Analiza filmu
Znakomity wykład prowadzony w duchu tzw. teorii francuskiej, która charakteryzuje się
dużą erudycyjnością i licznymi powiązaniami z teorią literatury.
Autorzy postrzegają analizę filmu jako szczególny rodzaj dyskursu o filmie, który
należy odróżnić od teorii filmu, krytyki filmowej i interpretacji.
W syntetyczny sposób omawiają najważniejsze metody analizy filmu: analizę
tekstualną, analizę narratologiczną, analizę dźwięku i obrazu oraz psychoanalizę.
W toku wykładu wskazują wady i zalety każdej z metod oraz omawiają historię jej
powstania i rozwoju.
Książkę wzbogacają liczne ilustracje, a także bogata bibliografia po każdym
rozdziale.
Jacques Aumont
Profesor na uniwersytecie Sorbonne Nouvelle Paris-III, kierownik Kolegium Historii Kina
Francuskiego Filmoteka. Autor licznych publikacji o historii i teorii filmu.
Michel Marie
Profesor na uniwersytecie Sorbonne Nouvelle Paris-III, o bogatym dorobku naukowym, autor
monografii o francuskiej Nowej Fali.
WPROWADZENIE 11
Rozdział 1 PRÓBA DEFINICJI ANALIZY FILMU 17
1. Analiza i inne dyskursy o filmie 19
1.1. Różne typy dyskursu o filmie 19
1.2. Analiza i krytyka 22
1.3. Analiza a teoria, analiza a wyjątkowość filmu 26
1.4. Analiza i interpretacja 28
2. Różnorodność podejść analitycznych: rys historyczny 31
2.1. Filmowiec bada swoje dzieło, żeby skuteczniej go bronić: Eisenstein 33
2.2. Analiza filmów w perspektywie animacji kulturalnej: fiszki filmowe 40
2.2.1. Pała ze sprawowania (Jean Vigo, 1933) – fiszka Jean-Patricka Lebela 43
2.2.2. André Bazin ogląda Brzask (Marcel Carné, 1939) 46
2.3. Polityka autorska i analiza interpretacyjna 50
2.4. Zatrzymanie obrazu 54
3.Konkluzja: propozycja definicji analizy filmów 57
Bibliografia 61
Rozdział 2 NARZĘDZIA I TECHNIKI ANALIZY 67
1. Film i metafilm: niebezpośredniość tekstu filmowego 69
1.1. Film i jego zapis 69
1.2. Narzędzia analizy filmowej 72
2. Narzędzia opisu 74
2.1. Scenopis 74
2.2. Segmentacja 83
2.3. Opis obrazów filmowych 94
2.4. Tabele, wykresy, schematy 98
3. Narzędzia cytowania 104
3.1. Fragment filmu 104
3.2. Klatka filmowa 105
3.3. Inne narzędzia cytowania 111
4. Narzędzia kontekstowe 113
4.1. Materiały poprzedzające dystrybucję filmu 114
4.2. Materiały powstałe już po rozpowszechnieniu filmu 115
Bibliografia 118
Rozdział 3 ANALIZA TEKSTUALNA: KONTROWERSYJNY MODEL 123
1. Analiza tekstualna i strukturalizm 126
1.1. Kilka podstawowych pojęć 126
1.2 Analiza strukturalna 128
2. Film jako tekst 133
2.1. Metamorfozy pojęcia tekstu 133
2.2. Analiza tekstualna filmów 137
3. Analiza kodów w filmach 140
3.1. Znaczenie praktyczne pojęcia kodu 140
3.2. Analiza filmu, analiza kodów 141
4. Analiza skończona, analiza bez końca 148
4.1. Utopia wyczerpującej analizy 148
4.2. Analiza fragmentu, analiza filmu 150
4.3. Analiza początków filmów, początki analizy 156
4.4. Obszerność przedmiotu, obszerność analizy 160
5. Krytyka analizy tekstualnej 163
Bibliografia 168
Rozdział 4 ANALIZA FILMU JAKO OPOWIADANIA 171
1. Analiza tematyczna, analiza treści 175
1.1.„Tematy” i „treść” 175
1.2. Analiza tematyczna 179
2. Analiza strukturalna opowiadania a analiza filmów 182
2.1. Propp i analiza bajki magicznej 182
2.2. Udoskonalenia analizy strukturalnej opowiadania 187
2.2.1.Funkcje według Barthes’a . 188
2.2.2. Działania według Barthes’a 189
2.2.3. Narracja według Barthes’a 190
