
4.6. Czy przebywanie w szpitalu w związku z porodem należy traktować jako zaprzestanie
sprawowania osobistej opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem i w związku z tym
przeliczyć wysokość świadczenia pielęgnacyjnego za dany miesiąc?
4.7. Czy uprawniony ma prawo do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego w sytuacji, gdy
dziecko przebywa w sanatorium?
4.8. Kiedy należy zmienić dotychczasową decyzję oraz zmienić dane odbiorcy
świadczenia na przekazie pocztowym?
4.9. Kiedy należy żądać zaświadczenia o dochodzie?
4.10. Kiedy można przyznać i wypłacić dodatek z tytułu urodzenia dziecka?
Rozdział 5
Nienależnie pobrane świadczenia z pomocy społecznej
5.1. Czy można uchylić decyzję przyznającą świadczenie pieniężne za okres
przeszły, z datą uchylenia od momentu wystąpienia przyczyny?
5.2. W jaki sposób powinno zostać zwrócone nienależnie pobrane świadczenie?
5.3. Czy można uchylić decyzję przyznającą świadczenie pieniężne za okres
przeszły, z datą uchylenia od momentu wystąpienia przyczyny?
Rozdział 6
Opłata za pobyt w DPS
6.1. Od kiedy zostaje wydana decyzja zmieniająca opłatę za pobyt w domu pomocy
społecznej?
6.2. Czy po śmierci klientki gmina może ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów z
tytułu pobytu w DPS z masy spadkowej?
6.3. Czy w związku ze zmianą odpłatności za pobyt w DPS (zwiększona odpłatność)
należy zmienić decyzję, jeśli zmianie nie uległy dochody klienta?
6.4. Jak prawidłowo obliczyć odpłatność córki za pobyt matki w domu pomocy
społecznej?
6.5. Co zrobić w sytuacji braku możliwości przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego na
rzecz osoby przebywającej w DPS?
6.6. Jak należy traktować dochód z użytków rolnych przy obliczaniu zasiłku stałego?
6.7. Czy OPS może skierować osobę do zakładu opiekuńczo-leczniczego, jeżeli osoba
złożyła podanie o skierowanie do domu pomocy społecznej?
6.8. Czy można ustalić odpłatność za pobyt w schronisku z zasiłku stałego?
Część IV Akty prawne
Ustawa o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów
192 strony, Format: 14.5x20.5cm, oprawa miękka
