Czy miasto jest niepotrzebne?
(Nowe) przestrzenie życiowe młodych mieszkańców miasta
Ostatnia dekada to okres wyraźnych zmian społeczno-przestrzennych w polskich
miastach. Inwestycje w miejskim centrum, powstawanie nowych deweloperskich osiedli
mieszkaniowych, ekspansja wielopowierzchniowych obiektów handlowo-usługowych i
powiększanie się przedmieść – to tylko wybrane przejawy i elementy tych zmian.
Towarzyszą im przemiany wartości i praktyk przestrzennych mieszkańców i użytkowników
miasta.
Książka podejmuje temat postaw szczególnej kategorii mieszkańców wobec miasta
– nastolatków w wieku gimnazjalnym. Główne pytania stawiane w książce
dotyczą mechanizmów wpływających na ich postawy wobec miejskiego centrum, miejsca
zamieszkania i galerii handlowej:
• Od jakich czynników zależą intensywność korzystania z tych przestrzeni i ich
społeczne funkcje?
• Czy korzystanie z galerii handlowych przez nastolatki układa się w uniwersalny,
ponadlokalny wzór typowy dla tej generacji?
• Czy w mieście – jako całości społeczno-przestrzennej – można wyróżnić
specyficzne, lokalne wzory socjalizacji do życia w sąsiedztwie, przestrzeni
publicznej i zbiorowości terytorialnej?
dr Marta Smagacz-Poziemska jest adiunktem w Instytucie Socjologii
Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze oscylują przede wszystkim
wokół socjologii miasta, socjologii przestrzeni, społeczności lokalnych,
problemów społecznych, rewitalizacji. Od 2015 roku kierownik projektu badawczego NCN „Różnice
i granice w procesie tworzenia wielkomiejskich społeczności sąsiedzkich. Studium
społeczno-przestrzenne”. Autorka książki Revitalisation of Urban Space. Social
changes in Krakow’s Kazimierz and the Ticinese district in Milan (2008,
Edizioni Plus, Pisa); współautorka książek: Wykluczone sąsiedztwa.
Społeczne aspekty rewitalizacji w przestrzeni wielkiego miasta (2007), Dzieci
ulicy. Studium szczególnego problemu miejskiego (2011), Nasze problemy.
Bezrobocie i bieda we współczesnym społeczeństwie polskim (2011). Autorka i
współautorka artykułów naukowych dotyczących wymienionych zagadnień.
Wstęp
Część I. Miasto jako przedmiot i jako podmiot zmian społecznych
1. Wprowadzenie
2. Stawanie się miasta z perspektywy teorii podmiotowości (agency)
3. Miasto w ujęciu socjoprzestrzennym
4. Miasto i przestrzeń w późnej nowoczesności
5. Teoretyczne (i ideologiczne) kontrowersje wokół pojęcia miejskiej przestrzeni
publicznej
6. Podsumowanie
Część II. Tradycyjne i nowe przestrzenie miejskie - teoria i praktyka (Krakowa
i Katowic)
1. Wprowadzenie
2. Miejskie centrum
Centrum (centra) Krakowa i Katowic
3. Przestrzeń zamieszkania: sąsiedztwo - dzielnica - osiedle
Miejsca zamieszkania w Krakowie i Katowicach
4. Od centrum handlowego do galerii handlowej
Galerie handlowe w Krakowie i Katowicach
5. Podsumowanie
Część III. Badania nad nastolatkami w przestrzeni miejskiej pytania,
możliwości, ograniczenia
1. Wprowadzenie
2. Socjalizacja dzieci i młodzieży w przestrzeni miejskiej
3. Nastolatki w galerii handlowej
4. Dzieci i młodzież w przestrzeni on-line i off-line
5. Podsumowanie
Część IV. Przestrzenie Krakowa i Katowic - z perspektywy gimnazjalistów
1. Metodologia badań nad postawami gimnazjalistów wobec przestrzeni miejskiej
2. Profil społeczno-demograficzny nastolatków badanych w gimnazjach i na terenie galerii
handlowych
3. Praktyki przestrzenne - gdzie, jak i z kim nastolatki spędzają czas wolny?
Przestrzenie i miejsca codziennych praktyk gimnazjalistów
"Marginalne" miejsca i aktywności gimnazjalistów
Towarzysze czasu wolnego
4. Przestrzenie reprezentacji - przestrzenie znaczące i mało istotne
5. Centrum miasta, miejsce zamieszkania i galeria handlowa - potencjał i ograniczenia
przestrzeni (publicznych) w opinii gimnazjalistów
6. Podsumowanie
Zakończenie. Miasto (tylko jakie?) jest nastolatkom potrzebne
Załącznik - kwestionariusz ankiety
Bibliografia
Indeks nazwisk
Spis rycin i tabel
300 stron, Format: 15.0x21.0cm, oprawa miękka
