Na tropie zwierzęcego umysłu
Monografia jest próbą przedstawienia aktualnego stanu wiedzy z zakresu psychologii
porównawczej oraz etologii poznawczej.
Maciej Trojan skupia się szczególnie na pięciu obszarach: komunikacji i języku,
kompetencjach numerycznych, użyciu i wytwarzaniu narzędzi, teorii umysłu oraz
mentalnych podróżach w czasie. Podejmuje też kwestię budzącą powszechne
zainteresowanie: problem świadomości i samoświadomości u zwierząt.
Książka dobrze pokazuje osiągnięcia stosunkowo młodej dziedziny, jaką jest
etologia poznawcza oraz główne opozycje teoretyczno-metodologiczne w badaniach nad
zachowaniami zwierząt.
Maciej Trojan na co dzień pracuje w Zakładzie Psychologii Zwierząt
Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego – jedynej tego typu jednostce badawczej
w Polsce.
Jego zainteresowania naukowe skupiają się wokół zagadnień psychologii porównawczej
oraz etologii poznawczej. Prowadzi wraz z zespołem badania zarówno terenowe –
dotyczące zachowań zwierząt w naturalnym środowisku, jak i laboratoryjne, w których
testowane są hipotezy związane funkcjonowaniem umysłu innych gatunków; współpracuje
też z Warszawskim Ogrodem Zoologicznym.
Rozdział 1
Punkt wyjścia do rozważań o umyśle u zwierząt
Rozdział 2
Problem chińskiego pokoju
Rozdział 3
Komunikacja społeczna i posługiwanie się językiem
3.1. Komunikowanie się jako wymiana informacji
3.2. Geneza języka - nature or nurture
3.3. Problem definicji języka
3.4. Komunikowanie się jako manipulacja i oszustwo
3.5. Komunikacja międzygatunkowa za pomocą sztucznych systemów symbolicznych
Rozdział 4
Teoria umysłu
4.1. Śledzenie spojrzenia, monitorowanie
4.2. Atrybucja wiedzy
4.3. Oszukiwanie jako przejaw teorii umysłu
Rozdział 5
Wytwarzanie i używanie narzędzi
5.1. Kłopoty ze zdefiniowaniem narzędzia
5.2. Przykłady stosowania narzędzi w środowisku naturalnym
5.3. Użycie narzędzi w warunkach laboratoryjnych
Rozdział 6
Mentalne podróże w czasie
6.1. Mentalne podróże Homo sapiens w czasie
6.2. Czy zwierzęta pamiętają epizody ze swojego życia?
6.3. Mentalne podróże w przyszłość
6.4. Więźniowie teraźniejszości czy jednak podróżnicy w czasie?
Rozdział 7
Kompetencje numeryczne
7.1. Kompetencje numeryczne u ludzi
7.2. Kompetencje numeryczne u zwierząt
7.3. Stosunkowe umiejętności analogowe
7.4. Subitacja (subitizing)
7.5. Liczenie
7.6. Estymacja
Rozdział 8
Świadomość
Rozdział 9
Samoświadomość
Rozdział 10
"Tu żyją smoki" - jaką rolę w badaniach nad umysłem powinna
odgrywać etologia poznawcza?
Bibliografia
Wykaz fotografii i rycin
Indeks nazwisk
208 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa twarda
