English version

• polskie
podział tematyczny
 
• anglojęzyczne
podział tematyczny
 
Newsletter:

• Zamów informacje o nowościach z wybranego tematu
 
Informacje:

• o księgarni

• koszty wysyłki

• kontakt

• Cookies na stronie

JAKOŚĆ RZĄDZENIA W POLSCE

Jak ją badać, monitorować, poprawiać

Ta książka dotyczy spraw fundamentalnych: kondycji państwa i jego roli w życiu gospodarczym, jakości ładu politycznego, społecznego i ekonomicznego oraz kryteriów oceny tej jakości, skomplikowanych związków między demokracją a rynkiem, gospodarką a społeczeństwem obywatelskim.

Nie ma w literaturze polskiej książki, która w równie systematyczny sposób zmierzyłaby się z tymi problemami.

od Wydawcy

Problematyka „dobrego rządzenia” zyskuje powszechnie na znaczeniu w związku z przedłużającym się i uporczywym kryzysem gospodarczym. Jego skutki dotykają coraz mocniej sfery społecznej i politycznej. Widać wyraźnie, że zawodzą standardowe i wprowadzane ad hoc niekonwencjonalne metody zarządzania kryzysowego. Dlatego każda praca, która podejmuje tę problematykę jest teraz szczególnie przydatna. Praca zespołu Profesora Jerzego Wilkina wypełnia to zadanie bardzo dobrze, tak  w warstwie konceptualnej, jak i empirycznej.

prof. dr hab. Jerzy Hausner

Książka podejmuje ważny temat zarówno dla rozwoju nauki, jak  i praktyki funkcjonowania administracji publicznej w ramach ustroju demokratycznego. Omawia trudny i wieloaspektowy problem „jakości rządzenia”. Zaletą przedstawionych w książce studiów jest  interdyscyplinarność, a więc próba spojrzenia na „jakość państwa” nie tylko z perspektywy ekonomicznej (a więc zawężonej do kryterium efektywnościowego), lecz także z innych perspektyw naukowych. 

prof. dr hab. Tomasz G. Grosse

W tomie publikują: 

Marek Bednarski, Grażyna Bukowska, Jan Fałkowski, Łukasz Hardt, Aneta Kargol-Wasiluk,  Andrzej Kondratowicz,  Agnieszka Kopańska,  Agnieszka Kożuchowska,  Grzegorz Kula, Beata Łopaciuk-Gonczaryk, Katarzyna Metelska-Szaniawska, Dominika Milczarek-Andrzejewska, Piotr Modzelewski, Jerzy Wilkin.

Wprowadzenie
Jerzy Wilkin

Część I. Jakość rządzenia – rozważania teoretyczne i przegląd badań

Rozdział 1. Kategoria jakości rządzenia w naukach społecznych – zagadnienia metodologiczne
Jerzy Wilkin
1.1. Wstęp
1.2. Od governing do governance, czyli od rządzenia do współrządzenia i współzarządzania
1.3. Koncepcje państwa a jakość rządzenia
1.4. Jakość rządzenia – wymiary i uwarunkowania instytucjonalne
1.5. Aksjologiczne podstawy jakości rządzenia
1.6. Problematyka jakości rządzenia w Polsce

Rozdział 2. Siła i słabość państwa w rozważaniach nowej ekonomii politycznej
Jan Fałkowski
2.1. Wstęp
2.2. Kwestie definicyjne
2.3. Siła/słabość państwa w modelach nowej ekonomii politycznej
2.4. Podsumowanie

Rozdział 3. Optymalność instytucji w perspektywie implementacji zasad dobrego rządzenia
Łukasz Hardt
3.1. Wstęp
3.2. Kilka uwag o istotności instytucji
3.3. Dobre rządzenie i jego wymiary
3.4. O wartościach, których poświęcać nie można
3.5. Podsumowanie

