Podmiotowość prawna wspólnot mieszkaniowych
Monografia została poświęcona problematyce statusu cywilnoprawnego wspólnot
mieszkaniowych, która nie doczekała się dotąd kompleksowego opracowania w literaturze
prawniczej.
Zagadnienie to - od ponad dwudziestu lat obowiązywania ustawy o własności lokali –
pozostaje wysoce kontrowersyjne zarówno w doktrynie, jak i w judykaturze. Kwestia statusu
cywilnoprawnego wspólnot mieszkaniowych ma fundamentalne znaczenie dla ich bieżącego
funkcjonowania (w tym zwłaszcza w aspekcie ich zdolności prawnej, zdolności do
czynności prawnych, zdolności sądowej oraz zdolności procesowej).
Autor przedstawia i broni tezy o podmiotowości prawnej wspólnot mieszkaniowych, a
ściślej - o konieczności uznawania ich de lege lata za jednostki organizacyjne w
rozumieniu przepisu art 331 KC, legitymujące się nieograniczoną zdolnością prawną.
Opowiadając się za koniecznością jednolitego pojmowania statusu cywilnoprawnego wspólnot
mieszkaniowych, autor sformułował także wnioski de lege ferenda, mogące mieć wpływ
na kierunek i kształt przyszłej legislacji.
Zagadnienia materialnoprawne zostały przy tym omówione w ścisłym związku z
procesowym aspektem funkcjonowania wspólnot mieszkaniowych oraz szeroko zaprezentowanymi
możliwościami pomnażania przez nie majątku (w tym także w zakresie pozyskiwania przez
nie środków unijnych).
Przedmowa
Wykaz skrótów
Wykaz literatury
Wykaz orzecznictwa
Rozdział I. Podmiotowość prawna w polskim prawie cywilnym
§ 1. Historycznie dychotomiczny podział podmiotów prawa cywilnego
I. Osoby fizyczne jako podmioty prawa cywilnego
1. Zdolność prawna osób fizycznych
2. Zdolność do czynności prawnych osób fizycznych
II. Osoby prawne
1. Osoby prawne jako podmioty prawa cywilnego
2. Zmiany w zakresie prawa stanowionego. Katalog osób prawnych
3. Zdolność prawna osób prawnych
4. Ograniczenia zdolności prawnej osób prawnych
A. Specjalna zdolność prawna (przepis art. 36 KC)
B. Konsekwencje uchylenia przepisu art. 36 KC
C. Ograniczenia płynące z zasady jednolitego funduszu własności państwowej (przepis
art. 128 KC)
5. Zdolność do czynności prawnych osób prawnych
§ 2. Ewolucja katalogu podmiotów prawa cywilnego
I. Problemy klasyfikacyjne w świetle zmian polskiego ustawodawstwa powojennego
II. Katalog podmiotów prawa cywilnego w okresie od 1.1.1946 r. do
1.1.1965 r
1. Nienormatywny model tworzenia osób prawnych a miejsce struktur organizacyjnych
niewyposażonych wprost w osobowość prawną w katalogu podmiotów prawa cywilnego
2. Normatywny model tworzenia osób prawnych a miejsce struktur organizacyjnych niewyposażonych
wprost w osobowość prawną w katalogu podmiotów prawa cywilnego
III. Katalog podmiotów prawa cywilnego w okresie od 1.1.1965 r. do 25.9.2003 r
1. Okres od 1.1.1965 r. do 1.1.1989 r
2. Okres od 1.1.1989 r. do 1.1.2001 r
3. Okres od 1.1.2001 r. do 25.9.2003 r
IV. Katalog podmiotów prawa cywilnego od 25.9.2003 r. - wprowadzenie
§ 3. Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa
przyznaje zdolność prawną (przepis art. 331 KC)