2.3. Greimas i analiza semantyczna opowiadania 191
3. Analiza opowiadania jako procesu produkcji znaczeń: problematyka wypowiadania
200
3.1. Problematyka wypowiadania 200
3.2. Gérard Genette: opowiadanie i narracja. Zogniskowanie 202
3.3. Punkt widzenia postaci, punkt widzenia narratora 206
3.4. Problem „głosu” narracyjnego 211
Bibliografia 218
Rozdział 5 ANALIZA OBRAZU I DŹWIĘKU 223
1. Kino a malarstwo . 228
1.1. Analiza obrazów: kilka przykładów 229
1.1.1. Salony Diderota 230
1.1.2.Percepcja wzrokowa według Rudolpha Arnheima 231
1.1.3. Nocny połów w Antibes (Picasso, 1939) – analiza Rudolpha Arnheima 232
1.2. Faust Murnaua poddany analizie przez Erica Rohmera 235
2. Analiza obrazu filmowego 238
2.1. Kadr i punkt widzenia: Człowiek z kamerą 239
2.2. Analiza obrazu i montaż, związek plan–kontrplan 245
2.2.1. Montaż w Październiku Eisensteina 246
2.2.2. Montaż i przestrzeń pozakadrowa w Chince Jean-Luca Godarda 249
2.3. Przestrzeń narracyjna: Reguły gry Jeana Renoira 253
2.4. Malarskość i retoryka obrazu: operowanie przysłoną w filmie Nosferatu –
symfonia grozy 259
2.5. Obraz i figura: Wschód słońca Murnaua 267
3. Analiza ścieżki dźwiękowej 271
3.1 Przykład muzyki 272
3.2. Analiza dźwięku w filmie: pojęcie ścieżki dźwiękowej i związane z nim
ograniczenia 274
3.3. Analiza muzyki w filmie 277
3.4. Analiza odgłosów, pejzaży dźwiękowych i słów 281
3.5. Analiza mowy i głosu 287
3.5.1. Analiza dialogów filmowych 287
3.5.2. Analiza głosu w filmach 291
Bibliografia 294
Rozdział 6 PSYCHOANALIZA A ANALIZA FILMU 297
1. Dlaczego psychoanaliza? 299
2. Niektóre problemy związane ze stosowaniem psychoanalizy do badania filmów 303
3.Psychoanaliza i tekstualność 308
3.1. Kompleks Edypa, kastracja, „blokowanie symboliczne” 310
3.2. Identyfikacja wtórna 315
3.3. Psychoanaliza a narratologia: narrator, postać, widz 318
3.4. Widz w tekście: pojęcie suture 321
3.5. Analizy feministyczne w USA 325
Bibliografia 329
Rozdział 7 ANALIZA FILMÓW A HISTORIA KINA: WERYFIKACJA ANALIZY
333
1. Analiza struktur immanentnych czy analiza zjawisk historycznych? 335
1.1. Analiza filmów a intertekstualność 336
1.1.1. Do utraty tchu , autentyczność i odwołania 337
1.1.2. Pogarda , grobowiec kina klasycznego 340
1.2. Analiza wielkich zbiorów 341
1.2.1. W poszukiwaniu źródeł: początki kina 345
1.2.2. Kino hollywoodzkie (D. Bordwell, J. Staiger, K. Thompson) 346
1.2.3. Kino lat trzydziestych 348
1.2.4. Czy 1895 filmów tworzy „western” lat dwudziestych? 351
1.2.5. Analiza wielkich zbiorów, historia i badanie kodów 351
2. Użyteczność i weryfikacja analizy 354
2.1. Kryteria „wewnętrzne” 355
2.2. Kryteria „zewnętrzne” 356
2.3. Analiza filmu a historia społeczna: Rzym, miasto otwarte Roberta Rosselliniego
364
Bibliografia 369
Rozdział 8 CELE ANALIZY: ZAMIAST KONKLUZJI 371
1. Analiza, alter ego teorii . 374
1.1. Analiza jako weryfikacja teorii 375
1.2. Analiza jako budowa teorii 376
1.3. Analiza jako sposób przedstawienia teorii 377
2. Analiza, stylistyka i poetyka 379
3. Analiza jako narzędzie odkrywania ideologii 385
4. Przyjemność płynąca z analizy 388
5. Analiza jako narzędzie edukacyjne 395
5.1. Analiza ustna 395
5.2. Analiza grupowa 398
6. Analiza filmu, analiza audiowizualna 400
Bibliografia 402
Bibliografia ogólna 403
Indeks filmów 418
Indeks nazwisk 424
437 stron, Format: 13.5x20.5cm, oprawa miękka
