Audyt wewnętrzny w strukturze kontroli zarządczej
Ustawa z 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych określa audyt wewnętrzny, jako
działalność niezależną i obiektywną, której celem jest wspieranie kierownika
jednostki w realizacji jej celów i zadań dzięki systematycznej ocenie efektywności i
skuteczności kontroli zarządczej. Audyt zatem, oprócz czynności doradczych i
wskazywania propozycji usprawnień, stał się narzędziem monitorowania i oceny
funkcjonowania kontroli zarządczej. Jego przeprowadzenie wiąże się z szeregiem
złożonych czynności i wymaga rozległej wiedzy – zarówno o ogólnych zasadach audytu
wewnętrznego i kontroli zarządczej, jak i o relacjach między nimi, a także o specyfice
poszczególnych obszarów badań audytowych i związanych z nimi problemów w jednostkach
sektora finansów publicznych.
Aspekty te są zaprezentowane w niniejszej pracy, której:
- część I zawiera ogólną charakterystykę zasad audytu wewnętrznego i kontroli
zarządczej, w tym omówienie standardów audytu wewnętrznego i kontroli zarządczej,
szacowania ryzyka i stosowania technik przydatnych w planowaniu i realizowaniu zadań
audytowych,
- część II została poświęcona podstawowym obszarom audytu: kontroli zarządczej,
systemom informatycznym, organizacji kadr i wynagrodzeń, a także funduszom ze źródeł
zagranicznych i zasadom audytu finansowego z uwzględnieniem specyficznych cech
sprawozdawczości finansowej i budżetowej oraz ksiąg rachunkowych stanowiących
podstawę ich sporządzania. Zwraca się przy tym uwagę na problemy oceny mechanizmów
kontroli zarządczej w tych obszarach.
Opracowanie jest adresowane do audytorów oraz przedstawicieli kierownictw jednostek
korzystających z ustaleń audytu. Praca może być też przydatna osobom przygotowującym
się do zawodu audytora, studentom specjalności obejmujących problematykę audytu,
słuchaczom studiów podyplomowych i kursów z zakresu audytu wewnętrznego. W opracowaniu
uwzględniono najnowsze regulacje obowiązujące w zakresie metod i celów audytu
wewnętrznego, zgodne z ustawą o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009r., która
weszła w życie od 1 stycznia 2010r.
Spis treści:
WSTĘP
Część I Ogólne zasady audytu wewnętrznego w jednostkach i kontroli
zarządczej sektora finansów publicznych
1. OGÓLNE ZAGADNIENIA AUDYTU WEWNĘTRZNEGO
Halina Szymańska
1.1. Istota audytu wewnętrznego
1.2. Podmiotowy i przedmiotowy zakres audytu wewnętrznego
1.3. Rodzaje audytu wewnętrznego
1.4. Kryteria oceny stosowane na potrzeby audytu wewnętrznego
Warto zapamiętać
Literatura
2. KONTROLA ZARZĄDCZA W JEDNOSTKACH SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH
Teresa Kiziukiewicz, Halina Szymańska
2.1. Istota kontroli zarządczej
2.2. Elementy systemu kontroli zarządczej
2.3. Funkcjonowanie kontroli zarządczej w jednostkach sektora finansów publicznych
2.4. Relacje między kontrolą zarządczą i audytem wewnętrznym
Warto zapamiętać
Literatura
3. REGULACJE W ZAKRESIE AUDYTU WEWNĘTRZNEGO I KONTROLI ZARZĄDCZEJ
Waldemar Gos
3.1. Standardy audytu wewnętrznego i kontroli zarządczej
3.2. Kodeks etyki audytora wewnętrznego
3.3. Akty prawne w zakresie audytu wewnętrznego i kontroli zarządczej w Polsce
3.4. Polski system audytu wewnętrznego
Warto zapamiętać
Literatura
4. RYZYKO I JEGO ANALIZA NA POTRZEBY AUDYTU WEWNĘTRZNEGO I KONTROLI ZARZĄDCZEJ
Tomasz Kufel
4.1. Istota i rodzaje ryzyka
4.2. Identyfikacja czynników ryzyka
4.3. Obszary ryzyka
4.4. Kryteria oceny ryzyka
4.5. Metody analizy ryzyka
Warto zapamiętać
Literatura
5. PLANOWANIE AUDYTU WEWNĘTRZNEGO A SYSTEM KONTROLI ZARZĄDCZEJ
Halina Szymańska
5.1. Analiza potrzeb audytu
5.2. Strategiczne planowanie audytu wewnętrznego
5.3. Elementy rocznego planu audytu wewnętrznego
5.4. Program zadania audytowego
Warto zapamiętać
Literatura
6. NARZĘDZIA I METODY STOSOWANE W BADANIACH AUDYTOWYCH I KONTROLNYCH
