W publikacji zwrócono uwagê na problemy szczególnie niepokoj±ce
Europejczyków: wzmo¿one migracje, kulturow± to¿samo¶æ Europy w powi±zaniu z faktem
wielokulturowo¶ci spo³eczeñstw europejskich, integracjê a suwerenno¶æ pañstw
narodowych, politykê pañstw europejskich wobec mniejszo¶ci etniczno-narodowych i wiele
innych.
W intencji Autorów ksi±¿ka ma nie tylko informowaæ, lecz tak¿e inspirowaæ do
dyskusji na temat dominuj±cych we wspó³czesnej Europie problemów, ró¿nic
i podobieñstw w ich rozwi±zywaniu. Powinna tak¿e sk³oniæ Czytelników do
refleksji na temat przysz³o¶ci Europy, zastanowienia siê nad prognozami zwi±zanymi z
dalszymi konsekwencjami migracji, z przemianami w strukturze etniczno-narodowej krajów
europejskich, z obecno¶ci± w Europie coraz bardziej licznej grupy muzu³manów.
Przedmiotem dyskusji mog± byæ tak¿e kwestie zwi±zane z religijno¶ci± Europejczyków
oraz patologie towarzysz±ce otwarto¶ci granic i poszukiwaniu lepszych warunków ¿ycia.
Bior±c pod uwagê potrzeby zwi±zane z kszta³ceniem studentów na kierunku
Europeistyka, Autorzy publikacji oferuj± ró¿ne formy refleksji humanistycznej o
wspó³czesnej Europie.
Spis tre¶ci
Wstêp
Czê¶æ I
TO¯SAMO¦Æ EUROPEJSKA I PROCES INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ W REFLEKSJI
SOCJOLOGICZNEJ
Rozdzia³ 1. ¬ród³a to¿samo¶ci europejskiej
-
Jacenty
Siewierski
1. Linie periodyzacji
2. Jedno¶æ ju¿ by³a
3. W±tki antyczne
4. Wobec kultur odmiennych. Europa jako Zachód
5. Zasiêg i granice Europy
6. Kultura i cywilizacja. Dziedzictwo i konstrukcje
Rozdzia³ 2. Integracja europejska w dyskursie politycznym
-
Józef
Ni¿nik
1. Pojêcie dyskursu politycznego
2. Idea integracji europejskiej, a pojêcie suwerenno¶ci pañstwowej
3. Pojêcie pañstwa we wspó³czesnym dyskursie politycznym
4. Integracja europejska w dyskursie politycznym a problemy globalne
5. Integracja europejska w dyskursie politycznym a Begriffsgeschichte
Rozdzia³ 3. To¿samo¶ci narodowe i wielokulturowo¶æ w Europie
-
Jost Halmann
1. To¿samo¶æ narodowa
2. Wielokulturowo¶æ
3. Wyzwania dla to¿samo¶ci narodowych
Rozdzia³ 4. Perspektywy pañstwa narodowego w kontek¶cie integracji
europejskiej i globalizacji
-
Jolanta Polakowska-Kujawa
1. Specyfika dyskusji o pañstwie narodowym w naukach spo³ecznych
2. Perspektywy suwerenno¶ci pañstw narodowych
3. Unia Europejska jako odpowied¼ na proces globalizacji i pomniejszania suwerenno¶ci
pañstw narodowych
4. Niepokoje wokó³ idei denacjonalizacji pañstwa w zwi±zku z wchodzeniem w struktury
ponadnarodowe
Rozdzia³ 5. Religijno¶æ w zjednoczonej Europie
-
El¿bieta
Firlit
1. Religijno¶æ jako zjawisko spo³eczno-kulturowe i jego wymiary
2. Struktura wyznaniowa zjednoczonej Europy przed i po 1 maja 2004 roku
3. Religijno¶æ Europejczyków w ¶wietle miêdzynarodowych badañ socjologicznych -
wybrane wska¼niki
4. Zakoñczenie
Czê¶æ II
MIGRACJE I ICH KONSEKWENCJE DLA SPO£ECZEÑSTW EUROPEJSKICH
Rozdzia³ 1. Migracje - teoria a realia dotycz±ce Europy
-
Jolanta
Polakowska-Kujawa
1. Proces migracji: istota i konsekwencje spo³eczne
2. Znaczenie inkluzji w polityce pañstwa wobec imigrantów
3. Asymilacja i integracja imigrantów a spo³eczeñstwo wielokulturowe
4. Migracje a struktura etniczno-narodowa spo³eczeñstw europejskich
Rozdzia³ 2. Migracje masowe z peryferii do centrów. Przyczyny, skutki i
strategie migracji Polaków do Europy Zachodniej
-
Tadeusz Pop³awski
1. Istota masowych migracji
2. Motywy migracji
3. Model strategii migracyjnych a spo³eczna sieæ migracji