I. Pojęcie jednostki organizacyjnej jako substratu podmiotów prawa cywilnego innych od
osób fizycznych
II. Subsydiarna odpowiedzialność za zobowiązania jednostek organizacyjnych, o których
mowa w przepisie art. 331 KC
III. Zdolność prawna jako cecha normatywna jednostek organizacyjnych, o których mowa w
przepisie art. 331 KC
IV. Teoria organów na gruncie jednostek organizacyjnych, o których mowa w przepisie art.
331 KC
§ 4. Podmiotowość prawna prawa cywilnego de legę lata
I. Podmiotowość prawna a osobowość prawna
II. Osobowość prawna a zdolność prawna
III. Miejsce jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym
ustawa przyznaje zdolność prawną, w katalogu podmiotów prawa cywilnego
1. Nomenklatura stosowana wobec jednostek organizacyjnych, o których mowa w przepisie
art. 331 KC
2. Relacja przepisu art. 331 KC do przepisu art. 1 KC
3. Model przyznawania jednostkom organizacyjnym zdolności prawnej
§ 5. Podsumowanie
Rozdział II. Podmiotowość prawna wspólnot mieszkaniowych de lege lata
§ 1. Miejsce WłLokU w polskim porządku prawnym. Status cywilnoprawny wspólnot
mieszkaniowych w latach 1995-2003
I. Miejsce WłLokU w polskim porządku prawnym. Uwagi historycznoporównawcze
II. Status cywilnoprawny wspólnot mieszkaniowych w latach 1995-2003
1. Nowość instytucji wspólnoty mieszkaniowej w polskim porządku prawnym. Ratio legis
wprowadzonego rozwiązania. Uwagi prawnoporównawcze
2. Definicja legalna wspólnoty mieszkaniowej. Małe i duże wspólnoty mieszkaniowe
3. Status cywilnoprawny wspólnot mieszkaniowych do czasu wejścia w życie przepisu art.
331 KC
§ 2. Status cywilnoprawny wspólnot mieszkaniowych de lege lata
I. Znaczenie przepisu art. 331 KC dla rozważań nad statusem cywilnoprawnym wspólnot
mieszkaniowych. Ratio legis nowelizacji ustawy KC
II. Podmiotowość prawna wspólnot mieszkaniowych w dorobku orzeczniczym SN, sądów
powszechnych oraz sądów administracyjnych
III. Poglądy doktryny przyznające wspólnotom mieszkaniowym podmiotowość prawną
IV. Poglądy doktryny odmawiające wspólnotom mieszkaniowym podmiotowości prawnej
V. Egzegeza dogmatyczna i praktyczna przepisów WłLokU w świetle badań nad statusem
cywilnoprawnym wspólnot mieszkaniowych. Polemiki i wnioski
1. Zdolność prawna wspólnot mieszkaniowych. Zakres przyznanej zdolności prawnej
A. Zdolność prawna wspólnot mieszkaniowych
B. Zakres zdolności prawnej wspólnot mieszkaniowych
2. Zdolność do czynności prawnych wspólnot mieszkaniowych
3. Zdolność sądowa i procesowa wspólnot mieszkaniowych
4. Wspólnoty mieszkaniowe jako jednostki organizacyjne w rozumieniu przepisu art. 331 KC
A. Indywidualizacja wspólnot mieszkaniowych w obrocie cywilnoprawnym
B. Organy wspólnot mieszkaniowych
5. Interes wspólnoty mieszkaniowej jako interes odrębny od partykularnych interesów jej
członków. System środków ochrony prawnej przysługujących członkom wspólnot
mieszkaniowych
6. Majątek wspólnot mieszkaniowych
A. Majątek wspólnot mieszkaniowych
B. Zewnętrzne źródła finansowania przysługujące wspólnotom mieszkaniowym
7. Odpowiedzialność za zobowiązania wspólnot mieszkaniowych
A. Odpowiedzialność kontraktowa wspólnot mieszkaniowych
B. Odpowiedzialność deliktowa wspólnot mieszkaniowych
C. Zasady ponoszenia odpowiedzialności członków wspólnoty za jej zobowiązania
a. Osobisty i ograniczony charakter odpowiedzialności członków wspólnoty
b. Równoległy charakter odpowiedzialności członków wspólnoty
c. Odpowiedzialność in solidum wspólnoty mieszkaniowej oraz jej członków
8. Wieczystoksięgowy aspekt podmiotowości prawnej wspólnot mieszkaniowych
§ 3. Podsumowanie. Wspólnoty mieszkaniowe jako podmioty prawa cywilnego
Rozdział III. Podmiotowość prawna wspólnot mieszkaniowych de lege ferenda
§ 1. Aktualne prace legislacyjne
I. Prace komisji sejmowych nad nowelizacją WłLokU,
podejmowane przy okazji nowelizacji SpółdzMieszkU
II. Prace Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego nad optymalną wizją KC Rzeczypospolitej
Polskiej
§ 2. Ustawa o własności lokali. Sugestie de lege ferenda
I. Potrzeba zapewnienia jednolitego sposobu pojmowania cywilnoprawnego statusu wspólnot
mieszkaniowych
II. Zakres proponowanych zmian ustawodawczych
§ 3. Podsumowanie
Zakończenie
Indeks rzeczowy
405 stron, Format: 14.5x20.5cm, oprawa miękka