Teresa Kiziukiewicz
6.1. Charakterystyka narzędzi i metod badawczych przydatnych w audycie i kontroli
6.2. Narzędzia i metody badawcze przydatne na wstępnym etapie audytu
6.3. Techniki audytu właściwego
6.4. Wykorzystanie metod analitycznych na potrzeby audytu wewnętrznego i kontroli
Warto zapamiętać
Literatura
7. ZADANIE AUDYTOWE W ŚRODOWISKU KONTROLI ZARZĄDCZEJ
Bożena Nadolna
7.1. Uwarunkowania wyboru zadania audytowego
7.2. Procedury badania audytowego
7.3. Dokumentacja audytu wewnętrznego
7.4. Dokumentacja robocza zadania audytowego – studium przypadku
Warto zapamiętać
Literatura
8. SPRAWOZDAWCZOŚĆ W ZAKRESIE AUDYTU WEWNĘTRZNEGO I KONTROLI ZARZĄDCZEJ
Waldemar Gos
8.1. Narada zamykająca
8.2. Raport (sprawozdanie) z zadania audytowego
8.3. Zalecenia z audytu wewnętrznego (mapa ryzyka)
8.4. Sprawozdanie z wykonania rocznego planu audytu wewnętrznego
8.5. Czynności sprawdzające wykonanie zaleceń z przeprowadzonego audytu wewnętrznego
8.6. Oświadczenie o stanie kontroli zarządczej
Warto zapamiętać
Literatura
9. ORGANIZACJA DZIAŁU AUDYTU WEWNĘTRZNEGO
Halina Szymańska
9.1. Komórka audytu wewnętrznego w strukturze organizacyjnej jednostki
9.2. Organizacja pracy w komórce audytu wewnętrznego
9.3. Wymagania kwalifi kacyjne wobec audytora wewnętrznego
9.4. Obowiązki i uprawnienia audytora wewnętrznego
9.5. Współpraca audytora wewnętrznego z otoczeniem wewnętrznym i zewnętrznym
Warto zapamiętać
Literatura
Część II Wybrane obszary audytu wewnętrznego
10. SYSTEM KONTROLI ZARZĄDCZEJ JAKO SZCZEGÓLNY OBSZAR AUDYTU
Teresa Kiziukiewicz, Kazimierz Sawicki
10.1. Rozpoznanie i wstępna ocena systemu kontroli zarządczej jednostki sektora fi
nansów publicznych
10.2. Audyt funkcjonowania systemu kontroli zarządczej – czynniki oddziałujące na
skuteczność kontroli zarządczej
10.3. Wykorzystanie informacji zawartych w kwestionariuszu samooceny do badania
funkcjonowania kontroli zarządczej
Warto zapamiętać
Literatura
11. AUDYT ZARZĄDZANIA ZASOBAMI INFORMATYCZNYMI W WARUNKACH FUNKCJONOWANIA
KONTROLI ZARZĄDCZEJ
Bożena Nadolna
11.1. Istota audytu systemów informatycznych
11.2. Procedury audytu zarządzania zasobami informatycznymi
11.3. Narzędzia wspomagające audyt systemów informatycznych
11.4. Bezpieczeństwo systemów informatycznych jako szczególny obszar audytu
wewnętrznego
11.5. Przykład realizacji zadania audytowego w zakresie bezpieczeństwa systemów
informatycznych
11.6. Wykorzystanie audytu wewnętrznego do oceny mechanizmów kontroli zarządczej w
zakresie zarządzania zasobami informatycznymi
Warto zapamiętać
Literatura
12. AUDYT SYSTEMU KADR I WYNAGRODZEŃ
Halina Szymańska
12.1. Wewnętrzne akty normatywne w zakresie kadr i wynagrodzeń
12.2. Audyt rekrutacji i zatrudniania pracowników
12.3. Akta osobowe i ich audyt
12.4. Audyt czasu pracy
12.5. Audyt systemu wynagrodzeń
Warto zapamiętać
Literatura
13. AUDYT PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW ZAGRANICZNYCH A KONTROLA
ZARZĄDCZA
Bożena Nadolna
13.1. Przedmiot i podmiot audytu projektów współfinansowanych ze środków
zagranicznych
13.2. Regulacje prawne dotyczące audytu funduszy unijnych
13.3. Procedury audytu wewnętrznego zarządzania funduszami ze źródeł zagranicznych
13.4. Przykładowe dokumenty robocze dla wybranych obszarów audytu funduszy ze źródeł
zagranicznych
13.5. Relacje między kontrolą zarządczą a audytem projektów
współfinansowanych ze źródeł zagranicznych
Warto zapamiętać
Literatura
14. AUDYT FINANSOWY W SYSTEMIE KONTROLI ZARZĄDCZEJ
Kazimierz Sawicki
14.1. Sprawozdania finansowe i budżetowe jako podstawa audytu wewnętrznego i kontroli
zarządczej w jednostkach sektora finansów publicznych
14.2. Zasady audytu finansowego
14.3. Audyt aktywów i pasywów
14.4. Audyt wewnętrzny w zakresie rachunku zysków i strat
14.5. Audyt zmian w funduszu jednostki
Warto zapamiętać
Literatura
528 stron, B5, oprawa miękka