4. Badania sieci powi±zañ i zale¿nych od niej strategii migranckich
5. Typy migracji a strategie ¿yciowe migrantów w relacji centra-peryferie. Rola tradycji
migracyjnej
Rozdzia³ 3. Kariera negatywna jako skutek migracji. Losy kobiet z Europy Wschodniej i
¦rodkowej w zachodnich pañstwach dobrobytu
-
Günther Robert
1. Powody strukturalne migracji oraz jej cele
2. Feminizacja biedy
3. Zmiany spo³eczne
4. Feminizacja migracji
5. Emigracja przymusowa i handel kobietami
6. Standardowe elementy kariery negatywnej
7. Przes³anki kariery negatywnej
8. Pochodzenie i sposoby werbowania
9. Ograniczenie samodzielno¶ci i metamorfoza
10. Próby radzenia sobie z sytuacj±
11. Kontakty z klientami
12. Wykluczenie, wiêzienie i oferty pomocy
13. Zakoñczenie
Rozdzia³ 4. Migracje do Francji w badaniach socjologicznych
-
Janusz
Kostarczyk
1. Migracje w ujêciu socjologicznym
2. Francuski model integracyjny
3. Rys historyczny ruchów migracyjnych do Francji
4. G³ówne kierunki badañ socjologicznych nad imigracj± we Francji
Czê¶æ III
MNIEJSZO¦CI ETNICZNO-NARODOWE I ICH OCHRONA
Rozdzia³ 1. Ochrona mniejszo¶ci narodowych w Europie. Zasady ochrony ich
praw oraz problemy wdra¿ania ich w ¿ycie
-
S³awomir £odziñski
1. "O¿ywienie etniczne" i wzrost zainteresowania problemami
ochrony mniejszo¶ci narodowych w Europie
2. Zarys historii kszta³towania siê zasad ochrony praw osób nale¿±cych do
mniejszo¶ci narodowych w Europie
3. Konwencja Ramowa Rady Europy o Ochronie Mniejszo¶ci Narodowych (1995)
4. Prawno-polityczne problemy okre¶lania pojêcia "mniejszo¶æ narodowa"
5. Prawa szczególne osób nale¿±cych do mniejszo¶ci narodowych
6. Równo¶æ i przeciwdzia³anie dyskryminacji etnicznej
7. Integracja mniejszo¶ci narodowych oraz spo³eczne granice akceptacji ich praw
8. Zakoñczenie: mniejszo¶ci narodowe w pañstwie demokratycznym w Europie
Rozdzia³ 2. Mniejszo¶ci narodowe w Polsce a wyniki narodowego spisu
powszechnego z 2002 roku - Andrzej Sadowski
1. Obawy i nadzieje zwi±zane z pytaniem o narodowo¶æ
2. Pytanie o narodowo¶æ - uwagi metodologiczne
3. Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego w zakresie deklaracji narodowo¶ci, a sk³ad
narodowo¶ciowy mieszkañców
Rozdzia³ 3. Muzu³manie w Europie. Dystans kulturowy, szanse
asymilacji i integracji
- Katarzyna Górak-Sosnowska
1. Integracja muzu³manów w Europie - casus polskich Tatarów
2. Specyfika muzu³manów nap³ywowych
3. Perspektywy integracji imigrantów muzu³mañskich - badanie EFFNATIS
4. Polityka integracyjna i jej wp³yw na identyfikacjê drugiego pokolenia imigrantów
5. Zakoñczenie
Czê¶æ IV
ZMIANY SPO£ECZNE W STARYCH I NOWYCH PAÑSTWACH CZ£ONKOWSKICH
UNII EUROPEJSKIEJ - WYBRANE PRZYK£ADY
Rozdzia³ 1. Zmiany spo³eczne w Zjednoczonych Niemczech - wybrane
problemy
- Piotr B³êdowski
1. Zmiany w strukturze demograficznej spo³eczeñstwa niemieckiego
2. Struktura gospodarstw domowych
3. Zatrudnienie w gospodarce niemieckiej
4. Bezrobocie w Niemczech
5. Sytuacja dochodowa ludno¶ci Niemiec
6. Ubóstwo we wspó³czesnych Niemczech
7. Zakoñczenie
Rozdzia³ 2. Struktura spo³eczna Wielkiej Brytanii
- Jacenty
Siewierski
1. Uwarunkowania strukturalne i historyczne
2. Struktura demograficzna
3. Struktura zatrudnienia
4. Struktura dochodów
5. Segmenty struktury spo³ecznej w Wielkiej Brytanii
6. Rozpiêto¶ci maj±tkowe i ruchliwo¶æ spo³eczna w Wielkiej Brytanii
7. Struktura etniczna
8. Zró¿nicowanie religijne
9. Zakoñczenie
Rozdzia³ 3. Zmiany spo³eczno-gospodarcze w Hiszpanii
- Rafa³
Towalski
