Nacjonalista postępowy
Mychajło Hruszewski i jego poglądy na Polskę i Polaków
Nareszcie polski inteligent otrzymał pasjonującą
książkę o „pierwszym prezydencie Ukrainy”, historyku i pisarzu, którego rolę
przyrównuje się do tej, jaką wcześniej odegrał w dziejach Polski Joachim Lelewel.
(Prof. Jerzy Borejsza, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej)
Praca poważna i bardzo w Polsce potrzebna, która ukazuje postać o kluczowym
znaczeniu dla zrozumienia ideologii nowoczesnego nacjonalizmu ukraińskiego.
(Prof. Andrzej Walicki, członek rzeczywisty PAN)
Adamski pokazuje czytelnikowi, jak czołowa intelektualna i polityczna postać
Ukrainy sto lat temu widziała centralne wyzwania stojące przed jej narodem ze
szczególnym uwzględnieniem relacji z Polską i Polakami. Czytelnik polski - ale także i
ukraiński! - dowie się wiele nowego o Hruszewskim, jego poglądach i działaniach.
Dzięki temu zrozumie, jak wiele się zmieniło od tamtych czasów i to nie tylko w
stosunkach polsko-ukraińskich.
(Prof. Roman Szporluk)
Mychajło Hruszewski (1866–1934) był jednym z najważniejszych
ukraińskich bohaterów narodowych; to postać, która wzbudzała wśród Polaków ogromne
kontrowersje. Postrzegano go raz jako „hajdamakę w todze”, innym razem zaś jako
niebezpiecznego socjalistycznego radykała, chcącego zdobyć poparcie mas sposobami,
które mogły zdestabilizować sytuację społeczną w regionie na wiele lat. Urodził
się w Chełmie, uczył się w Tbilisi i Kijowie, w wieku 28 lat został profesorem
historii Uniwersytetu Lwowskiego. W 1917 roku stanął na czele Ukraińskiej Republiki
Ludowej, walczącej z bolszewikami o niepodległość, później poparł Rosję Sowiecką
w wojnie z Polską i Ukrainą. Wywarł ogromny wpływ na świadomość historyczną
Ukraińców.
Rozdział I
Rozważania wstępne
Dlaczego Hruszewski?
Naród i nacjonalizm jako klucz interpretacyjny
Pozostałe założenia metodologiczne, źródła oraz dotychczasowy stan badań
Rozdział II
Droga ku Rusi-Ukrainie.
Dzieciństwo, młodość i źródła światopoglądu
Z Chełma na Kaukaz
Czy istnieli Ukraińcy w XIX w.?
Młodość
Cień Wielkich
Rozdział III
„Zapiewajło hajdamacki” czy „ruski patriota”?
Działalność naukowa i społeczna w Galicji
Praca na uniwersytecie i w ukraińskich instytucjach
Stosunki z polskimi elitami
Walka o ukraińską edukację
Wizja narodu i jego terytorium
Ocena stosunków polsko-ukraińskich w Galicji
Inne aspekty „kwestii polskiej”
Reakcje Polaków
Działalność na rosyjskiej Ukrainie. Konflikt z galicyjskimi elitami
Rozdział IV
W wichrze rewolucji. Hruszewski w latach 1914–1934
Ścigany w Austrii. Więziony w Rosji
Ukraiński Waszyngton
Na emigracji wewnętrznej i zewnętrznej
Sowiecki epilog
Rozdział V
Służba nauce czy polityce? Hruszewski jako historyk i jego polscy polemiści
Wizja dziejów stosunków polsko-ukraińskich
Reakcje polskich badaczy
Hruszewski replikuje
Zakończenie. Cena wyborów
Bibliografia
Indeks osób
370 stron, Format: 16.8x23.8cm, oprawa miękka
