Wpływ członkostwa w WTO na handel zagraniczny Chin
Implikacje dla gospodarki światowej
Przedmiotem niniejszej publikacji są kwestie związane z członkostwem Chińskiej
Republiki Ludowej (ChRL) w Światowej Organizacji Handlu, osadzone w teoretycznym
kontekście jakim jest nauka o międzynarodowych stosunkach gospodarczych (ekonomia
międzynarodowa), zwłaszcza polityka handlowa.
W tym obszarze teoretycznym zostaną przedstawione implikacje członkostwa ChRL w WTO
dla gospodarki światowej.
Celem pracy jest przedstawienie skutków przystąpienia Chińskiej Republiki Ludowej
do WTO dla rozwoju chińskiej gospodarki oraz wpływu tej sytuacji na rozwój handlu
międzynarodowego, a także jej znaczenia dla procesów liberalizacji światowego handlu i
systemu handlu międzynarodowego.
Słowo wstępne 9
Spis skrótów . 11
Wstęp . 15
1. Polityka handlowa w świetle teorii 21
1.1. Pojęcie polityki handlowej i jej elementy . 21
1.2. Instrumenty polityki handlowej . 25
1.2.1. Instrumenty taryfowe . 26
1.2.2. Instrumenty pozataryfowe . 30
1.3. Polityka wolnego handlu versus protekcjonizm: rys historyczny i realia . 33
1.3.1. Wolny handel 34
1.3.2. Argumenty na rzecz wolnej wymiany handlowej 36
1.3.3. Protekcjonizm 37
1.3.4. Argumenty na rzecz protekcjonizmu 38
1.3.4.1. Tradycyjne argumenty na rzecz protekcjonizmu . 39
1.3.4.2. Współczesne argumenty na rzecz protekcjonizmu . 42
1.4. Strefy wolnego handlu jako element polityki handlowej z perspektywy Chin . 49
2. Chiny w systemie handlu międzynarodowego 53
2.1. Przesłanki budowy międzynarodowego systemu handlowego: rola ITO 54
2.2. Powstanie i znaczenie GATT . 58
2.2.1. Rundy negocjacyjne oraz ich znaczenie dla procesów liberalizacji handlu
światowego . 61
2.2.2. Runda Urugwajska . 63
2.3. Powstanie Światowej Organizacji Handlu (WTO) 69
2.3.1. Nowe dziedziny działalności WTO a Chiny . 70
2.3.2. Konferencje Ministerialne WTO: udziałChin . 80
2.3.3. Negocjacje w ramach Rundy Rozwoju 83
2.4. Pozycja ChRL w WTO na tle gospodarek wschodzących.107
2.5. Polityka handlowa Chin w świetle członkostwa w WTO .111
2.5.1. Geneza członkostwa oraz jego przesłanki ekonomiczne i polityczne .112
2.5.2. Warunki członkostwa oraz stanowisko USA, UE i Japonii 118
2.5.3. Przebieg i rezultaty negocjacji 123
2.5.4. Problem okresów przejściowych 126
3. Rozwój gospodarczy i handel zagraniczny Chin w procesie rynkowej
transformacji gospodarki. 131
3.1. Fazy i modele rozwoju gospodarczego ChRL: rola handlu zagranicznego . 131
3.1.1. Otwieranie gospodarki ChRL i proces jej rynkowej transformacji . 134
3.1.2. Gospodarka i handel zagraniczny Chin w latach 1978–2001 139
3.1.3. Handel zagraniczny na tle rozwoju gospodarczego Chin w latach 2002–2012 142
3.1.4. Towarowa i geograficzna struktura handlu zagranicznego Chin: ujęcie długookresowe
149
3.1.5. Specjalizacja proeksportowa gospodarki chińskiej 152
3.2. Chiny wobec światowego kryzysu gospodarczego 2008+: problem zwrotu w stronę rynku
wewnętrznego 157
3.2.1. Handel światowy w czasie kryzysu . 168
3.2.2. Prognozy handlu światowego . 169
3.3. Problem protekcjonizmu w świetle następstw światowego kryzysu gospodarczego . 171
4. Implikacje członkostwa Chin w WTO . 181
4.1. Wpływ członkostwa w WTO na obroty handlu zagranicznego Chin 181
4.2. Znaczenie ekonomiczne członkostwa w WTO dla regionu Azji Pacyfiku . 190
4.2.1. Chiny a kraje Azji Północno-Wschodniej 190
4.2.2. Chiny a kraje Azji Południowo-Wschodniej (CAFTA) 196
4.2.3. Chiny a Australia 206
4.3. Znaczenie członkostwa dla stosunków gospodarczych Chin z Unią Europejską oraz USA
207
4.4. Znaczenie członkostwa Chin dla WTO i liberalizacji handlu międzynarodowego
216
4.5. Wpływ członkostwa Chin w WTO na polsko-chińską wymianę handlową . 219
Podsumowanie i wnioski. 227
Aneks statystyczny . 243
Spis tabel 253
Spis rysunków 255
Spis tabel aneksu statystycznego 257
Bibliografia . 259
The Impact of the Membership in the WTO on China’s Foreign Trade
Implicatons for the World Economy 277
282 strony, Format: 13.0x23.0cm, oprawa miękka