1. Hiszpania po II wojnie ¶wiatowej
2. Gospodarka
3. Spo³eczeñstwo
4. Procesy spo³eczne
5. Zakoñczenie
Rozdzia³ 4. Spo³eczeñstwo francuskie - g³ówne tendencje zmian
- Leszek Gilejko
1. Nowe procesy i ich skutki
2. Kryteria stratyfikacji - spo³eczeñstwo grup spo³eczno-zawodowych
3. Ubóstwo i marginalizacja
4. Perspektywy zmian w strukturze spo³ecznej
Rozdzia³ 5. Czechy i S³owacja - zmiany strukturalne w procesie
transformacji i integracji z Uni± Europejsk±
- Rafa³ Towalski
1. Procesy demograficzne
2. Rynek pracy w republikach Czeskiej i S³owackiej
3. Edukacja
4. Inne aspekty zwi±zane ze struktur± spo³eczn±
5. Zakoñczenie
Rozdzia³ 6. Pozycja Polski w Unii: gospodarka, ludno¶æ,
struktura spo³eczna, jako¶æ administracji
- Jacenty Siewierski
1. Struktura gospodarki i poziom zaawansowania gospodarczego
2. Struktura demograficzna, prognozy ludno¶ciowe i ruchy migracyjne
3. Struktura spo³eczna i jej wp³yw na stabilno¶æ polityczn±
4. Jako¶æ administracji i s³u¿by publicznej
Rozdzia³ 7. Przemiany klas i warstw spo³ecznych w Polsce okresu
transformacji na tle przemian w Europie Zachodniej
- Tadeusz Pop³awski
1. Pañstwo transformuj±ce a klasowy wymiar nierówno¶ci spo³ecznych
2. Specyfika pejza¿u spo³ecznego Polski okresu transformacji na tle krajów
transformacyjnych oraz centralnych w Europie
3. Zakoñczenie
Czê¶æ V
SPO£ECZEÑSTWA EUROPEJSKIE W MIÊDZYNARODOWYCH BADANIACH
SOCJOLOGICZNYCH
Rozdzia³ 1. Rzeczywisto¶æ spo³eczna Europy i narzêdzia jej
diagnozowania - programy badawcze
- Arkadiusz £ankowski
1. Krajowe programy badawcze - wybrane przyk³ady
2. Miêdzynarodowe programy badawcze
3. Zakoñczenie
Rozdzia³ 2. Stosunek do innych narodów w badaniach polskich i
miêdzynarodowych
- Jolanta Polakowska-Kujawa
1. Wp³yw wiedzy o innych krajach na sympatie i antypatie
2. Wp³yw stereotypów na sympatie i antypatie w Europie
3. Stosunek Polaków do narodów europejskich w badaniach socjologicznych
Czê¶æ VI
ZMIANY W ZACHOWANIACH I ORIENTACJACH EUROPEJCZYKÓW
Rozdzia³ 1. Zachowania konsumenckie spo³eczeñstw europejskich i
ich uwarunkowania kulturowe
- Jolanta Polakowska-Kujawa
1. Uwarunkowania wzorów konsumpcji
2. Konsumpcja jako cel i warto¶æ w cywilizacji zachodniej
3. Wyobra¿enia o warto¶ciach: konsumpcja jako warto¶æ
4. Krytyka orientacji na konsumpcjê jako krytyka cywilizacji zachodniej
5. Kultura a zachowania konsumpcyjne
6. Zakoñczenie
Rozdzia³ 2. Kontynent dwóch prêdko¶ci? Europa wobec wyzwañ
spo³eczeñstwa informacyjnego i konsumpcyjnego
- Anna Kulpa-Ogdowska
1. Sieciowo¶æ organizacji spo³eczeñstwa
2. Indywidualizacja pracy. Nowe grupy wygranych i przegranych
3. Relacje miêdzy kapita³em twórczym a kapita³em spo³ecznym
4. Konsumeryzm jako strategia zag³uszania nowych form ryzyka
Rozdzia³ 3. Rzecznictwo interesów organizacji konsumenckich w
Unii Europejskiej
- Urszula Kurczewska
1. Bureau Europeen des Unions de Consommateurs (BEUC)
2. The Confederation of Family Organizations in the European Community (COFACE)
3. European Community of Consumer Cooperatives, czyli Euro Coop
4. Zakoñczenie
Rozdzia³ 4. Kszta³towanie europejskiej przestrzeni edukacyjnej z
polskiej perspektywy
- Tadeusz Kowalewski
1. Geneza Deklaracji Boloñskiej
2. Dostosowanie polskiego prawodawstwa edukacyjnego
3. Wspó³praca europejskich instytucji w zakresie polityki edukacyjnej
4. Miêdzynarodowe programy wspó³pracy edukacyjnej w Polsce
5. Finansowanie edukacji
6. Rola sektora B+R w rozwoju edukacji
7. Wyzwania edukacyjne
8. Zakoñczenie
539 stron, B5, miêkka oprawa