Rozdział 4. Demokracja a jakość rządzenia
Andrzej Kondratowicz
4.1. Wstęp
4.2. Rozumienie demokracji: definicje i miary
4.3. Wpływ demokracji na jakość rządzenia
4.3.1. Skuteczność i efektywność rządzenia
4.3.2. Demokratyczne państwo prawa
4.3.3. Przejrzystość
4.3.4. Rozliczalność
4.3.5. Partycypacja i inkluzja społeczna
4.3.6. Grubość demokracji a jakość rządzenia
4.3.7. Wnioski z badań empirycznych
4.4. Podsumowanie

Rozdział 5. Ewolucja sfery publicznej – prolegomena do rozważań teoretycznych
Aneta Kargol-Wasiluk
5.1. Wstęp
5.2. Sektor publiczny – finanse publiczne – administracja publiczna – zarządzanie publiczne. Rozważania teoretyczne
5.3. Konceptualizacja sfery publicznej
5.4. Koncepcja sfery publicznej według Jürgena Habermasa
5.5. Równowaga między sferą publiczną a sferą prywatną –
R. Sennetta Upadek człowieka publicznego
5.6. Przegląd teorii finansów publicznych i sektora publicznego – próba syntezy
5.7. Mierzenie sektora publicznego w skali międzynarodowej – wydatki publiczne i dług publiczny
5.8. Prawo Adolfa Wagnera i jego interpretacja
5.9. Podsumowanie

Rozdział 6. Zakres i struktura dóbr publicznych we współczesnej gospodarce na przykładzie państw UE-27
Aneta Kargol-Wasiluk
6.1. Wstęp
6.2. Istota dóbr publicznych – analiza pojęć
6.3. Metody finansowania i dystrybucji dóbr publicznych
6.4. Dobra publiczne versus dobra prywatne finansowane ze źródeł publicznych
6.5. Globalne dobra publiczne jako wyzwanie dla istniejącego paradygmatu finansów publicznych
6.6. Państwo jako dobro publiczne – natura myślenia filozoficznego
6.7. Podsumowanie

Rozdział 7. Wpływ edukacji na demokrację i jakość rządzenia
Grażyna Bukowska
07.1. Wstęp
07.2. Edukacja i demokracja w modelach ekonomii politycznej
07.3. Elity i demokracja
07.4. Modernizacja na poziomie jednostek
07.5. Edukacja i kultura obywatelska
07.6. Mechanizm wpływu edukacji na obywateli
07.7. Zdolności poznawcze
07.8. Aktywność polityczna obywateli
07.9. Edukacja a preferencje wobec dobra wspólnego
7.10. Wybór polityków – kontrola społeczna działań rządu
7.11. Sprawność rządu a koszty transakcyjne
7.12. Edukacja i społeczeństwo obywatelskie w Polsce
7.13. Podsumowanie

Rozdział 8. Kapitał społeczny a dobre rządzenie
Beata Łopaciuk-Gonczaryk
8.1. Wstęp
8.2. Kapitał społeczny i good governance – definicje i konceptualizacje
8.2.1. Definicja i konceptualizacja kapitału społecznego
8.2.3. Wskazanie obszarów wspólnych i możliwości wykorzystania wyników badań nad kapitałem społecznym w konceptualizacji dobrego rządzenia
8.3. Związki między kapitałem społecznym a dobrym rządzeniem
8.3.1. Kapitał społeczny jako warunek good governance
8.3.2. Możliwości odgórnego budowania kapitału społecznego
8.3.3. Kapitał społeczny a dobre rządzenie – spojrzenie z perspektywy Polski
8.4. Podsumowanie

Rozdział 9. Cyfryzacja a jakość rządzenia
Andrzej Kondratowicz
9.1. Społeczne aspekty cyfryzacji
9.2. Informacja i cyfryzacja a biurokratyczne struktury państwa
9.3. Cyfryzacja na styku państwo–obywatel
9.4. Dobre praktyki państwa otwartego: jakość cyfryzacji
9.5. Partycypacja obywatelska w dobie cyfryzacji
9.6. Podsumowanie

Rozdział 10. Good governance w krajach postsocjalistycznych
Katarzyna Metelska-Szaniawska
10.1. Wstęp
10.2. Good governance w kontekście postsocjalistycznej transformacji
10.3. Good governance w wybranej literaturze empirycznej i teoretycznej dotyczącej postsocjalistycznej transformacji
10.4. Governance a praworządność w krajach postsocjalistycznych
10.5. Podsumowanie

Rozdział 11. Struktura administracyjna kraju a jakość rządzenia
Piotr Modzelewski
11.1. Wstęp
11.2. Ewolucja koncepcji funkcjonowania sektora publicznego
11.3. Ekonomiczne uwarunkowania tworzenia struktur administracji publicznej
11.4. Nowe koncepcje badań administracji publicznej
11.5. Ograniczenia w kształtowaniu struktur administracji publicznej a wymiary jakości współrządzenia

Rozdział 12. Jakość funkcjonowania administracji
Piotr Modzelewski
12.1. Wstęp
12.2. Definicja jakości usług publicznych
12.3. Potrzeby i oczekiwania odnośnie do jakości usług
12.4. Skuteczność i efektywność a jakość funkcjonowania administracji publicznej
12.5. Podsumowanie

Rozdział 13. Podział zadań publicznych między szczeble administracji publicznej a problemy koordynacji i regulacji w zakresie jakości rządzenia
Agnieszka Kopańska
13.1. Wstęp
13.2. Lokalne dobra publiczne i klubowe – efektywność decentralizacji
13.3. Samorząd i decentralizacja zadań publicznych w praktyce
13.4. Problem alokacji dóbr generujących efekty zewnętrzne
13.5. Subwencje i dotacje jako sposób korekty efektów zewnętrznych
13.6. Ustalanie norm jakościowych i ilościowych wydatków samorządowych jako sposób korekty następstw efektów zewnętrznych
13.7. Problemy koordynacji i regulacji w zakresie jakości rządzenia
13.8. Lokalna oświata w Polsce – przykład regulacji centralnych kształtujących zdecentralizowane zadania
13.9. Podsumowanie

Część II. Pomiar jakości rządzenia i wyniki badań empirycznych

Rozdział 14. Pomiar i bazy wskaźników dobrego rządzenia – omówienie i prezentacja wybranych wskaźników
Beata Łopaciuk-Gonczaryk, Łukasz Hardt
14.1. Wstęp
14.2. Wskaźniki „na wejściu”
14.3. Wskaźniki „na wyjściu”
14.4. Współrządzenie
14.5. Podsumowanie, czyli próba zidentyfikowania „słabych ogniw” systemu rządzenia w Polsce

Rozdział 15. Mierniki jakości rządzenia na szczeblu centralnym, regionalnym i lokalnym
Grzegorz Kula
15.1. Wstęp
15.2. Dlaczego należy mierzyć jakość rządzenia?
15.3. Dlaczego należy mierzyć jakość rządzenia na poziomie lokalnym i regionalnym?
15.4. Problemy związane z mierzeniem jakości rządzenia
15.5. Problemy związane z konstrukcją mierników jakości rządzenia
15.6. Propozycje mierników
15.7. Subiektywność oceny jakości rządzenia
15.8. Podsumowanie

Rozdział 16. Mierniki syntetyczne – metody, problemy, przykłady
Grzegorz Kula
16.1. Wstęp
16.2. Zalety i wady mierników syntetycznych
16.3. Sposoby konstrukcji mierników syntetycznych
16.4. Produkt krajowy brutto
16.5. Przykłady mierników syntetycznych
16.5.1. Worldwide Governance Indicators (WGI)
16.5.2. Indeks wolności gospodarczej Instytutu Frasera (EF )
16.5.3. Human Development Index (HDI)
16.5.4. Better Life Index OECD (BLI)
16.6. Podsumowanie

Rozdział 17. Partycypacja obywatelska w gminach województwa podlaskiego z punktu widzenia przedstawicieli władz samorządowych
Aneta Kargol-Wasiluk, Beata Łopaciuk-Gonczaryk, Jan Fałkowski
17.1. Wstęp
17.2. Partycypacja obywatelska w teorii.
17.3. Partycypacja obywatelska w praktyce
17.3.1. Istniejące badania
17.3.2. Uwarunkowania prawne idei współrządzenia
17.4. Część empiryczna – badanie gmin województwa podlaskiego
17.4.1. Analiza opisowa
17.4.2. Informowanie
17.4.3. Konsultowanie
17.4.4. Partnerstwo i delegowanie
17.4.5. Postrzeganie idei good governance
17.5. Analiza ilościowa
17.6. Podsumowanie

Rozdział 18. Siła uczestników sfery publicznej a jakość rządzenia – przykład polityki rolnej w Polsce
Dominika Milczarek-Andrzejewska
18.1. Wstęp
18.2. Siła a jakość rządzenia – rozważania teoretyczne
18.3. Siła organizacji reprezentujących interesy sektora rolnego
18.4. Jakość rządzenia na przykładzie polityki państwa wobec sektora rolnego w Polsce – wyniki badania jakościowego
18.5. Podsumowanie

Rozdział 19. Jakość rządzenia a wolność gospodarcza
Andrzej Kondratowicz
19.1. Wstęp
19.2. Wolność gospodarcza – jej rozumienie i istniejące miary
19.3. Co wyżsi urzędnicy państwowi sądzą o związkach dobrego rządzenia z wolnością gospodarczą
19.4. Próba racjonalizacji i krytycznej oceny wyników badań
empirycznych
19.5. Dwie refleksje końcowe

Rozdział 20. „Szara strefa” gospodarcza a dobre rządzenie w Polsce
Marek Bednarski
20.1. Wstęp
20.2. „Szara strefa” w gospodarce – pojęcie, metody pomiaru, źródła, konsekwencje działania
20.3. Dobre rządzenie a „szara strefa” – perspektywa empiryczna
20.3.1. Wymiary dobrego rządzenia w analizie relacji państwo– –„szara strefa”
20.3.2. Demokratyczne państwo prawa w warunkach istnienia „szarej strefy”.
20.3.3. Transparentność decyzji państwa a „szara strefa”
20.3.4. Rozliczalność instytucji państwowych wobec działania „szarej strefy”.
20.3.5. Partycypacja społeczeństwa we władzy a „szara strefa”
20.3.6. Społeczna inkluzja z perspektywy „szarej strefy”.
20.3.7. Wpływ „szarej strefy” na skuteczność i efektywność państwa
20.4. Podsumowanie

Część III. Praktyczne uwarunkowania i bariery wdrażania zasad dobrego rządzenia w Polsce

Rozdział 21. Budowanie systemu monitoringu jakości rządzenia
Jerzy Wilkin
21.1. Wstęp.
21.2. Czy monitoring jakości rządzenia jest potrzebny?
21.3. Monitorowanie jakości rządzenia z różnych punktów widzenia i dla różnych celów
21.4. Jak powinien być zorganizowany system monitorowania jakości rządzenia?

Rozdział 22. Kierunki reform systemu instytucjonalnego sprzyjających poprawie jakości rządzenia
Jerzy Wilkin
22.1. Wstęp
22.2. Elementy diagnozy dotyczącej stanu i uwarunkowań jakości rządzenia w Polsce
22.2.1. Strategia, koordynacja, przywództwo polityczne
22.2.2. Bezwładność i strach w funkcjonowaniu administracji publicznej
22.2.3. Nadmierny formalizm – liczy się forma, a nie efekty
22.3. Co zmienić, co poprawić, co wzmocnić, aby jakość rządzenia w Polsce ulegała zwiększeniu?
22.3.1. Mniej państwa i mniej regulacji, ale lepszej
22.3.2. Więcej zaufania i dialogu, czyli otwarcie się na społeczeństwo
22.3.3. Więcej skuteczności, racjonalności i efektywności
22.3.4. Cyfryzacja i e-administracja
22.3.5. Odpowiednio zorganizowany i wykorzystywany monitoring jakości rządzenia.

Wnioski końcowe i postulaty badawcze
Jerzy Wilkin
Efekty ekonomiczne poprawy jakości rządzenia

Aneks. Bezpieczeństwo w Polsce. Czy rzeczywisty poziom bezpieczeństwa obywateli jest równie wysoki, jak go przedstawiają badania międzynarodowe?
Agnieszka Kożuchowska

Informacja o autorach
Bibliografia
Wykaz rycin, tabel i załączników

467 stron, Format: 16.5x24.5cm, oprawa twarda